انواع کپسول گاز یا سیلندر گاز با توجه به ابعاد و اندازه، نوع گاز مصرفی، ساختار و جنس بدنه از یکدیگر متمایز می‌شوند. قیمت کپسول گاز نیز با توجه به این عوامل نام برده تعیین می‌شود. سیلندر گازها نوعی مخزن تحت فشار هستند و برای ذخیره‌سازی و نگهداری از گازها مورد استفاده قرار می‌گیرند. همچنین این سیلندرها معمولاً با استفاده از آلیاژهای فولاد و آلومینیوم که مقاومت بالایی دارند، ساخته می‌شوند.
توجه نمایید برای نگهداری از هر نوع گاز، باید از کپسول‌های مخصوص استفاده کنید زیرا کدگذاری رنگ کپسول‌ها بسیار متنوع است. در این مقاله قصد بررسی انواع سیلندر گاز و کاربرد هر یک از آنها را داریم. پس تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.
آنچه در ادامه می‌خوانیم:
- دسته بندی سیلندر گاز
- انواع کپسول گاز براساس نوع گاز
- انواع کپسول گاز براساس جنس
- اندازه و ابعاد کپسول گاز
- انواع کپسول گاز براساس شرکت تولیدکننده
- جمع بندی
دسته بندی سیلندر گاز
ساختار بدنه سیلندرهای گاز به دو نوع کلی تقسیم می‌شود. در این بخش از مقاله به معرفی انواع کپسول گاز براساس نوع ساختار پرداخته شده است:
سیلندر بدون درز
مدل‌های بدون درز این محصول از یک ورقه فلزی تشکیل شده است. ساختار این تجهیزات به گونه‌ای است که بر روی آنها هیچگونه درز و جوشی وجود ندارد. همچنین به دلیل یکپارچگی ساختار، فشار کاری آنها 200 تا 300 بار است. از این سیلندر گاز برای ذخیره‌سازی گاز طبیعی و ترکیباتی با فشار بالا استفاده می‌شود. این کپسول‌ها با ظرفیت‌های 2، 5، 10، 20، 40 و 50 لیتری در بازار موجود هستند.
سیلندر درز دار
این کپسول ها با استفاده از دو قطعه ورق فلزی ساخته می شوند. ساختار این تجهیزات به گونه ای است که بر روی بدنه آنها درز و جوش وجود دارد. این نوع از کپسول ها قابلیت تحمل فشار بالا را ندارند. همچنین استفاده از آنها برای گازهای مایع که فشار بالایی ندارند، مناسب است.
جهت اطلاعات بیشتر در رابطه با ساختار و اجزای تشکیل دهنده این تجهیزات، می‌توانید مقاله ساختار کپسول گاز یا سیلندر گاز را مطالعه نمایید.
انواع کپسول گاز براساس نوع گاز
سیلندرهای گاز باتوجه به نوع گازی که درون آنها ذخیره می‌شود، به چند دسته تقسیم می‌شوند که در ادامه به معرفی آنها می‌پردازیم:
کپسول گاز مایع
گاز مایع که نام دیگر آن گاز ال‌پی‌جی (LPG) است، از ترکیب دو گاز هیدروکربنی بوتان و پروپان تشکیل می‌شود. این نوع گاز کاربردهای گرمایشی و سوخت‌رسانی دارد. همچنین در ساخت افشانه‌ها نیز به عنوان گاز خنک کننده مورد استفاده قرار می‌گیرد. مخازن گاز مایع نیز در ظرفیت‌های مختلفی تولید و به بازار عرضه می‌شوند.
همچنین از انواع آن می‌توان به مخزن 125 گالنی، 250 گالن، 500 گالن، 1000 گالن و ظرفیت‌های دیگر اشاره کرد.
کپسول هلیوم
هلیوم گاز دیگری است که به عنوان نیروی محرکه و به منظور تحت فشار قرار دادن مخازن سوخت استفاده می‌شود. عمده کاربرد استفاده از این کپسول، برای پر کردن بادکنک است. این گاز غیر آتش‌زا بوده و قابلیت شارژ شدن نیز دارد. استفاده از این گاز در صنایع مختلف کاربردهای زیادی دارد و به عنوان منبع خنک کننده نیز استفاده می‌شود.
