سیم و کابل چیست و چه انواعی دارد؟ این یکی از اساسی ترین سؤالات کاربران و متخصصان در این حوزه است. سیم ها و کابل ها انواع متنوعی دارند. در ادامه به آشنایی با سیم کابل می پردازیم. همچنین پس از معرفی انواع کابل برق و سیم، بهترین برند سیم و کابل را نیز معرفی خواهیم کرد.
کابل برق معمولاً از 1 یا چند رشته سیم با 2 عایق ساخته می شود. در صورتیکه سیم برق دارای 1 رشته با روکش 1 لایه است. کابل و سیم برق وظیفه انتقال جریان الکتریکی بوسیله هادی را برعهده دارند.
کابل های برق دسته بندی های متفاوتی دارند که در ادامه اشاره ای مختصر به آن ها شده است:
کابل های برق براساس نوع هادی به انواع زیر تقسیم می شوند:
این کابل ها دارای هادی هایی معمولاً از جنس مس هستند و به شکل رشته های نازک در کنار یکدیگر قرار می گیرند. یک لایه روکش معمولاً از جنس PVC روی آنها قرار می گیرد. کابل افشان معمولاً کاربرد هوایی دارد و در صنعت ساختمان سازی از کاربرد ویژه ای برخوردار است. این کابل به علت انعطاف بالا، به کابل فلکسیبل نیز مشهور است. قیمت کابل افشان معمولاً از کابل نیمه افشان سایز خود بالاتر است.
کابل مفتولی معمولاً تا مقطع 10 میلی متر مربع یا 16 میلی متر مربع تولید می شود. این کابل دارای یک لایه مفتول و یک لایه روکش بر روی آن است. در نهایت روکش دوم نیز بر روی سیم های مفتول کشیده می شود تا به شکل کابل مفتول درآید. این کابل انعطاف پذیری کمی دارد و نسبت به کابل افشان از کاربرد کمتری برخوردار است.
کابل های نیمه افشان در صنعت سیم و کابل کاربرد زیادی دارند. معمولاً برای ولتاژهای 300 ولت تا 32 کیلوولت و بالاتر، از این کابل ها استفاده می شود. سیم داخل این کابل ها معمولاً از مفتول های متعددی تشکیل شده است. این مفتول ها در کنار یکدیگر قرار می گیرند و نسبت به کابل مفتول انعطاف پذیری بیشتر و نسبت به کابل افشان انعطاف پذیری کمتری دارند.
کاربرد این کابل ها معمولاً به صورت زمینی است. از این جهت به این کابل ها، کابل زمینی یا خشک نیز گفته می شود. معمولاً کابل های آلومینیوم زمینی و هوایی و همچنین کابل های مسی از سایز 10 به بالا به صورت نیمه افشان تولید می شوند.
کابل های برق براساس نوع کاربردی که دارند، به انواع زیر تقسیم می شوند:
این کابل ها معمولاً به شکل افشان، مفقول و نیمه افشان مورد استفاده قرار می گیرند. کابل های فشار ضعیف در ولتاژهای 300 تا 500 ولت و یا 0.6 تا 1 کیلو ولت تحمل ولتاژ دارند و بسیار پرمصرف هستند. این محصولات در صنایع ساختمان سازی، کارخانجات، سیم کشی شهری، نورپردازی و ... کاربرد زیادی دارند.
این کابل برق معمولاً از ولتاژ 1 کیلو ولت تا 63 کیلو ولت تولید می شود و به آن کابل فشار قوی نیز گفته می شود. در صورتیکه ولتاژ 20 کیلو ولت در اصطلاح برق به فشار متوسط مشهور است. این کابل ها می توانند از جنس مس یا آلومینیوم باشند.
کابل های فوق فشار قوی که به آن ها کابل EHV نیز گفته می شود، کابل هایی هستند که می توانند سطح ولتاژی بسیار بالایی را تحمل کنند. به همین دلیل از آن ها اغلب در شبکه های انتقال و توزیع برق و نیروگاه ها استفاده می شود.
کابل تلفن همان کابل های زوجی است و برای انتقال صدا از این کابل ها استفاده می شود. این کابل به صورت مس و آلومینیوم تولید و عرضه می شود. این کابل ها هم به شکل زمینی، مشکی رنگ و هم به شکل هوایی، طوسی رنگ ارائه می شوند. هادی این کابل ها دارای سطح مقطع 04 تا 07 است. این کابل ها که از 2 زوج تا 200 زوج تولید می شوند، می توانند دارای فویل و شیلد باشند. بدین ترتیب فرکانس و نویز کمتری به شبکه وارد می شود.
