کولیس (caliper) یک ابزار اندازه گیری است که با استفاده از آن می توان قطر و طول داخلی و خارجی اجسام را اندازه گیری نمود. نحوه خواندن کولیس به گونه ای است که پس از تنظیم کردن کولیس، ابتدا باید میزان عدد صحیح را مشاهده نمایید. توجه داشته باشید که آخرین خط از درجه بندی بر روی قسمت ثابت کولیس، نشان دهنده میزان عدد صحیح است. سپس برای خواندن کولیس نیز باید به مقداد عدد اعشاری نمایش داده شده توجه داشته باشید. میزان عدد اعشاری را نیز باید از روی قسمت متحرک این ابزار خواند.
به طوریکه خواندن کولیس را از 0 شروع می نمایید و تا اولین خط از قسمت های ثابت و متحرک که بر روی یکدیگر قرار می گیرند، شمارش می کنید. در نتیجه با اتمام شمارش، مقدار عدد اعشاری به دست می آید. ابزار اندازه گیری کولیس از دو قسمت ثابت و متحرک تشکیل شده است. قسمت ثابت این ابزار از یک خط کش تشکیل شده است که به دو صورت اینچی و متریک قسمت بندی شده است. از قسمت های متحرک کولیس نیز می توان به پیچ تنظیم، تیغه عمق سنج، فک متحرک و... اشاره نمود.
انواع کولیس سایزبندی های مختلفی دارند که از متداول ترین آنها می توان به کولیس های 30 سانتی متری، 20 سانتی متری و 15 سانتی متر اشاره نمود. کولیس ها دقت ها مختلفی دارند که از رایج ترین آن ها دقت های یک صدم و دو صدم میلی متر یا 0.0005 و 0.001 اینچ است. با توجه به رشد ساختمان سازی در ایران، کاربرد کولیس در این زمینه بسیار زیاد است. این وسیله کاربرد بسیار زیای در نیز دارد و از آن می توان جهت اندازه گیری در آزمایشگاه ها، کارگاه های بزرگ و کوچک، محیط های صنعتی و بسیاری از محیط های دیگر استفاده نمود.
پس از بررسی ابزار کولیس، به تاریخچه ابداع و استفاده از این ابزار اندازه گیری اشاره خواهیم نمود. در سال 1363 میلادی یک فرد فرانسوی به نام پیر ورنیه یک دستگاه برای اندازه گیری طول و عرض اجسام طراحی نمود. همچنین باتوجه به مطالعات ثبت شده، نخستین استفاده از کولیس ها به زمان رومیان و یونانیان مربوط می شود. کولیس های اولیه میان لاشه های بازمانده یک کشتی در اطراف کرانه های ایتالیا یافت شدند. در دوران سلسله هان در چین، مردم از کولیس های کشویی که از جنس برنز ساخته شده بودند، استفاده می کردند.
اما کولیس های ورنیه امروزی در سال 1851 توسط یک دانشمند آمریکایی به نام جوزف آر براون ساخته شد. لازم به ذکر است که این دستگاه، یک ابزار اندازه گیری است که با دقت بالایی ساخته شد و مورد استفاده بسیاری از افراد قرار می گرفته است.
کولیس ها باتوجه به کارایی هایی که دارند در انواع مختلفی تولید و به بازار عرضه می شوند. این وسیله بر اساس شاخص به سه نوع کولیس ورنیه، کولیس ساعتی و کولیس دیجیتالی تقسیم می شود که در ادامه به معرفی آنها می پردازیم.
کولیس ورنیه یکی از متداول ترین انواع کولیس ها است که از آن در آزمایشگاه ها استفاده می شود. مخترع کولیس ورنیه یک ریاضی دان به نام ورنیر بود که مقیاس ورنیه را در ساختار این نوع از کولیس ها ابداع نمود. جهت اندازه گیری قطر داخلی و خارجی اجسام، استفاده از کولیس ورنیه مناسب ترین گزینه به شمار می آید. لازم به ذکر است که دهانه این نوع کولیس به آسانی در حالت ثابت باقی می ماند. معمولاٌ انواع کولیس های ورنیه از قابلیت اندازه گیری تا 30 سانتی متر و با دقت 0.02 میلی متر را اندازه گیری می نماید.
کولیس ساعتی یا کولیس عقربه ای تقریباً مشابه کولیس ساده است. با این تفاوت که این ابزار یک عقربه به جای درجه بندی خطی برای نمایش عدد دارد. از این رو حین خواندن عدد، باید عددی را که عقربه نشان می دهد را به عدد خطکش اضافه نمایید. دقت کولیس ساعتی میان 0.02 میلی متر تا 0.001 میلی متر را اندازه گیری می کند. همچنین میان 15 تا 30 سانتی متر را اندازه گیری می نماید.