کپسول بوتان
کپسول بوتان یا همان گاز مایع از سرد کردن و تقطیر، طی مراحل مختلف به دست می‌آید. از این نوع کپسول می‌توان برای اجاق گازهای خانگی، کارخانه‌ها، آشپزخانه‌های تجاری و به عنوان سوخت دوم برای خودروها نیز استفاده کرد.
کپسول گاز CNG
گاز سی ان جی عمدتاً از گاز طبیعی تهیه شده و به عنوان سوخت به جای بنزین و گازوئیل کاربرد دارد. کپسول‌های سی ان جی به صورت استوانه‌ای و کروی شکل طراحی می‌شوند. همچنین این مخازن به صورت یکپارچه و بدون درز، از جنس فولاد کروم تولید می‌شوند. از انواع کپسول CNG می‌توان به مخزن گاز ماشین اشاره کرد.
کپسول گاز اکسیژن
سیلندر اکسیژن برای مصارف طبی و جوشکاری استفاده می‌شود. این نوع کپسول در ظرفیت‌های 5، 10، 20 ، 40، 50 لیتری در بازار موجود است. فشار معمول برای این کپسول‌ها 150 تا 200 بار است. سیلندرهای گاز اکسیژن خلوص بالا از بدنه طوسی و گلوئی سفید برخوردار هستند. در حالی که سیلندرهای گاز اکسیژن صنعتی به رنگ مشکی هستند.
از گونه‌های دیگر مخازن گاز می‌توان به موارد زیر اشاره کرد که بیشتر جهت مصارف کوچک و خانگی استفاده می‌شوند:
- سیلندر آرگون
- سیلندر گاز خانگی
- کپسول متان
- سیلندر اتیلن
- کپسول آمونیاک
- کپسول نیتروژن یا ازت
- سیلندر هیدروژن
- کپسول پروپان
- سیلندر کلر
- کپسول مونوکسید کربن
- کپسول گاز CO2 یا دی اکسید کربن
انواع کپسول گاز براساس جنس
پس از آشنایی با گازهای مورد استفاده در کپسول‌ها، به بررسی مواد اولیه ساخت سیلندر گاز می‌پردازیم:
کپسول کربن استیل
استفاده از کپسول‌های استیل در صنایع کاربردهای زیادی دارد. از این سیلندر برای نگهداری از گازهای نجیب یا بی اثر همچون نیتروژن که واکنش‌ناپذیر هستند، استفاده می‌شود. کپسول‌های استیل از قیمت مقرون به صرفه‌ای نسبت به دیگر انواع این تجهیزات برخوردار هستند.
کپسول گاز فولادی
نوع دیگری از این کپسول‌ها در بازار موجود است که با استفاده از متریال فولاد تولید می‌شود. کپسول‌های فولادی به طور معمول کاربرد صنعتی دارند. استفاده از این مدل برای ذخیره‌سازی گازها با فشار گوناگون، کاربرد دارد. لازم به ذکر است این محصولات بدون درز و جوش تولید می‌شوند و مقاومت بالایی دارند. همچنین کپسول‌های فولادی از استحکام بیشتری نسبت به کپسول‌های با درز و جوش برخوردار هستند.
همچنین نوع فولادی سیلندرهای گاز، از مهم‌ترین استانداردهای جهانی در مبحث ایمنی و کنترل کیفی نیز برخوردار هستند.
کپسول گاز کامپوزیت
نوع دیگری از سیلندرهای گاز وجود دارند که از فیبر کربن ساخته شده‌اند. سیلندرهای کامپوزیت از وزن پایینی برخوردار هستند و الیاف به کار رفته در ساختار آنها نیز استحکام بالایی دارد. همچنین این ساختار موجب شده است این وسیله مقاومت بالایی در برابر حرارت و ضربه داشته باشد.
کپسول گاز آلومینیومی
یکی دیگر از انواع سیلندرهای گاز، نوع آلومینیومی آن است که آلیاژ آن نسبت به نوع فولادی، گران‌تر است. این نوع سیلندرهای گاز از وزن پایینی برخوردار هستند و به عنوان سیلندرهای پرتابل به بازار عرضه می‌شوند. همچنینن پایداری بیشتری نسبت به کپسول‌های کربن استیل دارند و دچاز زنگ‌زدگی نمی‌شوند.