امروزه در شبکه های برق، کابل خودنگهدار جایگزین کابل های مسی بدون روکش شده است. جنس این کابل ها آلومینیوم است. این کابل ها به صورت نیمه افشان تولید می شوند. معمولاً کابل های چند رشته با یک رشته مسنجر یا نگهدارنده عرضه می شوند. این کابل ها دارای ایمنی بیشتر و قیمت بسیار پایین تری نسبت به کابل های مسی هستند. کابل خودنگهدار به شکل هوایی و بین دو تیر برق نصب می شود و هم برق منازل و هم برق روشنایی معابر را تأمین می کند.
کابل فرمان یا همان کابل کنترل وظیفه برقراری ارتباطی هوشمند میان ماشین آلات صنعتی را برعهده دارد. این کابل ها تعداد رشته های متنوعی دارند و در انواع افشان یا مفتولی تولید و عرضه می شوند. معمولاً برای شناسایی رشته سیم های کابل کنترل، بر روی آن ها شماره گذاری انجام می شود و یا رشته سیم ها با رنگ بندی جداگانه در نظر گرفته می شوند.
کابل های کولری کاربرد وسیعی در صنعت برق دارند. این کابل ها معمولاً دارای روکش PVC هستند و رنگ آن ها سفید است. این کابل ها به صورت افشان و مفتولی تولید می شوند و در اغلب موارد 4 یا 5 رشته هستند. کابل 1.5*4 کولر، 1*4 کولری، 1*5 کولری و 1.5*5 کولر از پرکاربردترین این کابل ها به شمار می آیند. کابل کولر خراسان افشارنژاد، سیمیا، همدان، پرتو، افق البرز، البرز، ابهر، دامغان، کمان، پرتو صادراتی، زاگرس و مسین از بهترین برندهای سیم کولری هستند.
سیم آنتن یا همان کابل آنتن از سری کابل های کواکسیال است. این نوع سیم و کابل وظیفه انتقال تصویر و صدا از آنتن به گیرنده را برعهده دارد. این نوع کابل ها دارای روکش PVC هستند و با رنگ سفید یا مشکی عرضه می شوند. این کابل ها معمولاً دارای مغز مس و یک لایه شیلد مس یا آلومینیوم به دور خود هستند. سیم آنتن هم می تواند دارای فویل و هم بدون فویل باشد. کابل آنتن سیمیا، کرمان، رسانا، خراسان افشارنژاد، رسانا اراک، البرز و ... از بهترین های سیم و کابل آنتن به شمار می آیند.
کابل های کواکسیال 75 و 50 اهمی از سری کابل های هم محور هستند. معمولاً این کابل ها در انتقال صوت و تصویر کاربرد دارند. سیم آنتن از انواع متداول کابل های کواکسیال است. کابل های RG که معمولاً در انتقال تصاویر کاربرد دارند، دارای انواع RG6 و RG11 و RG59 هستند.
این کابل ها معمولاً در سیستم ها و صنایعی که اندازه گیری و سنجش در آن ها انجام می گیرد، بکار می روند. کابل کنترل و کابل فرمان می توانند به صورت مفتول و افشان ارائه شوند. این کابل ها دارای تعداد رشته های متفاوتی نسبت به کابل های معمولی هستند و می توانند دارای شیلد و یا بدون شیلد باشند. کابل کنترل سیمیا، رسانا، زیمنس، ابهر، دامغان و ... از بهترین برندهای این نوع کابل هستند.
معمولا در تجهیزات اطفاء و اعلام حریق از این کابل ها استفاده می شود. این نوع سیم و کابل به عنوان کابل نسوز یا کابل سیلیکونی نیز شناخته می شود. کابل های اعلام حریق معمولاً دارای روکش سیلیکونی یا XLPE هستند و مغز مس آن ها در اکثر مواقع قلع اندود است. همچنین این کابل ها می توانند دارای ارت تخلیه نیز باشند. در مکان هایی که نیاز به درجه حرارت بالایی است، از نوار میکا نیز در ساختار کابل استفاده می شود. کابل اعلام حریق سیل کیبل، سیل تک، یاقوت، سیمیا و ... از بهترین برندهای موجود در بازار هستند.
