فتوسل (Light Dependent Resistor یا Photocell) سنسوری است که به نور حساس است. عملکرد فتوسل به این صورت است که می تواند از طریق برخورد شعاع های نوری به صفحه خود، ولتاژ تولید کند و با استفاده از ولتاژ تولیدی به قطع یا وصل مدار بپردازد. فتوسل به صورت یک جسم نیمه هادی با مقاومتی بالا طراحی و ساخته شده است که با روشن شدن محیط، فتوسل ولتاژی تولید می کند تا جریان در مدار قطع شود همچنین هنگامی که محیط تاریک شود، ولتاژی تولید نمی کند و به مدار دستور قطع جریان نمی رسد. کادمیوم سولفید (cadmium sulphide) از متداول ترین ماده ای است که در فتوسل به کار می رود. فتوسل در حوزه برق و الکترونیک کاربرد فراوانی دارد. فتوسل ها در ولتاژهای مختلفی مانند فتوسل 12 ولت تولید می شوند.
برای درک بهتر این سوال که فتوسل چیست به انواع فتوسل پرداخته می شود.
از فتوسل نوری جهت روشن یا خاموش کردن روشنایی به صورت خودکار استفاده می شود که عملکرد آن براساس میزان تابش نور خورشید است. فوتوسل نوری قابلیت تشخیص میزان نور خورشید را دارد. هنگامی که نور خورشید کم باشد، فتوسل نوری فرمان وصل شدن به وصل کننده مدار را می دهد و روشنایی روشن می شود. هنگامی که نور خورشید زیاد باشد یا در حالت روز باشد، فتوسل نوری معکوس عمل می کند و منجر به خاموش شدن روشنایی می شود.
فوتوسل نجومی نیازی به مشاهده نور خورشید ندارد بلکه توسط یک برد الکترونیکی می تواند میزان تابش نور خورشید را اندازه بگیرد. برخی از فتوسل های نجومی می توانند تنظیم و یا برنامه ریزی شوند که در مصرف انرژی صرفه جویی می کند.
برخلاف فتوسل نجومی و نوری، این فتوسل به نور محیط حساسیت و وابستگی ندارد بلکه کاربر براساس نیاز خود می تواند این نوع فتوسل را برای مدت زمان معینی تنظیم کند.
فتوسل چهارسیم مانند فتوسل معمولی است با این تفاوت که فوتوسل چهار سیم می تواند یک خروجی دیگر بگیرد که این خروجی برای ایمنی یا هر مورد دیگری کاربرد دارد.
این نوع فتوسل نتنها برای روشنایی بلکه برای قطع و وصل کردن هر سیستم دیگری نیز کاربرد دارد. از فوتوسل ساعتی در کارخانه ها و شرکت ها استفاده می شود. فتوسل ساعتی این امکان را به کاربر می دهد تا آن را برای دوره های معین یک روزه، یک هفته و یک ماهه تنظیم کند. همچنین هر کدام از این دوره ها تعداد قطع و وصل مشخصی دارند.
فتوسل لیزری فرمان قطع و وصل را توسط نور لیزر می دهد. منبع لیزر، مسیر مشخصی را روشن می کند. اگر این مسیر بنابر هر دلیلی قطع شود، دستور مشخصی توسط فتوسل لیزری داده می شود که این دستور به صورت روشن شدن منبع روشنایی، به صدا درآمدن آژیر می تواند باشد. این نوع فتوسل برحسب میزان دقت، قدرت و سرعت عملی که دارد در مدل های مختلفی وجود دارد. از فتوسل لیزری در محیط های حساس صنعتی یا نظامی استفاده می شود.
فتوسل کاربردهای مختلفی دارد اما اغلب برای روشن و خاموش شدن روشنایی به صورت خودکار برای کاهش مصرف انرژی کاربرد دارد. از فتوسل در سیستم نورپردازی معبرهای عمومی و چراغ های موجود در پارک ها و خیابان ها و همچنین باغ های شخصی، راه پله ها و حیاط منازل استفاده می شود. از دیگر کاربردهای فتوسل می توان به استفاده از آن در سلول های خورشیدی اشاره کرد که عملکرد آن در سلول های خورشیدی به این صورت است که نور ساطع شده از خورشید را تبدیل به برق می کند. لازم به ذکر است که فوتوسل در لنز دوربین های عکاسی برای تغییر مد و تشخیص دود نیز کاربرد دارد.
