کابل کنترل چیست و انواع کابل فرمان کدام است؟ کابل کنترل یا کابل فرمان نوعی کابل چند رشته است که هرکدام از رشته های این کابل وظیفه حفاظت، اندازه گیری، کنترل سیگنال ها و انتقال داده ها را برعهده دارد. به کمک کابل کنترل، ارسال فرمان ها در جهت کنترل تجهیزات در بخش های صنعتی ممکن می شود.
این کابل ها تنها وظیفه انتقال داده را برعهده ندارند، بلکه جهت اتصال اجزای دستگاه های موجود در خطوط تولید از این کابل ها استفاده می شود. همچنین برای انتقال سیگنال های آنالوگ و سیگنال های دیجیتال و باز و بسته کردن کلیدها از این کابل ها استفاده می شود.
اگر این سؤال که کابل کنترل چیست برای شما هم پیش آمده است، تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید. در این مقاله به سؤال کابل فرمان چیست و انواع آن کدام است پاسخ خواهیم داد.
آنچه در ادامه می خوانیم:
- معرفی کابل فرمان
- ساختار کابل کنترل
- انواع کابل فرمان
- کاربرد کابل کنترل
- مزایای استفاده از کابل کنترل
- قیمت کابل فرمان
- راهنمای خرید کابل فرمان
معرفی کابل فرمان
در اولین بخش از مقاله کابل کنترل چیست به معرفی این کابل می پردازیم. کابل فرمان که به آن کابل کنترل نیز گفته می شود، نوعی کابل چند رشته است که در صنعت جهت انتقال سیگنال های آنالوگ، دیجیتال و در کل انتقال داده از آن استفاده می شود. این کابل ها نقش بسیار مهمی را در صنعت ایفا می کنند. یکی از مهم ترین ویژگی های این کابل ها، قابلیت انتقال سیگنال های گوناگون با ولتاژ کم است.
این کابل ها معمولاً از 2 تا 61 رشته ساخته شده اند و قطرهای گوناگونی دارند. نازک ترین این کابل ها در اندازه 2.5 میلی متری ساخته شده اند. کابل فرمان به کار رفته در آسانسور که به آن تراول کابل نیز گفته می شود، نوعی کابل کنترل است که ارتباط بین کابین آسانسور و تابلو فرمان را برقرار می سازد.
محدوده دمایی که کابل کنترل در آن مورد استفاده قرار می گیرد، موضوع مهمی است که باید به آن توجه شود. این کابل ها دارای انواع مختلفی هستند و به همین دلیل پیش از استفاده باید میزان تداخلات الکتریکی و مقاومت آن ها در برابر مواد شیمیایی بررسی شود.
در محیط هایی با دمای بالا باید از کابل فرمان مقاوم استفاده شود. کابل های کنترل اغلب انعطاف پذیر هستند و با توجه به ساختاری که دارند می توانند برای استفاده در فشارهای مکانیکی سبک، متوسط و قوی مناسب باشند. کابل فرمان دارای ولتاژ اسمی بین 300 تا 700 ولت است که براساس مدل و نوع این کابل ولتاژ متفاوت است.
ساختار کابل کنترل
یکی از مهم ترین بخش هایی که در موضوع کابل کنترل چیست باید به آن بپردازیم، ساختار کابل فرمان است. کابل فرمان همانند دیگر کابل ها از دو بخش اصلی هادی و عایق تشکیل شده است. در ادامه به بررسی دقیق تر ساختار کابل کنترل می پردازیم:
- بخش مرکزی کابل یا همان هادی کابل فرمان از جنس مس است و می تواند از نوع افشان، نیمه افشان و یا مفتول باشد.
- این کابل ها همچون دیگر انواع سیم و کابل دارای یک عایق هستند که اغلب از جنس پی وی سی و تایپ D هستند. در کابل کنترل نسوز از سیلیکون رابر جهت عایق استفاده می شود.
