نصب کلید پریز یکی از مهم‌ترین و رایج‌ترین فعالیت‌ها در زمینه برق‌کاری ساختمان‌ها است که به دلیل کاربرد گسترده و نیاز به دسترسی آسان به منابع برق، اهمیت ویژه‌ای دارد. در این مقاله به بررسی مراحل نصب کلید و پریز، نکات ایمنی و استانداردهای مربوط به آن خواهیم پرداخت. همچنین، انواع مختلف کلید و پریزها، از جمله کلیدهای تک پل، دو پل، تبدیل و پریزهای برق و تلفن را معرفی خواهیم کرد.
نصب کلید پریز یا بستن کلید پریز یکی از کارهایی است که اغلب توسط تکنسین‌ها و نصابان انجام می‌شود. این کار دشوار نیست و طی چند مرحله به راحتی صورت می‌گیرد. آموزش نصب پریز برق و کلید برق به شما کمک می‌کند که بتوانید کلید پریزهای مجموعه دلند را خودتان نصب کنید. انواع کلید و پریز به دو صورت روکار و توکار نصب می‌شوند. لازم به ذکر است که نصب و وصل کردن کلید و پریز کار دشواری نیست ولی باید تمام نکات ایمنی، قبل و حین نصب رعایت شود.
آنچه در ادامه می‌خوانیم:
- مراحل نصب کلید و پریز
- نکات مهم در نصب کلید پریز
- بخش های مختلف کلید و پریز
- استاندارد نصب کلید و پریز
- طریقه نصب کلید برق روکار
- نصب پریز تلفن دلند
مراحل نصب کلید و پریز
جهت نصب کلید پریز باید نکاتی که در ادامه به آن‌ها قرار است بپردازیم توجه ویژه‌ای داشته باشید تا نصب شما به راحتی انجام شود.
بیشتر بخوانید: معرفی بهترین مارک کلید و پریز ایرانی
ابزار مورد نیاز برای نصب
برای نصب کلید و پریز به تجهیزات زیر نیاز داریم:
- کلید پریز (مکانیزم و قاب)
- سیم چین
- فازمتر
- نوار چسب برق
- پیچ گوشتی
سایر تجهیزات مانند قوطی کلید پریز که پیش‌تر داخل دیوار نصب شده‌اند، نیز مورد نیاز خواهند بود.
تشخیص سیم‌های برق
برای نصب این تجهیزات باید در ابتدا سیم‌های برق‌دار یعنی فاز را از نول جدا کنید. برای تشخیص این سیم‌ها می‌توانید از یک فازمتر کمک بگیرید.
اطمینان از قطع برق
قبل از تعویض کلید پریز، لازم است برق آن قسمت قطع شود. این کار را می‌توانید با مراجعه به جعبه فیوز و قطع فیوز مربوطه انجام دهید. حتی پس از قطع فیوز، برای اطمینان بیشتر می‌توانید با استفاده از یک فازمتر، مطمئن شوید که هیچ‌گونه جریان برقی در داخل سیم وجود ندارد.
اگر نمی‌دانید کدام فیوز مربوط به قسمت مورد نظر است، در صورت نیاز نداشتن به برق می‌توانید تمام فیوزها را قطع کنید. در غیر این صورت، باید تمام فیوزها را تک‌تک قطع کرده و با فازمتر پریز را چک کنید تا فیوز مورد نظر را بیابید.
جدا کردن و باز کردن روکش کلید و پریز
برای دیدن سیم‌ها و تعویض کل مغزی، لازم است روکش روی پریز را باز کنید. این روکش‌ها در بازار به عنوان کادر کلید و پریز شناخته می‌شوند. در مدل‌های قدیمی‌تر، روی روکش یک یا دو پیچ تعبیه شده است که با باز کردن آن‌ها می‌توانید روکش را جدا کنید. در برخی از مدل‌های جدید کلید و پریز، لازم است ابتدا با یک پیچ گوشتی دو سو، روکش پلاستیکی را جدا کنید تا به پیچ‌های اصلی برسید.
اگر پس از باز کردن پیچ‌ها، قادر به درآوردن قاب نبودید، فازمتر را پشت قاب بیاندازید و با کمی فشار، قاب را از دیوار خارج کنید. توجه داشته باشید که پیچ‌ها را به آرامی باز کنید زیرا اتصال پیچ به دیوار بسیار سطحی است و در صورت خرابی آن، لازم است دوباره از دریل برای سوراخ کردن دیوار کمک بگیرید.
باز کردن مغزی کلید و پریز از دیوار و جدا کردن سیم‌ها
پس از جدا کردن روکش، لازم است مغزی که می‌خواهید تعویض کنید را نیز باز کنید. پس از بیرون آوردن مغزی از دیوار، قبل از انجام هر کاری چند عکس از نحوه چینش سیم‌ها بگیرید تا سیم‌ها را به پریز بعدی اشتباه وصل نکنید.
