تست مکانیکی کابل برق به مجموعه عملیاتی گفته می شود که روی کابل برق صورت می گیرد و مقاومت، استحکام و دیگر ویژگی های آن را بررسی می کند. تست مکانیکی مربوط به مقاومت هادی، عایق و روکش می شود. جالب است بدانید که تقریباً 36 درصد از سیم و کابل های موجود در بازار، در این تست رد می شوند. به همین دلیل تاییدیه کابل برق و انجام این تست ها ضرورت دارد.
کابل کشی ساختمان یک کار هزینه بر است. به همین دلیل هنگام خرید کابل برق و دیگر تجهیزات آن عوامل مختلف باید مورد بررسی قرار بگیرد. زیرا جایگزینی کابل ها و تعمیرات آن ها کاری دشوار، زمان بر و گران است. اغلب کابل ها به صورت توکار نصب می شوند و پارگی و شکستکی در آن ها دیده نمی شود. بنابراین بهتر است از کابل های استاندارد، باکیفیت و مستحکم استفاده شود.
کابل های برق پیش از ورود به بازار در آزمایشگاه های تخصصی تست و ارزیابی می شوند. به کمک تست های کابل می توان کیفیت کابل ها را ارزیابی کرد. یکی از مهمترین تست های کابل، تست مکانیکی کابل برق است.
آنچه در ادامه می خوانیم:
- منظور از تست مکانیکی کابل
- فاکتورهای قابل اندازه گیری در تست مکانیکی
- اهمیت انجام تست مکانیکی
- ابزارهای انجام تست مکانیکی
- انواع تست کابل برق
منظور از تست مکانیکی کابل
تست مکانیکی کابل برق برای پیش بینی میزان مقاومت و استقامت کابل برق در مقابل هر نوع آسیب فیزیکی انجام می شود. تکنیک ها، تجهیزات و المان های مختلفی در تست مکانیکی وجود دارد که افراد می توانند از آن استفاده کنند. در اغلب موارد تست های مکانیکی کابل برای بررسی سه قابلیت انجام می شود:
- میزان انطباق کابل
- میزان کیفیت کابل
- میزان کارایی کابل
روند انجام آزمایش ها به این صورت است که کابل تحت شرایط سخت مکانیکی قرار می گیرد و در این صورت مقاومت آن ارزیابی می شود. برای اندازه گیری دقیق میزان مقاومت کابل، شرایط آزمایش را به قدری سخت می کنند تا کابل به مرز آسیب برسد. سپس به کمک تجهیزاتی خاص مقاومت کابل اندازه گیری می شود.
بیشتر بخوانید: انواع عایق کابل برق
فاکتورهای قابل اندازه گیری در تست مکانیکی
در تست مکانیکی کابل برق خواص فیزیکی و مکانیکی عایق و روکش بررسی می شود. در این تست ها خواص شیمیایی یعنی طول عمر، مقاومت شیمیایی و یا تراکم کابل سنجیده نمی شود. موارد زیر فاکتورهای مهمی هستند که در تست مکانیکی سیم و کابل مورد بررسی قرار می گیرند:
- انعطاف پذیری
- پیچش کابل و زاویه پذیری
- سرعت پیچش
- مقاومت کابل در برابر پیچ خوردگی
- خمش کابل و میزان خم شدگی
- کشش کابل
- استقامت مکانیکی
- میزان ازیاد طول کابل تحت نیروی کششی
بیشتر بخوانید: نحوه عیب یابی کابل برق
اهمیت انجام تست مکانیکی
همان طور که در ابتدای مقاله به آن اشاره شد، تست مکانیکی کابل برق اهمیت زیادی دارد. تست مکانیکی به مصرف کننده کمک می کند تا بتواند کابل را براساس نیاز خود انتخاب کند. ضمانت نامه کابل های برق اغلب محدود است. به همین دلیل بهتر است کابلی را پیدا کنید که بعد از گذشت تاریخ گارانتی بتواند عملکرد خوبی از خود نشان دهد. هزینه انجام انواع تست کابل برق از هزینه تعمیر کابل های آسیب دیده بسیار کمتر است. به همین دلیل بهتر است تمامی تست ها قبل از خرید کابل انجام شود. به کمک تست مکانیکی کابل می توانید پیش از طراحی و نصب زیرساخت ها، از کیفیت کابل های اطمینان پیدا کنید. در پروژه های بزرگ و شبکه هایی کمه به زیرساخت های قوی نیاز دارند، تست مکانیکی کابل ضرورت دارد.
