دوشنبه, 10 جولای 2023

انواع لامپ فلورسنت | معرفی انواع لامپ مهتابی

انواع لامپ فلورسنت شامل لامپ فلورسنت با الکترود و بدون الکترود، لامپ های T12 و دیگر سایزها و همچنین سرپیچ های مختلف لامپ فلورسنت می شود.

این محصولات در مدل ها و طرح های گوناگون مناسب با چراغ های روشنایی تولید و عرضه می شود. با پیشرفت تکنولوژی لامپ ها نیز تغییر کرده اند. تولیدکنندگان این تجهیزات در تلاش هستند تا در ازاری مصرف کم انرژی نور بیشتری در لامپ ها تولید کنند. اگر قصد خرید لامپ فلوئورسنت دارید، تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.

در این بخش از مجله راندنو به بررسی انواع لامپ فلورسنت می پردازیم.

آنچه در ادامه می خوانیم:

بررسی لامپ فلورسنت
منظور از ترانس در لامپ مهتابی
انواع لامپ مهتابی بر اساس ساختار
انواع سایز فلورسنت مهتابی
فلورسنت فشرده (CFL)
انواع لامپ براساس شکل ظاهری
لامپ فلورسنت بر اساس رنگ
لامپ فلورسنت برای گیاهان

بررسی لامپ فلورسنت

لامپ فلورسنت نوعی لامپ کم مصرف است که به آن لامپ مهتابی نیز گفته می شود. انواع لامپ فلورسنت امروزه جایگزین لامپ های رشته ای شده اند. لامپ های فلورسنت به نسبت لامپ های رشته ایی 25 تا 35 درصد انرژی کمتری مصرف می کنند. این لامپ ها 10 برابر طول عمر بیشتری نسبت به سایر لامپ ها دارند. لامپ فلورسنت در دو نوع لوله ای یعنی مهتابی لوله ای و گرد (CFL) تولید می شوند.

در انواع لامپ فلورسنت جریان الکتریکی از گازهای بی اثر و جیوه داخل لوله عبور می کند و باعث تابش اشعه فرابنفش می شود. روکش داخلی لوله لامپ فلورسنت با فسفر سفید پوشانده شده است، این روکش اشعه فرابنفش را به نور مرئی تبدیل می کند. در لامپ فلورسنت مهتابی مقدار جیوه کمتری نسبت به لامپ فشرده (CFL) مصرف می شود.

منظور از ترانس در لامپ مهتابی

بالاست برای تنظیم ولتاژ در مهتابی استفاده می شود. این وسیله لامپ را راه اندازی می کند و کنترل جریان برق در مدار مهتابی را برعهده دارد. با بالا رفتن ولتاژ هنگام روشن شدن، گاز داخل مهتابی یونیزه می شود. پس از یونیزه شدن مقاومت الکتریکی لامپ نیز کاهش پیدا می کند و در این بخش بالاست جریان را کنترل می کند و باعث روشن شدن لامپ می شود.

ترانس مهتابی مغناطیسی و الکتریکی ولتاژ برق 220 ولت را به ولتاژ مورد نیاز تبدیل می کند. در صورتی که این ولتاژ تبدیل نشود نه تنها مهتابی روشن نمی شود بلکه ممکن است باعث سوختن لامپ مهتابی شود.

بیشتر بخوانید: تعمیر لامپ مهتابی یا لامپ فلورسنت

انواع لامپ مهتابی بر اساس ساختار

اغلب لامپ ها کاربردی شبیه به هم دارند و در برخی اجزای سازنده با هم متفاوت هستند. الکترود یک عضو مهم در لامپ است که وجود و عدم وجود آن باعث می شود عملکرد کلی لامپ تغییر کند. لامپ های فلورسنت از نظر ساختار به دو دسته زیر تقسیم می شوند:

لامپ فلورسنت با الکترود

با وصل شدن برق، برق از استارتر عبور می کند. استارتر از دو فلز که فاصله آن با نئون پر شده، تشکیل شده است. با عبور برق از گاز نئون تخلیه بار الکتریکی انجام می شود. به همین منظور دو فلز گرم شده و بهم می چسبند.

