الکترود
الکترود جوشکاری یا سیم جوش، مفتول گرافیتی یا فلزی است که دور تا دور آن را پوششی به نام فلاکس احاطه کرده است که سبب می شود جریان برق از آن عبور کند. جنس این پوشش از موادی مانند خاک رس، سلولز، اکسید سدیم، آزبست و آهک است. به کمک این سیم فلزی می توان مراحل جوش را انجام داد و جنس آن نیز به تجهیزاتی که در جوشکاری استفاده می شود بستگی دارد. کاربرد این وسیله پرکردن فضای خالی بین دو سطح به صورت دائمی و مستحکم است.
الکترود چیست
سیم جوش ماده ای رسانا است که از یک طرف به قسمت فلزی و از سمت دیگر به قسمت غیر فلزی در یک مدار الکتریکی متصل است. کار اصلی این محصول برقراری ارتباط بین دو شی رسانا و غیر رسانا است. وجود فلاکس در این قطعه سبب پایداری قوس الکتریکی، به وجود آمدن گاز نگهدارنده و ایجاد سربار و افزایش زمان خنک سازی می شود. قطر پوشش فلاکس نیز از روی قطر مغزی آن محاسبه می شود.
انواع الکترود
ممکن است این سوال برای شما پیش آید که چند نوع الکترود داریم؟ برای پاسخ به این سوال می توان گفت به صورت کلی الکترودها به دو دسته پوشش دار و بدون پوشش تقسیم می شوند. اما از طرف دیگر سیم های جوش را می توان بر اساس ویژگی های مختلف مانند، جنس مفتول، پوشش فلاکس، ضخامت پوشش و از نظر ساخت دسته بندی کرد. در پایین به انواع هر کدام از این دسته بندی ها می پردازیم:
انواع الکترود از نظر جنس مفتول
- مفتول فولاد زنگ نزن
- مفتول کم کربن
- مفتول نیکلی
- مفتول آلومینیوم
انواع الکترود از نظر ضخامت پوشش
- پوشش با ضخامت نازک
- پوشش با ضخامت متوسط
- پوشش با ضخامت ضخیم
- پوش با ضخامت خیلی ضخیم
انواع الکترود از نظر پوشش فلاکس
- پوشش قلیایی: رطوبت و هیدروژن موجود در فلاکس این مدل بسیار کم است و در آن مقدار زیادی کربنات کلسیم، فلورید و فلداسپار به کار رفته است.
- پوشش رتیلی: این مدل اکسید تیتانیوم است و سرباره تولید شده در آن بسیار غلیظ است. این مدل هیچ گونه حساسیتی به رطوبت ندارد.
- پوشش اسیدی: جوش بوجود آمده توسط این مدل بسیار صاف و روان است. این مدل دارای اکسیدها، کربنات‌های منگنز، آهن و اندکی سیلیسیم است.
- پوشش سلولزی: نفوذ جوش در این الکترود بسیار بالاست. این مدل قدرت یونیزه شدن بالایی دارد و بعد از سوخت مقدار زیادی هیدروژن آزاد می کند.
انواع الکترود از نظر ساخت
- انجماد سریع: این الکترودها یک قوس الکتریکی بسیار قوی بوجود می آورند و بعد از جوش سرباره کمی را بوجود می آورند. این مدل در تمامی شرایط جوشکاری مورد استفاده قرار می گیرد و مدل های E6011 و E6010 از نمونه های این مدل هستند.
- انجماد پر شده: این مدل دارای پوشش یا فلاکس بسیار سنگین است و سرباره آن ها با دانه های یکنواخت همراه است. الکترودهای E6012، E6013 و E7014 از نمونه این مدل به شمار می روند.
- چسبان سریع: این مدل نیز دارای فلاکس سنگین است و رسوب گذاری در آن به سرعت انجام می شود به همین علت به آن چسبان سریع می گویند. الکترود E6027 و E6028 از نمونه این مدل به شمار می روند.
- کم هیدروژن: این مدل برای جوش دادن فولادهایی با درصد کربن زیاد استفاده می شود. در این مدل هیدروژن به کار رفته در فلاکس به حداقل رسیده است. الکترودهای E7018 و E7028 از نمونه های این مدل هستند.