به کمک تست هایی که برروی کابل انجام می شود، می توانید از بروز خطرات زیادی جلوگیری کنید:
- قطع شدن کابل در شرایط محیطی سخت
- برق گرفتگی و آتش سوزی
- اتصال کوتاه و نوسان برق
- له شدن کابل و قطع اتصالات آن
- آسیب های فیزیکی کابل
ابزارهای انجام تست مکانیکی
برای انجام تست مکانیکی کابل برق از ابزارهای مختلفی استفاده می شود. از مهم ترین این ابزارها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
دستگاه تست کشش کابل یا Tension meter
به کمک این دستگاه می توان میزان تحمل کشش کابل و برگشت آن به حالت اولیه را بررسی کرد. همچنین استقامت مکانیکی عایق، مقاومت روکش، استحکام تسلیم، تنش شکست، ازدیاد طول تا شکست، ازدیاد طول تا نقطۀ تسلیم و ضریب یانگ نیز به کمک این وسیله محاسبه می شود.
دستگاه تست پیچش کابل
از این دستگاه برای اندازه گیری مقاومت در پیچش و زاویه های مختلف استفاده می شود. به کمک این تست پارگی ژاکت در اثر پیچش، آسیب به عایق و هادی، قطع شدن یا بازنشدن اتصالات کابل و تاثیرات الکتریکی منفی در اثر پیچ خوردگی کابل نمایان می شود.
دستگاه تست خمش کابل
از این دستگاه برای اندازه گیری میزان خمیدگی کابل در دو جهت ساعتگرد و پادساعتگرد استفاده می شود. این دستگاه تاثیر آسیب به عایق و روکش کابل و آسیب الکتریکی به هادی را بررسی می کند و تأثیرات پیچش روی ویژگی های کلی الکتریکی را نیز آنالیز می کند.
دستگاه تست ضربه کابل
برای انجام تست مکانیکی کابل برق از دستگاه تست ضربه نیز استفاده می شود. این ابزار مقاومت کابل در برابر فشار وزنه ها و سقوط از ارتفاع را بررسی می کند. به کمک این دستگاه می توان میزان آسیب به کابل بر اثر وزن سنگین، پارگی کابل به علت تحمل وزنه و تغییرات الکتریکی ناشی از له شدن کابل را بررسی کرد.
دستگاه تست انعطاف پذیری
این دستگاه برای اندازه گیری میزان مقاومت کابل در برابر حرکات شدید و وضعیت های نامناسب به کار گرفته می شود. مشکلات کابل که در اثر خمیدگی های بیش از حد رخ داده است، یا تأثیرات الکتریکی در هنگام خمیدگی کابل و مشکلات خمیدگی در جهات مختلف به کمک این دستگاه بررسی می شود.
اتاق آزمایش ESS Chamber
برای انجام تست مکانیکی کابل برق از نوعی اتاق آزمایش استفاده می شود. برای ایجاد شوک های حرارتی و اندازه گیری مقاومت دمایی از این اتاقک استفاده می شود. همچنین امکان اندازه گیری لرزش و رطوبت نیز در این اتاق وجود دارد. به کمک این اتاق می توان خشک شدن، ترک خوردن یا لایه لایه شدن روکش کابل، نشت و پارگی اتصالات و ژاکت کابل، تغییر خواص الکتریکی کابل بر اثر گرما و دیگر موارد را بررسی کرد.
بیشتر بخوانید: معرفی کامل انواع مشخصه کابل ها و کدگذاری سیم و کابل برق
انواع تست کابل برق
برای ارزیابی سیم و کابل علاوه بر تست مکانیکی کابل برق تست های دیگری نیز وجود دارد:
- تست ضخامت عایق
- تست مقاومت هادی
- تست اندازه گیری قطر
- تست تحمل داغی و اشتعال
- تست مقاومت شیمیایی
- تست ولتاژ
