انواع هادی سیم و کابل موجود در بازار به دسته های مسی، آلومینیومی، تک رشته و یا چند رشته تقسیم می شوند. هادی به بخشی مهم از سیم و کابل گفته می شود که جریان برق را از خود عبور می دهد. هادی ها در دو نوع مسی و آلومینیومی عرضه می شوند. برخی از سیم و کابل ها از یک رشته هادی و برخی از چند رشته هادی تشکلیل شده اند. هر کدام از این محصولات قابلیت بخصوصی دارند.
در این مقاله از مجله راندنو به بررسی انواع هادی سیم و کابل و کاربرد آن می پردازیم.
آنچه در ادامه می خوانیم:
- هادی چیست؟
- روش تشخیص نوع هادی
- دسته بندی هادی
- انواع هادی
- انواع هادی بر اساس شکل ظاهری
- توصیه های مهم در مورد کار با هادی کابل
هادی چیست؟
در ابتدای موضوع انواع هادی سیم و کابل به بررسی هادی می پردازیم. هادی رشته سیمی است که به دلیل رسانا بودن آن برای هدایت جریان برق مورد استفاده قرار می گیرد. در کابل ها، هسته ها از چند سیم نازک در هم تنیده شده و یا یک سیم با قطر بزرگ طراحی شده اند. هر چه سیم ها در هسته بیشتر باشند کابل راحت تر خم می شود و انعطاف پذیری آن بیشتر است. توجه به این پارامتر در هنگام خرید سیم و کابل و استفاده از آن بسیار مهم و ضروری است.
از مس و آلومینیوم به دلیل رسانایی الکتریکی بالا به عنوان هادی استفاده می کنند. به دلیل قرار داشتن کابل ها در معرض شرایط آب و هوایی سخت، به جای فلزات خالص از آلیاژهای مس و آلومینیوم برای بالا رفتن استحکام مکانیکی کابل استفاده می شود. البته این موضوع تا حدودی باعث کاهش رسانایی الکتریکی می شود.
کابل هایی که با ولتاژ بسیار بالاتری کار می کنند، اصطلاحاً برهنه هستند. البته در برخی موارد نیز با روکش عرضه می شوند. کابل هایی که با ولتاژ پایین تری کار می کنند دارای پوشش هستند. این پوشش ها از بافت پلی اتیلن یا سایر مواد دی الکتریک هستند. این پوشش ها تا حدودی از اتصال کوتاه و شوک الکتریکی محافظت می کنند.
روش تشخیص نوع هادی
پیش از آن که بدانیم انواع هادی سیم و کابل باید به روش های تشخیص آن بپردازیم. برروی روکش کابل های استاندارد یک علامت وجود دارد که به کمک آن می توان پایه آلومینیوم و مس هادی را تشخیص داد. به روی کابل برق هادی آلومینیومی با حرف A در اول نام آن نمایش داده می شود. اگر حرف A در ابتدا نوشته نشده باشد یک کابل با هادی مسی دارید. با توجه به نوع چیدمان هادی ها، تعداد رشته ها، سطح مقطع و دیگر موارد از آن در ساختمان و زمین استفاده می کنند.
دسته بندی هادی
در این بخش از انواع هادی سیم و کابل به بررسی انواع دسته بندی هادی می پردازیم. هادی، یک سیم فلزی در سیم و کابل ها است که جریان الکتریکی را از خود عبور می دهد. پارامترهای تعیین کننده هادی سطح مقطع هسته و تعداد سیم های تشکیل دهنده آن است. هادی ها با توجه به تعداد سیم های موجود در خود به دو دسته تقسیم می شوند که عبارتند از:
- یکپارچه: از یک سیم تشکیل شده است.
- چند سیم: از چند سیم به هم پیچیده شده تشکیل شده است.
هرچه تعداد سیم ها در هسته کابل بیشتر باشد، خم کردن سیم راحت تر انجام می شود. یکی از پارامترهای انتخاب کابل یا سیم به انعطاف پذیری هسته بستگی دارد. این محصولات براساس کلاس هادی به دو نوع افشان و مفتول تقسیم بندی می شوند. کابل های افشان از بیشمار رشته نازک مسی ساخته شده اند. اما کابل های مفتولی یک یا چند رشته هادی مسی یا آلومینیومی دارند که به صورت خشک با انعطاف پذیری کم در کنار هم قرار گرفته اند. هرکدام از این کابل ها کاربرد به خصوص و ویژگی های منحصربفردی دارند.
