انواع ترمومتر در صنایع مختلفی کاربرد دارد و هریک از کارایی مخصوصی برخوردار هستند. ترمومتر یا حرارت سنج جزء ابزار دقیقمحسوب می شود که به صورت تماسی یا غیرتماسی قادر به اندازه گیری دما است. شما با دانستن انواع این دستگاه می توانید برای انجام کارهای خود به درستی آنها را انتخاب و استفاده نمایید.
اگر تمایل دارید تا با انواع ترمومتر آشنا شوید، پس با ما همراه باشید.
آنچه در ادامه می خوانیم:
- ترمومتر چیست
- انواع حرارت سنج براساس ساختار
- دسته بندی دماسنج براساس عملکرد
- انواع دماسنج معمولی
- انواع دماسنج دیجیتال
- انواع دماسنج براساس نحوه نصب
- کاربرد ترمومتر
ترمومتر چیست
ترمومتر ابزاری برای اندازه گیری دما است که دارای سنسور دما (حباب یا پرتو مادو قرمز) است. ترمومتر ها می توانند دما را به صورت تماسی و غیرتماسی اندازه گیری کنند. روش تماسی برای اندازه گیری دماهای معمولی و متوسط است اما روش غیرتماسی برای اندازه گیری دماهای بسیار بالا مانند کوره ها، اندازه گیری دمای بدن انسان که ممکن است دارای بیماری همه گیر باشد یا برای مواردی که دسترسی به جسم موردنظر وجود ندارد کاربرد دارد.
انواع حرارت سنج براساس ساختار
در این بخش به معرفی انواع ترمومتر براساس ساختار می پردازیم. ترمومترها از نظر ساختار به دو دسته ترمومتر آنالوگ و ترمومتر دیجیتال تقسیم می شوند که به شرح زیر هستند:
دماسنج آنالوگ
ترمومترهای آنالوگ با روش های مختلفی می توانند دما را اندازه گیری کنند. ترمومتر عقربه ای بی متال، ترمومتر عقربه ای گازی، ترمومتر شیشه ای الکلی، ترمومتر شیشه ای جیوه ای از انواع ترمومترهای آنالوگ محسوب می شوند.
دماسنج دیجیتال
دماسنج دیجیتالی از دقت بالایی برخوردار است و به کمک سنسورهای مختلفی می تواند دما را اندازه گیری کند. دماسنج های لیزری، مادون قرمز و … قادر هستند تا دما را به صورت دیجیتال اندازه گیری کنند.
بیشتر بخوانید: راهنمای خرید ترمومتر
دسته بندی دماسنج براساس عملکرد
ترمومترها باتوجه به کاربردی که دارند به انواع زیر دسته بندی می شوند.
ترمومتر معمولی
ترمومترهای معمولی دارای بدنه شیشه ای هستند که در داخل آنها جیوه یا الکل وجود دارد. روش کار این ترمومتر بر اساس گرم شدن مایع داخل آن و حرکت مایع در داخل لوله در اثر بالا رفتن دما است.
معایب ترمومتر معمولی به شرح زیر است:
- دماسنج معمولی می تواند دما را تا حد معینی اندازه گیری کند.
- دماسنج جیوه ای بدلیل سمی بودن جیوه خطرناک است و در اثر شکسته شدن شیشه، ممکن است که این مایع سمی از آن خارج شود.
- یکی دیگر از معایب دماسنج معمولی مربوط به نقطه انجماد پایین جیوه است بنابراین این ابزار دقیق برای محیط های بسیار سرد مناسب نیست.
ترمومتر ترموکوپلی
این نوع دماسنج یکی دیگر از انواع ترمومتر است که برای مواردی که امکان نزدیک کردن دماسنج به جسم یا محیط موردنظر برای اندازه گیری دما وجود ندارد کاربرد دارد. ترموکوپل متشکل از دو فلز به هم چسبیده است که به کمک اختلاف پتانسیل ایجاد شده در این دو فلز می توان دما را اندازه گیری کرد. با افزایش دما، این فلزات با سرعت های مختلفی منبسط می شوند بنابراین یکی از این دو فلز انبساط بیشتری نسبت به دیگری پیدا می کند. فلزی که بیشتر منبسط شده عقربه را به یک سمت حرکت می دهد سبب نشان دادن دما می شود.
معایب ترمومتر ترموکوپلی به صورت زیر است:
- به آسانی می شکند.
- این دماسنج برای دماهای پایین مناسب نیست.
- میزان کالیبراسیون آن دقیق نیست و به آسانی تغییر می کند.
ترمومتر دیجیتالی
دماسنج دیجیتال برای اندازه گیری دما دقیق تر است و معیاب دو دماسنج قبلی را ندارد همچنین می تواند دما را از 55- تا 125+ درجه سانتی گراد اندازه گیری کند بنابراین در صنایع مختلفی کاربرد دارد.
ترمومتر دیجیتال مجهز به سنسورهای است که بر مبنای تغییرات دما، جریان عبوری از خود را تغییر می دهند و در مقایسه با دماسنج معمولی قادر است طی چند ثانیه به دمای نهایی برسد.
انواع دماسنج معمولی
ترمومتر های معمولی حاوی لوله شیشه ای هستند که بر اساس مایع درون آنها به دو دسته زیر تقسیم می شوند:
ترمومتر جیوه ای
از ترمومتر جیوه ای برای اندازه گیری تب استفاده می شود. نحوه عملکرد این حرارت سنج به اینصورت است که با تغییر دما، حجم جیوه داخل دماسنج تغییر می کند و جیوه در ستون درجه بندی شده حرکت می کند درنهایت جیوه بر روی درجه دمای مورد نظر قرار می گیرد.