سیلندرهای استینلس استیل
سیلندرهای استیل که با نام کپسول های S.S نیز شناخته شده هستند، مختص استفاده برای گازهایی هستند که خورندگی و واکنش‌پذیری بالایی دارند.
کپسول گاز پرسی
سیلندر گاز پرسی از دیگر انواع این محصول است که به رنگ زرد و به صورت چرخشی تولید می‌شود. این نوع کپسول با نوع بوتان تفاوت‌هایی دارد و رزوه سیلندر آن بیرون قرار گرفته است. همچنین رگلاتور آن به صورت مهره‌ای است و به سیلندر آن متصل شده است. لازم به ذکر است که این کپسول‌ها در مراکز مختلفی به فروش می‌رسند. بنابراین سعی براین داشته باشید که از نمایندگی فروش کپسول پرسی گاز این محصول را خریداری نمایید.
اندازه و ابعاد کپسول گاز
سایز کپسول گاز دربرگیرنده گستره وسیعی است و در ظرفیت‌های مختلف قابل ارائه است. در این بخش از مقاله انواع سیلندر گاز از پرمصرف‌ترین ظرفیت‌های این محصول نام برده شده است:
- کپسول 2 لیتری
- کپسول 5 لیتری
- سیلندر گاز 10 لیتری
- کپسول 20 لیتری
- کپسول 40 لیتری
- کپسول 50 لیتری
- سیلندر گاز مایع 11 کیلویی
لازم به ذکر است ابعاد کپسول گاز خانگی به طور معمول می‌تواند 11 کیلویی باشد. همچنین فشار کپسول گاز با توجه به دما و شراط ذخیره‌سازی نیز متغیر است.
انواع کپسول گاز براساس شرکت تولیدکننده
کپسول‌های گاز براساس شرکت سازنده به سه دسته کلی تقسیم می‌شوند:
کپسول گاز بوتان
خروجی کپسول‌های بوتان در پیچ قرار دارد و رزوه‌های کپسول نیز از داخل طراحی شده‌اند. این ویژگی تا حد زیادی می‌تواند از آسیب به سیلندر جلوگیری کند. رگلاتورهای قابل استفاده برای کپسول‌های بوتان از نوع پیچی هستند تا رزوه‌های بیرونی به کپسول متصل شوند. کپسول‌های شرکت بوتان به طور معمول زرد رنگ هستند اما در رنگبندی‌های دیگر نیز قابل ارائه هستند.
کپسول ایران گاز
این شرکت از روش اتصال چفتی برای کپسول‌های خود استفاده کرده است. خروجی سیلندرهای این شرکت از قسمت بالا بوده و فاقد رزوه هستند. همچنین رگلاتور قابل استفاده برای تجهیزات این برند توسط یک کلید مشکی رنگ با قابلیت چرخشی مهار می‌شود. کپسول‌های ایران گاز در رنگبندی‌های مختلف تولید می‌شوند. کپسول‌های این شرکت در بیشتر موارد رنگی زرد دارند اما در رنگ‌های دیگر نیز قابل ارائه هستند.
کپسول گاز پرسی
خروجی کپسول‌های پرسی بر روی پیچ قرار دارد. رزوه سیلندرهای پرسی برخلاف محصولات بوتان به سمت بیرون قرار دارد. این ویژگی موجب شده است رگلاتور مورد نیاز محصول به صورت مهره‌ای باشد و قابلیت اتصال به سیلندر را نیز داشته باشد.
جمع بندی
امیدواریم که مقاله آشنایی با انواع کپسول گاز برای شما مفید واقع شده باشد. در این مقاله از مجله راندنو به آشنایی با سیلندر گاز و انواع آن پرداخته شد. همچنین به بررسی مواد اولیه به کار رفته در ساختار کپسول‌ها نیز پرداخته شد. همچنین گفته شد که کپسول‌های استیل قیمت مقرون به صرفه‌ترین نسبت به نمونه‌های دیگر دارند.
همچنین خوشحال می‌شویم که نظرات خود را در قسمت دیدگاه این مقاله برای ما به اشتراک بگذارید. تیم فنی راندنو آماده پاسخگویی و راهنمایی شما کاربران عزیز درخصوص هرگونه سؤالات رایج در زمینه ابزار و یراق است.