- کابل فرمان دارای رنگ های روکش مختلفی است و این کابل ها براساس تعداد رشته و نوع عایق رنگ بندی شده اند. این روکش می تواند از جنس PVC یا XLPE باشد.
- نحوه قرارگیری این کابل ها به صورت موازی و هم مرکز است. با افزایش تعداد رشته ها، تغییری در چیدمان این کابل ها به وجود نمی آید.
بیشتر بخوانید: آشنایی با انواع کابل برق و کاربرد آن ها
انواع کابل فرمان
در ادامه موضوع کابل کنترل چیست مهم است که بدانید انواع کابل فرمان کدامند؟ کابل کنترل شیلددار و ساده به بازار عرضه می شود. همچنین برخی از آن ها آرموردار و یا فاقد آرمور هستند. کابل های کنترل می توانند مفتولی، افشان و نیمه افشان باشند. برخی از کابل های فرمان نسوز و مقاوم در برابر آتش سوزی هستند. در ادامه به بررسی بیشتر انواع کابل فرمان خواهیم پرداخت.
انواع کابل براساس عایق
کابل فرمان براساس ساختار و مدلی که دارد، در دو مدل عایق ساخته می شود. یک مدل عایق این کابل از جنس پی وی سی است که می تواند در محدوده دمایی 5 تا 40 درجه سانتی گراد مورد استفاده قرار بگیرد. نوع دیگر این کابل ها عایق های سیلیکون رابر دارد، به همین دلیل در بازه دمایی منفی 50 تا مثبت 200 درجه می توان از آن استفاده کرد. این کابل ها در صنایع مختلف مورد استفاده قرار می گیرند.
انواع کابل براساس نوع هادی
در ادامه موضوع کابل کنترل چیست باید گفت این کابل ها براساس شکل ظاهری هادی به چند دسته تقسیم بندی می شوند. کابل فرمان می تواند هادی افشان، مفتول و یا نیمه افشان داشته باشد. کابل کنترلی افشان بیشترین کاربرد را در صنعت دارد. این کابل ها دارای هادی مسی نرم کلاس 5 و آنیل شده هستند.
کابل فرمان افشان می تواند به برق شهری متصل شود و در سیم کشی ساختمان نیز مورد استفاده قرار بگیرد. تعداد رشته های این کابل از 2 تا 40 رشته متغیر است و اندازه آن اغلب در بازه 0.5 تا 2.5 میلیمتر مربع است.
انواع کابل براساس شیلد
کابل های فرمان براساس شیلددار بودن یا فاقد شیلد بودن به دو دسته تقسیم بندی می شوند. کابل کنترل شیلددار یکی از بهترین انواع کابل فرمان است که در اغلب صنایع از آن استفاده می شود. کابل های شیلددار دارای هادی های مسی هستند و ولتاژ آن ها در بازه 300 تا 500 ولت است. این کابل ها در مدل های مختلفی از لحاظ تعداد رشته و سطح مقطع عرضه می شوند.
کابل شیلددار کنترل در لایه خارجی خود دارای محافظ و شیلد است که از کابل دربرابر عوامل مختلف محافظت می کند. این کابل ها معمولاً در مکان هایی که کابل دائما در حال حرکت و جابه جایی است، استفاده می شوند. شیلد کابل فرمان اغلب از جنس پلی استر ساخته شده است و تمامی بخش های کابل را در برگرفته است.
ضخامت این شیلدها اغلب تا 1 میلی متر است و عملکرد بسیار خوبی در مکان هایی که میدان مغناطیسی وجود دارد از خود نشان می دهند.
انواع کابل براساس زره یا آرمور
در بسیاری از مواقع لازم است که از کابل های فرمان بسیار مقاوم در صنعت استفاده شود. به همین دلیل کابل فرمان زره دار عرضه شده است. این کابل ها دارای حفاظت مکانیکی و فیزیکی بالایی هستند. کابل زره دار کنترل که به آن کابل مسلح نیز گفته می شود، دارای حفاظ فولادی با آرمور است.