کابل های جوش در فرایند جوشکاری و همچنین استفاده از دستگاه جوش، کاربرد زیادی دارند. این کابل ها معمولاً دارای مقاومت حرارتی و مکانیکی بالایی هستند و روکش این کابل ها معمولاً PVC یا لاستیکی است. این کابل ها یه صورت افشان هستند و مغزی یا هادی آن ها از مس است.
کابل جوش 12، 14، 16 و 18 معمولاً در بازار موجود است. کابل جوش پارسیان، جوش کابل یزد، سیمیا و دامغان از بهترین کابل های جوش بازار به شمار می آیند.
جدا از بحث کاربرد، کابل ها از نظر مسلح بودن یا غیر مسلح بودن نیز به انواعی تقسیم می شوند که در ادامه به طور مختصر به آنها اشاره شده است:
کابل زره دار دارای مقاوت و استحکام مکانیکی بیشتری نسبت به سایر کابل ها است.
زره کابل پوششی است که به صورت مفتول و یا ورق گالوانیزه یا آلومینیوم بر روی انواع کابل و سیم قرار می گیرد. معمولاً در جاهایی که احتمال ضربه مکانیکی و جوندگی حیوانات وجود دارد، از این زره استفاده می شود. در برخی از مواقع، زره در محیط های اسیدی و یا در برخی از کابل های ضد انفجار بکار می رود. در ادامه به معرفی انواع کابل آرموردار یا مسلح پرداخته شده است:
زره این کابل ها از فولاد گالوانیزه تشکیل می شود. این زره تا 85 درصد مقاوت مکانیکی را پوشش می دهد.
این کابل ها با زره نواری عرضه می شوند و در نوع XYR با روکش کابل XLPE موجود هستند.
زره این کابل ها به شکل سیمی پیچیده می شود. تفاوت این کابل ها با یکدیگر در نوع هادی و عایق آنها است. کابل هایی که دارای پسوند A هستند، کابل آلومینیومی و کابل های دارای پسوند X، کابل هایی با روکش XLPE به شمار می آیند.
این کابل ها کابل تک رشته با روکش آلومینیومی هستند.
کابل برق از اجزای مختلفی تشکیل شده است. مهم ترین بخش های یک کابل هادی، عایق و روکش کابل است. ساختمان کابل ها با هم تفاوت دارد. به عنوان مثال، ساختمان کابل مخابراتی و کابل فشار ضعیف و فشار متوسط با یکدیگر متفاوت است. نوع کاربرد کابل ها سبب می شود که جنس، شکل، تعداد رشته، سطح مقطع، نوع عایق و دیگر موارد در کابل تغییر پیدا کند و در نهایت ساختمان کابل ها با هم متفاوت شود. به طور کلی کابل ها از بخش های اساسی زیر تشکیل شده اند:
سیم برق انواع متنوعی دارد. سیم ها معمولاً دارای یک هادی جریان الکتریسیته هستند که توسط آن جریان الکتریکی انتقال پیدا می کند. این هادی می تواند به صورت مس، آلومینیوم و ... باشد. سیم روکش دار دارای روکش عایق است که می تواند از جنس سیم PVC، سیم برق XLPE، سیم برق سیلیکونی و سیم برق لاستیکی باشد. پرکاربردترین انواع سیم، سیم برق با روکش PVC است.
سیم افشان از تعداد زیادی هادی مسی نازک به هم تابیده شده تشکیل شده است. این سیم ها به سیم فلکسیبل یا سیم نرم نیز مشهور هستند. سیم افشان روکش دار در بازار دارای رنگ بندی متفاوتی است. معمولاً سیم ها از سایز 0.25 تا سایز 300 میلی متر مربع تولید و به بازار ارائه می شوند. سیم های افشان معمولاً دارای هادی مسی هستند و در مصارف ساختمانی و صنعتی کاربرد دارند. کاربرد سیم افشان بیشتر از سیم مفتولی و نیمه افشان است.
سیم مفتولی یکی از انواع پرکاربرد سیم و کابل است. این سیم ها معمولاً تا سطح مقطع 10 میلی متر مربع یا نهایت 16 میلی متر مربع تولید می شوند. سیم مفتول به سیم خشک نیز مشهور است و دارای یک رشته مفتولی با سایز مشخص است. کاربرد سیم مفتول بیشتر زمینی بوده واین کابل دارای انعطاف پایینی است. سیم مفتولی معمولاً دارای هادی مسی است و می تواند در مقاطع پایین شکننده باشد.