ترمومتر الکلی
مکانیزم ترمومتر الکلی مشابه با ترمومتر جیوه ای است با این تفاوت که در آن بجای جیوه از الکل استفاده شده است بنابراین نسبت به ترمومتر جیوه ای خطر کمتری دارد.
انواع دماسنج دیجیتال
از آنجاییکه دماسنج های دیجیتالی کاربردهای فراوانی دارند پس در این بخش به انواع دماسنج دیجیتالی می پردازیم.
ترمومتر پزشکی
این ترمومتر سبک و قابل حمل در صنعت پزشکی و برای اندازه گیری دمای بدن انسان و موجودات زنده کاربرد دارد و برای جلوگیری از سرایت بیماری، باید قابل ضدعفونی باشند. این دماسنج دقت و سرعت نمایش دمای بالایی دارد و دارای طراحی ارگونومیک است.
این دماسنج در محلی مانند دهان و زیر بغل بیمار استفاده می شود البته بدلیل خطرناک بودن تماس دماسنج با پوست بیماران در بیماری های همه گیر، دماسنج پزشکی لیزری وجود دارد که به کمک نور مادون قرمز می تواند دمای بدن بیمار را به صورت غیرتماسی اندازه گیری کند.
ترمومتر صنعتی
یکی دیگر از انواع ترمومتر دیجیتال، ترمومتر صنعتی است که می تواند دما را از 220- سانتی گراد تا 850 درجه سانتی گراد اندازه گیری کند و در نیروگاه ها، کوره های بلند، صنایع کشتی سازی و سایر صنایع استفاده می شود.
ترمومتر دیجیتالی دیفرانسیل
این نوع دماسنج قادر به اندازه گیری اختلاف دما بین دو نقطه است و در صنایعی مانند سیستم های تهویه مطبوع و سیستم های گرمایشی کاربرد دارد.
ترمومتر دیجیتال دیواری
این دماسنج بر روی دیوار نصب می شود و برای نظارت بر دمای مایعات، هوا و مواد غذایی از فاصله دور کاربرد دارد.
ترمومتر دیجیتال بی سیم
یکی دیگر از انواع ترمومتر دماسنج دیجیتال بی سیم محسوب می شود که قادر است تا دما را اندازه گیری کند.
ترمومتر لیزری
دماسنج لیزری با ارسال پرتوهای مادون قرمز به سمت جسم مورد نظر و دریافت پرتوهای بازگشتی می تواند دما را اندازه گیری کند. از این نوع دماسنج برای محیط ها یا اجسامی که امکان نزدیک شدن به آنها وجود ندارد، استفاده می شود.
انواع دماسنج براساس نحوه نصب
انواع ترمومتر برحسب نحوه نصب به شرح زیر هستند:
ترمومتر نصب ثابت
این نوع ترمومتر همان گیج دما است که معمولاً بر روی نقطه ای که قرار است دمای سیال اندازه گیری شود نصب می شود. این ترمومتر دقت بالا و قیمت پایینی دارد.
گیج های دما براساس نوع عملکرد دارای انواع زیر هستند:
- گیج دما بی متال: این گیج به کمک اختلاف انبساطی حرارتی میان دو فلز عمل می کند و در صنایع ماشین سازی و تهویه مطبوع کاربرد دارد.
- گیج دما دنباله دار: از این گیج برای محل هایی که دمای بسیار بالایی دارند و امکان نصب مستقیم وجود ندارد استفاده می شود.
- گیج دما دیجیتال: در این گیج از ماده نیمه رسانا استفاده شده است که با تغییر دما مقاومت نیمه رسانا تیز تغییر می یابد و این تغییر مقاومت به صورت تغییر جریان الکتریکی و به صورت اعداد دیجیتالی نمایش داده می شود.
ترمومتر پرتابل
این نوع دماسنج یکی دیگر از انواع ترمومتر است که به صورت پرتابل تماسی و غیرتماسی است. ترمومترهای غیرتماسی برای اندازه گیری دمای اجسام داغ از پرتو مادون قرمز استفاده می کنند.
کاربرد ترمومتر
- استفاده در منازل
- اندازه گیری دما بدن حیوانات و انسان
- صنایع نفت و گاز
- صنایع ماشین سازی
- بررسی و تشخیص نشتی کانال، کویل های ناقص و مشکلات دیگر مربوط به تهویه مطبوع
- تشخیص مشکلات احتمالی و جلوگیری از خرابی تجهیزات در سیستم های الکتریکی و بردهای مدار
- در نظارت بر دمای مواد غذایی
- نظارت بر محصولات بمنظور تضمین کیفیت و جلوگیری از خرابی تجهیزات گران بها
بیشتر بخوانید: تفاوت ترمومتر و پیرومتر
در مقاله انواع ترمومتر بطور مفصل به معرفی انواع این ابزار پرداختیم. جهت خرید انواع ترمومتر همچنین اطلاع از قیمت آن می توانید با مراجعه به سایت راندنو با فروشندگان این محصول ارتباط برقرار نمایید. راندنو امکان مشاهده لیست قیمت انواع ترمومتر و برقراری ارتباط بی واسطه با فروشندگان این محصول را برای شما فراهم نموده است. همچنین خوشحال می شویم که نظرات خود را در قسمت دیدگاه این مقاله برای ما به اشتراک بگذارید.