هادی نوع OZH
مزیت این کابل تک هسته ای بودن آن است که نصب آن بسیار آسان است. به سرعت به قطع کننده مدار متصل می شود. این هادی ها قیمت مقرون به صرفه ای دارند و طبق یک هسته تنظیم شده اند. تنها مشکل این نوع کابل حساسیت آن به خمیدگی است.
هادی نوع MF
این کابل به دلیل چند رشته ای بودن انعطاف پذیری بالایی دارد. به همین منظور برای جعبه های تنگ با پیچ و خم زیاد گزینه بسیار عالی هستند. این محصولات در برابر لرزش نیز مقاومت بالایی دارند. به همین دلیل برای جعبه های اتصال و توزیع مناسب هستند. این کابل ها رسانایی بسیار بالایی دارند و شاخص حرارت آن ها پایین است.
انواع هادی
انواع هادی سیم و کابل از نظر جنس به دو نوع مسی و آلومینیومی تقسیم می شوند.
هادی مسی
این هادی جریان الکتریکی را به خوبی عبور می دهد. هدایت جریان الکتریکی در هادی مسی 1.7 برابر بیشتر از هادی آلومینیوم است. در محیط های باز این هادی ها مقاومت بالایی در برابر اکسیداسیون دارند.زیرا بسیار مستحکم هستند و قدرت بالایی دارند. از معایب این نوع هادی می توان به قیمت بالا و چگالی بالای آن اشاره کرد.
هادی آلومینیومی
هادی آلومینیومی استحکام بالایی دارد و سبک است. وزن این سیم آلومینیوم نصف سیم مسی است. قیمت آن بسیار مقرون به صرفه تر است. البته این هادی ها معایبی نیز دارند. آلومینیوم در محیط های باز به سرعت اکسید می شود. اگر سیم آلومینیوم را چندین بار خم کنید، می شکند. به سرعت گرم می شوند و گرما را به راحتی، به کابل انتقال می دهند.
بیشتر بخوانید: انواع کابل برق تکفاز و هرآنچه لازم است بدانید
انواع هادی بر اساس شکل ظاهری
انواع هادی سیم و کابل بر اساس شکل هادی و ساختار به دو دسته افشان و مفتول تقسیم می شوند.
کابل افشان
کابل افشان که هادی از کلاس 1 است. معمولاً از نوع مسی است. این کابل از رشته های نازک که کنار هم تنیده شده تشکیل شده است و از انعطاف پذیری بالایی برخوردار است.
کابل مفتول
کابل مفتول هادی از کلاس 2 است. این کابل انعطاف کمتری به نسبت کابل افشان دارد و معمولاً کاربرد زمینی دارد. این کابل در نوع مسی و آلومینیومی به بازار عرضه می شود.
توصیه های مهم در مورد کار با هادی کابل
حال که دانستیم انواع هادی سیم و کابل به بررسی موارد ایمنی کار با آن ها می پردازیم.
- پیش از بررسی هادی کابل، اتصالات را قطع کنید.
- در صورت لزوم کابل را کوتاه کنید.
- غلاف را به طور کامل از کابل جدا کنید.
- سیم های PE ،L1 ،L2 ،L3 را حدود 30 میلی متر جدا کنید.
- کابل باقی مونده از محصول را جدا کنید.
- هنگام استفاده از هادی آلومینیومی گرانول اکسید، روان کننده محافظ روی سیم ها و مواد دیگر را جدا کنید.
- طبق علامت گذاری سیم های PE ،L1 ،L2 ،L3 به پایانه اتصال وصل کنید.
- در ترمینال مربوطه تا جای ممکن سیم ها را جای دهید.
- پیچ ترمینال را محکم ببندید.
در این قسمت از مجله راندنو برای شما کاربران عزیز به بررسی انواع هادی سیم و کابل پرداختیم. امیدوارم این مقاله برای شما مفید بوده باشد.