تفاوت الکترود بدون پوشش و پوشش دار
الکترودهای بدون روکش در گذشته استفاده می شد و از کیفیت و ظاهر جوش مطلوبی برخوردار نبود. مقاومت جوش در این مدل پایین است، در صورتی که در الکترودهای پوشش دار جوش ها از مقاومت بالایی برخوردار هستند و علاوه بر آن وظیفه از میان بردن اکسیدها و آلودگی ها را نیز دارند.
نام گذاری الکترودها
سیم های جوش را می توان بر اساس استانداردهای مختلف دسته بندی کرد که این استانداردها عبارتند از: DS، BS، DIN، AWS و ... . دو تا از معتبرترین استانداردهای بین المللی که بیشتر الکترودها بر اساس آن ها نام گذاری می شوند استانداردهای DIN و AWS هستند. استاندارد AWS توسط انجمن جوشکاری آمریکا و استاندارد DIN توسط موسسه استاندارد آلمان ارائه شده است که در ایران نیز مورد استفاده قرار می گیرد. در اینجا به نام گذاری پرکاربردترین استاندارد (AWS) می پردازیم:
- نام گذاری بر اساس استاندارد AWS: در این استاندارد هر الکترود یک شناسه به صورت RGXXXX یا EXXXX دارد که حروف RG و E به تریتب بیانگر جوشکاری با گاز و جریان الکتریسیته هستند. در بعضی الکترودها بعد از حروف انگلیسی اعداد ممکن است چهار و یا پنج رقمی باشند. دو رقم اول بعد از این دو حروف در شناسه های چهار رقمی و یا سه رقم اول در شناسه های پنج رقمی نشان دهنده ی استحکام کششی جوش هستند که باید در 1000 ضرب شوند.
عدد سوم نشان دهند حالت های متنوع جوش است. قرار گرفتن عدد 1 نشان دهنده الکترودهایی است که می توان از آن ها در تمام حالت ها و موقعیت ها استفاده کرد. در جایگاه سومین عدد، عدد 2 برای سیم جوش هایی استفاده می شود که در موقعیت های افقی و سطحی کاربرد دارند. در همین جایگاه از عدد 3 نیز برای سیم جوش هایی استفاده می شود که در شرایط و موقعیت های افقی کاربرد دارند. عدد چهارم ویژگی های ظاهری گرده جوش و نوع جریان را بیان می کند. این عدد می تواند از 0 شروع شود و در نهایت به عدد 8 خاتمه یابد.
نکاتی درباره قلم جوش
- نامرغوب بودن جنس فلاکس با انتخاب اشتباه نوع الکترود با پوشش نامناسب می تواند موجب حبس گاز و کاهش استحکام سطح جوش شما شود.
- بهترین روش برای فهمیدن زنگ زدگی الکترود این است که وزن آن را با وزن ابتدایی مقایسه کنید. در صورت افزایش وزن، الکترود شما زنگ زده است. راه دوم این است که چند الکترود را در دست بگیرید و با تکان دادن دست خود کاری کنید که الکترودها باهم برخورد کنند. اگر صدای برخورد الکترودها شبیه به صدای برخورد فلزات باشد، الکترود ها سالم اند اما اگر متوجه صدای بم و خفه شدید، الکترودهای شما زنگ زده اند.
- هر چه قطعاتی که برای جوشکاری انتخاب شده اند ضخیم تر باشند، الکترود ضخیم تری نیاز دارید.
- ضربه، آلودگی و رطوبت عواملی اند که موجب آسیب رسیدن به الکترودها می شوند و در روند جوشکاری اختلال ایجاد می کنند. برای نگهداری بهتر است آن ها را در محلی خشک و در دمای بالای 10 درجه سانتی گراد قرار دهید.
- الکترودهایی که در معرض رطوبت قرار گیرند و یا مدت زیادی در انبار بمانند دیگر قابل استفاده نیستند. زیرا مغزی داخل الکترود بعد از قرار گرفتن در شرایط نامساعد ممکن است اکسید شده و زنگ بزنند.
بهترین برند الکترود جوشکاری
امروزه الکترود جوش های باکیفیتی توسط برندهای مختلف تولید می شوند از بهترین آن ها می توان به الکترود میکا، الکترود آما، الکترود کیا و الکترود توحید و ... اشاره کرد. همچنین کاربران می توانند جهت اطلاع از قیمت الکترود و یا آشنایی با نحوه خرید الکترود به سایت راندنو مراجعه کنند و کالاهای خود را به صورت مستقیم از فروشندگان خریداری نمایند.