پس از چسبیدن دو فلز، تخلیه بار الکتریکی متوقف می شود، گازهای داخل لوله سرد می شوند. در این عمل استارترها نیز سرد می شوند و به جای اصلی خود باز می گردند. جریان الکتریکی هم متوقف می شود. پس از قطع جریان الکتریکی، ولتاژ بالایی در سلف لامپ به وجود می آید.

این ولتاژ به دو سر لامپ انتفال می یابد و تخلیه بار الکتریکی در گاز موجود در لامپ فراهم می شود. این مراحل تکرار می شود تا دمای گاز لامپ بالا برود تا تخلیه الکتریکی باعث روشن شدن لامپ شود.

لامپ فلورسنت بدون الکترود

الکترود یکی از آسیب پذیرترین قطعه در لامپ است. لامپ های بدون الکترود به صورت کاملاً بسته هستند و دو فلز در دو طرف لامپ قرار دارد. این فلز ها خود میدان الکتریکی ایجاد می کنند. پس از ایجاد میدان الکتریکی الکترون ها در این لامپ ها به ترازهای بالا تر می روند. به علت برگشت الکترون ها از سطوح بالا به سطوح پایین نور فرانبفش تولید می شود. پس از عبور این اشعه از لایه فسفر موجود در لامپ نورهای مرئی و قابل مشاهده نمایان می شوند.

بیشتر بخوانید: لامپ مهتابی چیست | لامپ فلورسنت چگونه کار می کند؟

انواع سایز فلورسنت مهتابی

فلورسنت خطی یا مهتابی رایج ترین نوع این لامپ ها است. پرکاربرد ترین آن ها 40 وات و 70 وات است. این لامپ ها در 3 اندازه تولید و عرضه می شود. قطر این لامپ با حرف T نمایش داده می شوند. در ادامه به بررسی قطر لامپ های فلورسنت می پردازیم.

فلورسنت مهتابی T12

لوله این لامپ ها با قطر 38 میلی متر عرضه می شود. این مدل قدیمی ترین لوله فلورسنت است. در این لوله ها از بالاست مغناطیسی استفاده می شود. از این مدل در راهروها یا انبارها و مجتمع های ساختمانی استفاده می شود. این محصول همچنان پرکاربرد است، اما در بازار کمتر به فروش می رسد و جای آن را لامپ های T12 را T8 و T5 گرفته است. لامپ های T12 در محدوده توانی 20، 40 و 65 وات تولید می شوند.

قابل ذکر است این مدل در حال حاضر در بسیاری از کشورهای دنیا استفاده نمی شود و فروش آن متوقف شده است.

فلورسنت مهتابی T10

یکی دیگر از انواع لامپ مهتابی، فلورسنت T10 است که قطر آن به 32 میلی متر می رسد. این محصول در محدوده توانی 20، 40 و 65 وات تولید می شود. امروزه این محصول بیشتر مدل پیشین به کار گرفته می شود.

فلورسنت مهتابی T8

قطر این مهتابی ها 26 میلی متر است. این مدل فلورسنت خطی، پرکاربردتر است و مصرف بیشتری دارد. T8 در همه جا قابل استفاده است. در مدارس، منازل، مکان های اداری و تجاری، بیمارستان، مغازه ها و دیگر موارد استفاده می شود. این لامپ ها کم مصرف هستند. لامپ های T8 فلورسنت در محدوده 58-10 وات ارائه می شوند. رایج ترین آن ها با توان 18، 36 و 58 وات عرضه می شوند. این لامپ ها جیگزین لامپ های T12 و T10 شده اند.