سیم نیمه افشان از چند رشته مفتول کنار هم تشکیل می شود. در سطح مقطع های بالاتر، سیم های مفتول جای خود را به سیم های نیمه افشان می دهند. سیم نیمه افشان می تواند دارای هادی آلومینیومی و یا مسی باشد. کاربرد سیم های نیمه افشان زمینی است و روکش آن ها می تواند XLPE ،PVC، پلی اتیلن، لاستیکی و یا سیلیکونی باشد.
این سیم ها معمولاً در چاه های ارت کاربرد دارند. این سیم ها به صورت نیمه افشان هستند و به صورت مس خام و کیلویی به بازار ارائه می شوند. سیم مسی بدون روکش از سایز 16 الی 240 به بازار عرضه می شود.
برای نام گذاری کابل برق و سیم برق به صورت خلاصه از یک سری حروف و اعداد استفاده می شود. به کمک این سبک نامگذاری می توان از نوع سیم برق و کابل برق، مواد سازنده، نوع عایق، ساختمان کابل و کیفیت آن باخبر شد. این سبک نامگذاری از قاعده و قانون خاصی پیروی می کند. بر روی کابل چهار گروه عبارت درج می شود که هرکدام نشان دهنده بخشی از کابل است. این عبارت ها براساس استاندارد VDE آلمان مشخص می شود.
بخش اول جنس هادی را مشخص می کند. N نشان دهنده مس بودن و NA نشان دهنده آلومینیومی بودن هادی کابل یا سیم است. بخش دوم عایق سیم یا کابل برق را مشخص می کند. Y نشان دهنده عایق PVC و 2Y نشان دهنده پلی اتیلن و 2X نشان دهنده عایق XLPE است. بخش سوم نوع قرارگیری هادی را نشان می دهد. C هادی مسی هم مرکز، CW هادی هم مرکز مسی موجی شکل و CE هادی هم مرکز بر روی هسته را نشان می دهد. حرف S نشان دهنده حفاظ مسی و SE حفاظ مسی روی هسته را نشان می دهد. در همین بخش اگر حرف H وجود داشته باشد، یعنی شیلد بر روی هادی قرار گرفته است و حرف F یعنی شیلد در برابر آب نیر مقاوم است.
اگر کابل برق مورد نظر آرموردار باشد، در بخش چهارم حروف B - F - G - R را مشاهده خواهید کرد که به ترتیب نشان دهنده زره فولادی گرد، نوار گالوانیزه مارپیچی، زره سیم فولادی تخت و زره فولادی ساده است. بخش پنجم لایه بیرونی و غلاف خارجی سیم یا کابل برق را نشان می دهد. حرف Y غلاف و عایق PVC، حرف A نشان دهنده پوشش کنفی و 2Y پوشش پلی اتیلن را نشان می دهد. در بخش ششم اگر حرف J را مشاهده کردید، یعنی کابل دارای محافظ هادی است و در غیر این صورت، حرف O نوشته شده است. برای نشان دادن نوع هادی و سطح مقطع آن از حروف R - S - E - M استفاده می شود. این حروف به ترتیب نشان دهنده هادی افشان، هادی مفتولی، هادی مثلث شکل و هادی گرد است.
از پرکاربردترین سیم های برق می توان به موارد زیر اشاره کرد:
بدون وجود سیم یا کابل برق بسیاری از فعالیت های روزانه متوقف می شود زیرا برق جریان پیدا نمی کند. بسیاری از صنایع، خطوط تولید، کارگاه ها، سیستم های روشنایی، فروشگاه ها و ... برای ادامه فعالیت خود به برق احتیاج دارند. به طور کلی کابل و سیم برق وظیفه انتقال انرژی الکتریکی را برعهده دارند. این تجهیزات می توانند بخش های مختلف را به هم متصل کنند. هر سیم یا کابل وظیفه مخصوص به خود دارد. به عنوان مثال، برخی از آن ها وظیفه انتقال داده و اطلاعات میان دستگاه های مختلف را برعهده دارند.
در حال حاضر تمامی فعالیت های ما به برق وابسته است و برق نیز برای جریان پیدا کردن به سیم یا کابل برق احتیاج دارد. شرکت های بسیار زیادی به تولید و ساخت این تجهیزات می پردازند که در ادامه به برخی از بهترین برندهای کابل و سیم برق اشاره شده است:
یکی از برترین شرکت ها در زمینه تولید انواع کابل و سیم شرکت سمنان است. این شرکت به تولید انواع کابل فشار ضعیف، متوسط و فشار قوی می پردازد. این محصولات از کیفیت بالایی برخوردار هستند و می توانید در تمامی مجموعه ها به خصوص سیستم های روشنایی از آن ها استفاده کنید. همچنین شرکت سمنان به تولید سیم برق افشان و مفتول نیز می پردازد.