کابل فرمان زره دار یکی از پرکاربردترین کابل ها در پروژه های مربوط به نفت، گاز و پتروشیمی است. این کابل ها با نام آنتی رودنت نیز شناخته می شوند که یک زره در زیر عایق نهایی وجود دارد و از رشته های داخلی در برابر صدمات مکانیکی محافظت می کند.
کاربرد کابل فرمان
حال که دانستیم کابل کنترل چیست به بررسی کاربرد این کابل در صنعت می پردازیم:
- استفاده در تسمه نقاله ها به دلیل حرکت دائم تسمه ها و دوام بالای کابل کنترل
- استفاده در پست های فشار قوی و پرقدرت نیروگاه های برق
- استفاده در مکان هایی که به انعطاف پذیری بالا نیاز است.
- استفاده در اتصالات ماشین ها و دستگاه های گوناگون
- اتصالات در تجهیزاتی که مدام در حال حرکت هستند.
- استفاده در خطوط تولید، مونتاژ اتوماتیک و دستی
- مکان هایی که کابل ثابت اما تحت فشار است.
- استفاده در دستگاه های نساجی و چاپ
- استفاده در ربات های ثابت و متحرک
- در کابل کشی و ساخت آسانسور
بیشتر بخوانید: کاربرد کابل کنترل یا کابل فرمان
مزایای استفاده از کابل کنترل
در ادامه مقاله کابل کنترل چیست به بررسی مزایای استفاده از کابل کنترل در صنعت می پردازیم:
- استفاده از این کابل ها سب می شود تا آسیب رسیدن به تجهیزات و دستگاه های خط تولید به حداقل میزان خود برسد. زیرا کابل های کنترل در برابر نوسانات سیگنال از خود مقاومت نشان می دهند.
- کابل فرمان مقاومت بالایی دارد و استفاده از آن هزینه های تعویض کابل و کابل کشی جدید را تا حد زیادی کاهش می دهد.
- استفاده از این کابل ها سبب می شود تا بتوان از تیرهای قدیمی که قابلیت نصب کابل جدید را ندارند استفاده کرد. کابل کنترل به ظرفیت آن ها اضافه می کند.
- در ادامه موضوع کابل کنترل چیست باید گفت این کابل ها در شرایط آب و هوایی مختلف از خود مقاومت نشان می دهند و از نوع شیلددار آن می توان در محیط هایی با شرایط فیزیکی سخت تر استفاده کرد.
- این کابل ها به راحتی نصب می شوند و می توان آن ها را روی سینی، کانال و … قرار داد.
قیمت کابل فرمان
در این مقاله به پرسش کابل کنترل چیست پاسخ دادیم. قیمت کابل کنترل به تعداد رشته، نوع کابل و هادی بستگی دارد. همچنین برند، استانداردهای تولید و کیفیت کابل نیز نکات مهمی هستند که پیش از خرید کابل کنترل باید به آن ها توجه شود. کابل های کنترل مطابق با استانداردهایی همچون IEC 60332 ،IEC 60228 ،IEC 60502-1 تولید می شوند.
قیمت کابل کنترل براساس هر متر محاسبه می شود و به قیمت روز مس نیز بستگی دارد. قیمت کابل کنترل شیلددار همواره گران تر از کابل بدون شیلد فرمان است.
راهنمای خرید کابل فرمان
در آخرین بخش از مقاله کابل کنترل چیست به نکات مهمی که لازم است پیش از خرید به آن توجه کرد می پردازیم:
- عایق و روکش: عایق و روکش XLPE مقاومت حرارتی بالاتری نسبت به PVC دارد. به همین دلیل پیش از خرید به مکان مورد استفاده کابل ها توجه کنید.
- شیلد کابل: در مکان هایی که نیاز به مراقبت از کابل در برابر میدان الکترومغناطیسی وجود دارد، بهتر است از کابل شیلددار استفاده شود.
- سایز کابل و سطح مقطع: این کابل ها انواع گوناگونی دارند و سایز آن ها باید مطابق با نیاز انتخاب شود.