معمولاً مغزی‌ها به وسیله چنگکی کنار کلید و پریز داخل شیار قوطی‌ها محکم شده‌اند. با باز کردن پیچ‌های چنگکی، مغزی از قوطی جدا می‌شود و به آسانی بیرون می‌آید.
بستن سیم‌های کلید و پریز جدید
اگر عکسی برای تشخیص دادن اینکه کدام سیم به کدام قسمت پریز باید وصل شود را ندارید، می‌توانید از این راه حل استفاده کنید: سیم‌هایی با رنگ روشن را به قسمتی وصل کنید که اسلات طولانی‌تری دارند و سیم‌هایی با رنگ تیره را به قسمتی وصل کنید که اسلات کوتاه‌تر و پیچ‌های طلایی رنگ دارند.
در هنگام بستن پریز برق و سیم‌کشی پریز برق، اگر دو سیم برق هم رنگ داشتید، فرقی نمی‌کند که از کدامیک اول استفاده کنید. همواره این نکته را می‌بایست در ذهن داشته باشیم که هیچ‌گاه داخل انواع کلید، سیم نول نمی‌رود. در انواع پریزها و روشنایی‌ها می‌بایست هم فاز و هم سیم نول وارد شود.
بستن کلید و پریز جدید روی دیوار
در مرحله پنجم لازم است مغزی را با پیچ‌های خودش به قسمتی که روی دیوار تعبیه شده، وصل کنید و روکش آن را روی مغزی قرار دهید. اما تا قبل از تست پریز جدید، پیچ‌های روکش را نبندید.
تست کلید و پریز جدید
در ابتدا لازم است فیوز را وصل کنید. اگر وسیله تعویضی شما پریز بود، لازم است با فازمتر داخل پریز را چک کنید و اگر یکی از دو شاخه پریز، برق داشت، کار به درستی انجام شده است.
اگر وسیله تعویضی شما یک کلید بود، لازم است تا با فازمتر سرپیچ را چک کنید تا برق داشته باشد. در غیر این صورت، باید تمام مراحل انجام شده دوباره بررسی شود تا سیمی که اشتباه متصل شده را پیدا کنید.
بستن روکش کلید و پریز جدید
بعد از انجام تمام مراحل بالا و اطمینان از صحت کار انجام شده، روکش را روی پریز قرار دهید و با دقت پیچ‌های آن را ببندید. در آخر برای اطمینان از درستی کار می‌توانید یک وسیله کم مصرف و کم ارزش را به برق متصل کنید.
بیشتر بخوانید: انواع کلید پریز ، از خرید تا آموزش نصب کلید پریز
نکات مهم در نصب کلید پریز
نصب کلید و پریز یکی از کارهای اساسی در برق‌کشی ساختمان است که نیازمند رعایت نکات ایمنی و استانداردها است. با رعایت نکاتی که در ادامه شرح می‌دهیم، می‌توانید به طور مؤثری کلید و پریزهای خود را نصب کنید و از کارکرد صحیح و ایمن آن‌ها اطمینان حاصل نمایید.
- فاصله ایمن از لوله گاز: فاصله پریزها از لوله گاز باید کمتر از ۵ سانتی‌متر نباشد.
- اجتناب از بار اضافی: به هیچ وجه به یک سیم رابط یا یک پریز، چندین وسیله را به طور همزمان وصل نکنید.
- نصب بدون لقی: اطمینان حاصل کنید که مکانیزم پریز بدون فاصله و لقی نصب شده باشد.
- محافظت از کودکان: پریزها را با درپوش ایمنی محافظت کنید.
- تعویض کلید و پریز معیوب: در صورت معیوب بودن کلید و پریز، به سرعت برای تعویض آن اقدام نمایید.
- اجتناب از انشعاب از لوازم روشنایی: از لوازم روشنایی انشعاب نگیرید.
- عدم تماس با دست مرطوب: هرگز با دست مرطوب یا خیس به پریز برق دست نزنید.
- اطمینان از قطع برق: پیش از شروع به نصب کلید و پریز، از قطع بودن فیوز و برق اطمینان حاصل کنید.
- نصب محکم و ثابت: کلید و پریز باید به درستی و در مکان خود نصب شوند.
- رعایت استانداردها: در هنگام وارد کردن سیم‌ها به داخل کلید و پریز، حتماً استانداردها را رعایت کنید.
- تابیدگی سیم‌ها: اطمینان حاصل کنید که سیم‌ها به صورت محکم تابیده شده‌اند.
- توجه به تحمل خط برقی: به تحمل خط برقی که از آن انشعاب گرفته می‌شود، توجه کنید.