از دیگر شرکت های تولیدکننده ین محصولات می توان به شرکت آمل اشاره کرد. این شرکت در سال 1375 تأسیس شده است و در حال حاضر یکی از پیشرفته ترین تولیدکنندگان سیم و کابل در ایران محسوب می شود. این شرکت موفق به دریافت استانداردهای منطبق با اروپا CE و نیز گواهینامه های ISO شده است. آزمایشگاه کنترل کیفیت این کارخانه بسیار مجهز است و تمامی محصولات پیش از ورود به بازار تست و ارزیابی می شوند. سیم افشان و مفتول، کابل افشان و مفتول، کابل آلومینیوم، کابل کواکسیال و ... از تولیدات این کارخانه هستند.
سیمیا یکی از شرکت هایی است که به تولید سیم برق و کابل باکیفیت می پردازد. این شرکت در سال 1360 تأسیس شده است و در حال حاضر بسیار توسعه یافته است. کابل شبکه سیمیا از محصولات نسبتاً جدید این شرکت است. این شرکت موفق به دريافت گواهينامه های سيستم مديريت كيفيت (ISO-17025 و ISO-45001 و ISO-14001 و ISO-9001) و گواهينامه كيفيت اتحاديه اروپا (CE) شده است. این شرکت می تواند بیش از 18000 تن سیم و کابل در سال تولید کند. از محصولات سیمیا می توان به کابل و سیم با کاربرد ساختمانی، کابل کواکسیال، کابل قدرت، کابل فشار ضعیف و متوسط، کابل مخابراتی، کابل دریایی و ... اشاره کرد.
این شرکت قدمت بسیار زیادی دارد و محصولات بسیار باکیفیتی را به بازار برق ایران عرضه می کند. از این شرکت به عنوان یکی از اولین تولیدکننده های کابل در ایران یاد می شود. شرکت خراسان افشارنژاد موفق به دریافت اولین نشان استاندارد ایران ISIRI (معادل IEC 227 اروپا) در بیش از چهل سال پیش شده است و محصولات خود را مطابق با درخواست مشتری و براساس استانداردهای مختلف نظیر VDE (استاندارد آلمان)، IEC (استاندارد بین المللی)، BS (استاندارد انگلستان) و ... تولید می کند. این شرکت توانسته گواهینامه ایزو 9002 در مدیریت کیفیت را از شرکت SGS سوئیس دریافت کند. از محصولات این شرکت می توان به کابل های افشان و مفتول، ضد حریق، هالوژن فری، کابل مخابراتی، کابل ابزار دقیق و ... اشاره کرد.
از دیگر برندهای مشهور در زمینه تولید کابل و سیم می توان به سیم و کابل افق البرز، همدان، دامغان، البرز الکتریک نور، مسین، پرتوالکتریک، رسانا اراک و دیگر موارد اشاره کرد.
قیمت سیم و کابل برق براساس پارامترهای مختلف، متفاوت است. نوع هادی، نوع و جنس عایق کابل، برند کابل و سیم، زره دار یا بدون زره بودن، کاربرد کابل، ایرانی یا وارداتی بودن سیم ها و کابل ها، فشار ضعیف یا فشار قوی بودن و عوامل جانبی دیگر در قیمت گذاری آنها بسیار حائز اهمیت است. به عنوان مثال، کابل مسی همواره دارای ارزش و قیمت بیشتری نسبت به کابل آلومینیومی همان سایز است. در هنگام خرید کابل برق و سیم از فروشگاه اینترنتی سیم و کابل به استانداردها و کیفیت آن توجه کنید.
برای خرید سیم و کابل برق می توانید از بخش بالای همین صفحه، کالای مورد نظر خود را انتخاب کنید و مشخصات فنی کالا را مشاهده نمایید. سپس قیمت کالا را در فروشگاه های مختلف با یکدیگر مقایسه کنید و بصورت مستقیم با مراکز فروش سیم و کابل ارتباط برقرار نمایید. راندنو امکان مشاهده لیست قیمت سیم و کابل و برقراری ارتباطی بدون واسطه با فروشگاه سیم و کابل را برای شما فراهم می سازد.