در روش نصب فتوسل احتیاج به دو سیم فاز و نول جداگانه است. نحوه نصب فتوسل مشابه با نصب کلید تک پل است و برای نصب خود فتوسل نیاز به یک سیم نول جداگانه نیز است. در نصب و تنظیم فتوسل از سه سیم و یا چهار سیم استفاده می شود. فتوسل سه سیم و فتوسل چهار سیم مانند یکدیگر هستند و تنها فرقشان در یک سیم نول اضافی است.
فتوسل سه سیم از سه سیم مشکی، قرمز و سفید تشکیل شده است. برای اتصال به فاز ورودی مدار از سیم مشکی استفاده می شود، همچنین برای خروجی فاز فتوسل از سیم قرمز استفاده می شود که این سیم به مدار وصل می شود و سیم سفید برای اتصال به نول است. فتوسل باید در محیطی نصب شود که در شب به آن نوری تابیده نشود. هنگامی که فتوسل وصل است، به هیچ عنوان به برد الکترونیکی داخل آن دست نزنید چرا که برق شهری 220 ولت در این قسمت جریان دارد.
اغلب در فتوسل چهار سیم، دو سیم نول به صورت هم رنگ و سفید هستند و سیم های دیگر به رنگ سیاه و قرمز است. برای سیم کشی این سنسور، باید آن را در مسیر سیم فاز لامپ بگذارید تا شبیه به یک کلید باعث قطع و وصل شدن جریان شود. سیم قرمز باید به سر لامپ و سیم سیاه باید به فاز متصل شود. سیم نول را از یک طرف به فوتوسل و از طرف دیگر به یک سر لامپ وصل نمایید. پس از اتمام کار باید یک پارچه بر روی لامپ انداخته و مشاهده کنید که اگر لامپ پس از 30 ثانیه روشن شود نصب فتوسل درست بوده است. در غیر این صورت باید مدار بررسی شود.
امروزه شرکت های مختلفی در زمینه تولید انواع فتوسل فعالیت می کنند که در ادامه به برترین آنها پرداخته می شود.
شرکت شیوا امواج با استفاده از تکنولوژی روز دنیا از بهترین برندها در زمینه تولید فتوسل محسوب می شود. محصولات شیوا امواج شامل 3 سال ضمانت می شوند و از کارایی بالایی برخوردار هستند. یکی از انواع فتوسل های این شرکت، فتوسل 16 آمپر شیوا امواج مدل PSA است که در محیط های مختلف آب و هوایی به خوبی کار می کند و تا رطوبت 70 درصد مقاومت می کند و دچار اختلال نمی شود. این مدل برای وصل شدن در هنگام تاریکی به شدت نور (شدت نور وصل) 12 LUX نیاز دارد و برای قطع شدن در روز به شدت نور (شدت نور قطع) 14 LUX نیاز دارد. همچنین زمان تأخیر آن 30 ثانیه است.
از دیگر برندهای معروف در زمینه فتوسل می توان به ساکو، فانوس و ... اشاره کرد.
فتوسل براساس عواملی مانند جنس بدنه، سطح مصرف انرژی، شدت نور وصل، شدت نور قطع، استاندارد، توان خروجی، محل استفاده، درجه حفاظت، زمان تأخیر، وزن، شکل ظاهری، دمای نور، رنگ نور، شار نوری، گارانتی و ضمانت نامه، زاویه پخش نور، برند و شرکت تولیدکننده و ... قیمت گذاری می شود.
برای خرید فتوسل، خرید فتوسل تایمردار و خرید انواع دیگر فتوسل می توانید از بخش بالای همین صفحه، کالای مورد نظر خود را انتخاب کنید و مشخصات فنی کالا را مشاهده نمایید. سپس قیمت کالا را در فروشگاه های مختلف با یکدیگر مقایسه کنید و بصورت مستقیم با فروشنده مورد نظر ارتباط برقرار نمایید. راندنو امکان مشاهده لیست قیمت فتوسل و برقراری ارتباطی بدون واسطه با فروشندگان را برای شما فراهم می سازد.