- ارتفاع نصب کلید و پریز: کلید و پریزها را در ارتفاع مناسب نصب کنید.
با رعایت این نکات، می‌توانید از نصب ایمن و کارآمد کلید و پریز در منزل یا محل کار خود اطمینان حاصل کنید. این اقدامات به شما کمک می‌کند تا از سیستم برق‌کشی به بهترین نحو استفاده نمایید و خطرات احتمالی را به حداقل برسانید.
بیشتر بخوانید: پریز برق در کشورهای مختلف چگونه است؟
بخش های مختلف کلید و پریز
در ادامه دو بخش مهم هر کلید و پریز را به شما معرفی می‌کنیم و کارایی هر کدام را شرح خواهیم داد.
قاب
قاب به قسمتی از کلید و پریز گفته می‌شود که بر روی دیوار نصب شده و قابل رؤیت است. مدل‌های جدید این قاب‌ها به گونه‌ای طراحی شده‌اند که به راحتی بر روی دیوار قرار می‌گیرند و نصب آن‌ها ساده است. این قاب‌ها معمولاً از مواد با کیفیتی ساخته می‌شوند که دوام و استحکام بالایی دارند. مکانیزم استفاده شده برای این کلید و پریزها فنری است که امکان نصب آسان در عمق دیوار را فراهم می‌کند. انتخاب قاب مناسب نه تنها به زیبایی دکوراسیون داخلی کمک می‌کند، بلکه کارایی و ایمنی سیستم برق را نیز تضمین می‌نماید.
مکانیزم درونی
مکانیزم درونی کلید و پریزها شامل اجزای کلیدی مانند سیم‌پیچی، اتصالات درونی و تعداد پل است. این مکانیزم به عنوان قلب کلید و پریز عمل می‌کند و مسئولیت انتقال و کنترل جریان برق را بر عهده دارد. بدنه مغزی از جنس فلز ساخته می‌شود تا مقاومت و انتقال حرارت بهینه‌ای داشته باشد. همچنین، خود مغزی می‌تواند از مواد سرامیکی یا پلاستیکی تولید شود که هر کدام ویژگی‌های خاص خود را دارند. انتخاب مواد اولیه باکیفیت برای مکانیزم درونی می‌تواند تأثیر مستقیمی بر عملکرد و ایمنی کلید و پریز داشته باشد.
بیشتر بخوانید: همه چیز درباره نکات ایمنی برق و پیشگیری از برق گرفتگی
استاندارد نصب کلید و پریز
یکی از مهم‌ترین نکات در نصب کلید و پریز، توجه به ارتفاع استاندارد کلید و پریز از سطح زمین است. این ارتفاع بسته به مکان نصب کلید و پریزها متغیر است و باید به شرایط و نیازهای خاص هر فضا توجه شود. در ادامه، به بررسی ارتفاع‌های استاندارد برای نصب کلید و پریز در مکان‌های مختلف می‌پردازیم:
- پریزهای حمام: این پریزها باید در ارتفاع ۱۲۰ سانتی‌متری از سطح زمین نصب شوند تا ایمنی در برابر رطوبت حفظ شود.
- پریزهای آشپزخانه: ارتفاع استاندارد برای پریزهای برق در آشپزخانه ۶۰ سانتی‌متر است، که این ارتفاع به راحتی دسترسی کمک می‌کند.
- کلیدهای روشنایی: این کلیدها باید در ارتفاعی بین ۱۱۰ تا ۱۲۰ سانتی‌متر نصب شوند تا استفاده از آن‌ها آسان باشد.
- پریزهای آنتن، تلفن و برق: در اتاق خواب یا پذیرایی، این پریزها باید در ارتفاع ۳۰ تا ۴۰ سانتی‌متری نصب شوند تا دسترسی به آن‌ها ساده‌تر گردد.
- کلید فن: برای کلیدهای مربوط به فن، ارتفاع مناسب ۱۲۰ سانتی‌متر است.
- کلیدهای کولر آبی و گازی: این کلیدها در ارتفاع ۱۳۰ سانتی‌متری نصب می‌شوند.
- کلیدهای مخصوص پارکینگ و پشت بام: این کلیدها نیز باید در ارتفاع ۱۱۰ سانتی‌متری قرار بگیرند. در این مکان‌ها از کلید و پریزهای روکار با پوشش محافظ استفاده می‌شود.
رعایت ارتفاع‌های استاندارد در نصب کلید و پریزها نه تنها به بهبود کارایی و دسترسی کمک می‌کند، بلکه ایمنی و راحتی استفاده در فضاهای مختلف را نیز تضمین می‌نماید.
طریقه نصب کلید برق روکار
نصب کلید برق به صورت روکار نیاز به دقت و رعایت نکات ایمنی دارد. مراحل نصب به صورت زیر است.
- قطع برق: فیوز برق را خاموش کنید.