کار با کولیس دیجیتالی بسیار آسان است و مشابه نوع ساده و عقربه ای این ابزار اندازه گیری است. این کولیس از یک نمایشگر دیجیتالی برخوردار است و به صورت خودکار اندازه را محاسبه می نماید. بسیاری از این وسایل قابلیت تبدیل واحد، اتصال به کامپیوتر و برنامه های آماری را نیز دارند. با استفاده از این کولیس می توان طول اجسام را در واحدهای اینچ، متر، فوت و ... مشاهده نمود.
از این نوع کولیس به منظور خط انداختن بر روی چوب یا فلز استفاده می شود. با استفاده از کولیس پرگاری می توان فاصله های میان اجسام را نیز اندازه گیری نمود.
کولیس های فتردار محبوبیت چندانی ندارند و امروزه استفاده از آنها کاهش یافته است. با این نوع کولیس نیز می توان همانند دیگر انواع این ابزار، اندازه گیری های متعددی را انجام داد. اما باید به این نکته توجه داشته باشید که کار با این ابزار توسط یک خطکش دیگر امکان پذیر است. به عبارتی کولیس های فنردار درجه بندی نشده هستند و می تواند میان 7 تا 30 سانتی متر از طول یک جسم را اندازه گیری نماید.
همچنین کولیس ها به صورت کلی و باتوجه به زاویه های مختلف اجسام، به چند دسته تقسیم می شوند که در ادامه به آنها می پردازیم.
کولیس ها از اجزای مختلفی تشکیل شده اند که هر یک از این اجزا به منظور انجام یک فرآیند خاص، مورد استفاده قرار می گیرند. در ادامه شما را با اجزای تشکیل دهنده ابزار اندازه گیری کولیس آشنا خواهیم نمود.
فک های بالایی کولیس به منظور اندازه گیری ابعاد داخلی اجسام مانند قطر حفره یا شکاف مورد استفاده قرار می گیرد.
از فک های پایین کولیس به منظور اندازه گیری ابعاد خارجی اجسام مانند طول، عرض و قطر نیز استفاده می شود.
عمق حفره ها توسط این قطعه از کولیس اندازه گیری می شود. توجه داشته باشید که میله عمق با چرخاندن پیچ شستی، به سمت خارج یا بیرون هدایت می شود.
این قطعه از کولیس به منظور تنظیم دقیق سطوح اندازه گیری، مانند مجموعه فک ها و میله عمق مورد استفاده قرار می گیرد. همچنین به ثابت نگه داشتن اجسام حین انجام اندازه گیری کمک می نماید.
این قسمت از کولیس، فک ها را در سرجای خودشان محکم می نماید. همچنین می توانید پس از اندازه گیری جسم مورد نظر، آن را بردارید و عددی که کولیس نشان می دهد را بخوانید.
کولیس ها از کاربردهای به سزایی برخوردار هستند و به صورت کلی به منظور اندازه گیری عمق و طول و عرضه اجسام مورد استفاده قرار می گیرند. همچنین همانطور که با انواع کولیس آشنا شدید، هر یک از انواع کولیس ها باتوجه به کاربردهای خاصی که دارند از یکدیگر متمایز شده اند.
استفاده از کولیس و انواع آـن باید به نکات خاصی توجه داشته باشید تا فرآیند فعالیت اندازه گیری شما با دقت انجام بگیرد.
هنگام خرید این ابزار اندازه گیری باتوجه به نیاز خود و میزان طول و عرض و همچنین عمق اجسام، مناسب ترین گزینه را انتخاب نمایید.
برندهای متعددی به تولید انواع کولیس پرداخته اند. در ادامه به معرفی برندهای تولیدکننده کولیس ها می پردازیم.
شرکت میتوتویو یکی از برترین برندهای تولیدکننده انواع ابزار اندازه گیری است. این برند در سال 1934 تأسیس و فعالیت خود را در زمینه تولید ابزارآلات اندازه گیری آغاز نمود. از برترین کولیس میتوتویو می توان به مدل های 20-196-500، کولیس دیجیتال 10-754-500 و ... اشاره نمود.
برند اینسایز از دیگر شرکت های تولیدکننده انواع ابزار اندازه گیری در جهان است. این شرکت در سال 1995 تأسیس شد و دفتر مرکزی آن در کشور چین واقع شده است. کولیس اینسایز مدل 300-1108، 200-1108 و ... از برترین کولیس های ارائه شده توسط این برند به شمار می آیند.
قیمت کولیس با توجه به نوع آن متفاوت است. نوع دیجیتالی و پیشرفته این محصول معمولاً قیمت بالاتری دارند.
برای خرید کولیس می توانید از بخش بالای همین صفحه، کالای مورد نظر خود را انتخاب کنید و مشخصات فنی کالا را مشاهده نمایید. سپس قیمت کالا را در فروشگاه های مختلف با یکدیگر مقایسه کنید و بصورت مستقیم با فروشنده مورد نظر ارتباط برقرار نمایید. راندنو امکان مشاهده لیست قیمت کولیس و برقراری ارتباطی بدون واسطه با فروشندگان را برای شما فراهم می سازد.