فلورسنت مهتابی T5

این مدل جدیدترین لامپ های مهتابی فلورسنت هستند. قطر لوله این مدل 16 میلی متر است. T5 پوشش فسفر سه لایه دارد که هر کدام حاوی یکی از رنگ اصلی است، به همین علت طیف نور کامل تری دارند. اندازه این مهتابی ها کمتر است اما کم مصرف تر و درخشان تر هستند. از این مدل در مکان هایی که به نور زیاد نیاز دارند استفاده می شود. به دلیل اندازه کم این لامپ ها در نورپردازی قفسه، کابینت و موارد دیگر استفاده می شود.

فلورسنت فشرده (CFL)

یکی از انواع لامپ فلورسنت لامپ فلورسنت فشرده یا CFL است. به دلیل مصرف انرژی پایین و بازدهی خوب این محصولات توانسته اند جایگزین لامپ های رشته ای شوند. لامپ فلورسنت فشرده در عملکرد همانند لامپ مهتابی است. فقط تجهیزات فلورسنت فشرده متفاوت است. این محصول دو نوع بالاست مغناطیسی و الکترونیکی دارد. به دلیل حجم کوچک این لامپ ها نسبت به لامپ فلورسنت مهتابی به آن لامپ فشرده یا CFL نامیدند. توان این لامپ ها از 5 تا 55 وات است، البته برخی از کارخانه ها آن ها را در توان های 125 تا 200 وات نیز تولید می کنند.

بیشتر بخوانید: مزایا و معایب لامپ فلورسنت

انواع لامپ براساس شکل ظاهری

این لامپ ها براساس شکل ظاهری به چند دسته تقسیم بندی می شوند.

لامپ خمیده فلورسنت

همانطور که از اسم این لامپ مشخص است، به شکل U خم شده است. به همین علت فلورسنت U-bent نام گذاری شده است. از این مدل بیشتر در فضاهای اداری و بیمارستان ها استفاده می شود. لامپ خمیده فلورسنت نور یکنواختی از خود منتشر می کند. این محصول جلوه ای پر نور به فضا می بخشد و محیط را برای مصرف کنندگان جذاب می کند.

لامپ دایره ای فلورسنت

لامپ دایره ای فلورسنت نوعی لامپ است که کمتر در بازار دیده می شود. در کارهای تزئینی از این لامپ ها استفاده می شوند. این مدل جلوه نوری و هاله ای درخشان دارد. لامپ دایره ای بیشتر در چراغ های حبابی کاربرد دارند. لامپ های دایره ای شکل را در بیمارستان، هتل، خانه و دیگر موارد استفاده می کنند. لامپ دایره ای فلورسنت اغلب 1 الی 1/8 اینچ قطر دارند. قطر خارجی آن ها نیز در چهار سایز 6، 8، 12، 16 عرضه می شود.

لامپ فلورسنت بر اساس رنگ

نمود رنگ نور لامپ فلورسنت به فسفر موجود در آن بستگی دارد. همچنین براساس نوع رنگ نیز این محصولات طبقه بندی می شوند.

لامپ هالوفسفات

این لامپ یک لایه فسفر دارد. شاخص نمود رنگ این لامپ بین 50 تا 70 درصد است. به این لامپ ها BASIC گفته می شود.

لامپ ترایبند

این محصول سه لایه فسفر دارد. نام دیگر آن Triband است. شاخص نمود این محصول بین 80 تا 90 درصد است.این مدل از مدل هالوفلورسنت عمر بیشتری دارد.

لامپ فلورسنت برای گیاهان

یکی از انواع لامپ فلورسنت لامپ مخصوص گیاهان است. به دلیل گرمای کمی که این لامپ ها از خود تولید می کنند به نسبت لامپ های رشته ای برای گیاهان مناسب تر هستند. این لامپ ها در توان 40 وات و 20 وات عرضه می شوند. از این لامپ می توان برای رشد و نمو، نگهداری و گل دهی گل و گیاه استفاده کرد.