- نصب قوطی کلید: قوطی کلید را در محل مناسب نصب کنید.
- اتصال سیم‌ها: سیم‌های برق را به ترمینال‌های کلید وصل کنید.
- بستن کلید: کلید را در قوطی قرار داده و با پیچ‌های مربوطه محکم کنید.
بیشتر بخوانید: کلید و پریز خوب از کجا بخرم
نصب پریز تلفن دلند
مراحلی را که در ادامه بررسی می‌کنیم به شما کمک می‌کند تا دو نوع پریز تلفن دو و تک سوکته دلند را به سادگی و به‌طور صحیح نصب کنید.
نحوه نصب پریز تلفن دو سوکته دلند
نحوه بستن پریز تلفن دو سوکته دلند، به این شر است که ابتدا محل مناسب را انتخاب کرده و با مته، سوراخی به اندازه قوطی پریز روی دیوار ایجاد کنید. سپس قوطی پریز را در سوراخ قرار داده و با پیچ‌های مناسب آن را محکم کنید. بعد از آن، سیم‌های تلفن را با توجه به رنگ‌بندی استاندارد به ترمینال‌های پریز متصل کنید و اطمینان حاصل کنید که اتصالات محکم و بدون لقی هستند. در نهایت، پنل پریز را روی قوطی نصب کرده و با پیچ‌های مربوطه آن را محکم نمایید. با رعایت این مراحل، می‌توانید به‌راحتی و با اطمینان نصب پریز تلفن دو سوکته دلند را انجام دهید.
نصب پریز تلفن تک سوکت دلند
برای نحوه نصب پریز تلفن تک سوکت دلند، ابتدا قوطی پریز را در محل مناسب قرار داده و با پیچ‌های مناسب آن را محکم کنید. سپس سیم‌های تلفن را به ترمینال‌های پریز متصل کرده و پنل را بر روی قوطی نصب کنید.
بسیار عالی فقط کاش نحوه نصب کلید زنگ رو هم می گفتین 🙁
سلام ممنون از توجه شما
اگر منظورتون شاسی زنگه، به همین نحو نصب میشه. بیزر زنگ هم به همین صورت نصب میشه با این تفاوت که بیزر زنگ معمولاً در کنار درب ورودی قرار میگیره.
سلام روز به خیر
من میخوام از یک کلید جهت خاموش و روشن کردن چراغ دستشویی و هواکش استفاده کنم
سیم کشی به چه صورته؟
سلام روز به خیر
میتونید از یک کلید تک پل استفاده کنید. برای سیم کشی، سیم فاز روشنایی و سیم فاز هواکش به یکدیگر اتصال پیدا می کنند و از بخش ورودی داخل کلید قرار می گیرند و نول ها هم به شکل مشترک به هم وصل می شوند.
سلام من کلید پریز رو وصل کردم منتها هردو برق دارند ولی اینم بگم که یکی از سیم‌ها برق ضعیف دارد و نمیتونم استفاده کنم از پریز کمک کنید ایراد رو پیدا کنم
معمولاً این ایراد به دلیل قطعی نول در طول مسیره و کمتر به خاطر دو فاز شدن پریز هست. برای اطمینان از این موضوع، بهتره منشا سیم نول را در ورودی کنتور ساختمون قطع کنیم و دوباره با فازمتر امتحان کنیم. اگر این بار هم فازمتر روشن شد، کل سیستم سیم کشی ساختمون معیوبه و باید با سازمان برق تماس بگیرید. اما اگر روشن نشد، که در اکثر مواقع همین اتفاق می افته، برای پیگیری نول میتونید نول را در طول سیم کشی دنبال و قطعی رو پیدا کنید و مرحله بعد نول پشت تمام پریزها رو که قبل از پریز مورد نظر به کار رفته، چک کنید تا جایی که نولی که قطعی داره رو پیدا کنید. در برخی از مواقع به علت کشیده شدن سیم نول، رشته های افشان نول از یکدیگر شکافته شده و فقط یک یا دو تار حالت اتصال را نگه داشته اند که این اتفاق نیز شایعه
سلام وقت بخیر
بعضی اوقات قاب کلید و پریز تو یک ارتفاع کار میشه مثلا تو پارکینگ تو ساختمان هایی ک درحال ساخت چجوری میشه تشخیص داد ک قاب کنده شده و سیم داخل قاب وجود داره فقط این مال کلید یا پریز؟
بدون داشتن تجهیزات برقی مثل فازمتر و اینا
سلام دوست عزیز ممنون از حسن توجه شما
داخل کلیدها سیم نول وجود نداره. سیم کشی پریزهاست که هم فاز و هم نول دارند.
از رنگ سیم هم میتونید فاز و نول رو تشخیص بدید.
در غیر این صورت حتما باید فازمتر داشته باشید.