شاخص نمود رنگ چیست و چگونه اندازه گیری می شود یکی از پرسش های پرتکرار کاربرانی است که به دنبال لامپ باکیفیت هستند. شاخص نمود رنگ یا CRI (شناسه نمود رنگ) یکی از مهم ترین پارامترها در هر منبع نوری به شمار می آید. این پارامتر به زبان ساده بیان می کند که یک منبع نور مصنوعی، چه میزان رنگ ها را مطابق با رنگ واقعی نشان می دهد.
نورپردازی شاخص های مهم دیگری نیز دارد که به کمک آن ها می توان کیفیت نور را مورد سنجش قرار داد. در میان این پارامترها، عدد شاخص نمود رنگ اهمیت زیادی دارد.
با دانستن این پارامتر می توانید لامپ مناسب تری برای مجموعه خود خریداری کنید. در این مقاله به پرسش شاخص نمود رنگ چیست پاسخ می دهیم و عنوان می کنیم که این پارامتر چگونه اندازه گیری می شود. با مجله راندنو همراه باشید.
آنچه در ادامه می خوانیم:
مفهوم CRI یا شاخص نمود رنگ چیست؟
CRI مخفف عبارت Color Rendering Index است که در فارسی شاخص نمود رنگ تعبیر می شود. به این شاخص در استانداردهای گوناگون Ra نیز گفته می شود. این شاخص با نام های تجلی رنگ، بازتاب رنگ، میزان رنگ دهی، شناسه نمود رنگ و … نیز معرفی می شود.
CRI یک معیار جهانی است و نشان می دهد که یک طیف نوری چقدر کامل است و از بازه رنگ های بنفش تا قرمز کدام رنگ ها را در خود جای داده است. به عنوان مثال، اگر در یک نور، طیف زرد وجود نداشته باشد، اجسام زرد رنگ به درستی نمایان نمی شوند و رنگ دیده شده آن ها با رنگ واقعی تفاوت دارد. در واقع CRI یک نوع شاخص جهت تشخیص رنگ اجسام است.
معیار نمود رنگ در لامپ هایی با توان برابر، با هم برابر نیست.! این شاخص تنها به نوری که از منبع نوری بازتاب داده می شود، بستگی دارد.
شاخص CRI برای اولین بار در سال 1965 معرفی شد و بعدها در سال 1974 بهبود یافت. این شاخص در ابتدا تنها برای لامپ فلورسنت در نظر گرفته می شد. در حال حاضر برای اغلب لامپ های موجود در بازار از این شاخص استفاده می شود.
شناسه نمود رنگ حتی در تمامی نورهای سفید و همرنگ مقدار ثابتی نیست و باهم تفاوت دارد.
بیشتر بخوانید: معرفی کامل پارامترهای روشنایی و نورپردازی
CRI در کجا اهمیت دارد؟
در ادامه موضوع شاخص نمود رنگ چیست باید به این نکته اشاره کرد که CRI در چه مکان هایی اهمیت دارد؟ استفاده از نور مصنوعی و کم کیفیت، کارایی و آسایش بصری را تا حد زیادی کاهش می دهد. شاخص نمود رنگ در برخی از مکان ها و صنایع بسیار حائز اهمیت است. در ادامه به برخی از مکان هایی که این پارامتر در آنجاها مهم است، اشاره خواهیم کرد.
CRI در مغازه ها
در فروشگاه های پوشاک می بایست از لامپ هایی با نمود رنگ بالا استفاده کرد تا خریداران دچار اشتباه در انتخاب رنگ نشوند.
بیشتر بخوانید: همه چیز درباره نورپردازی ویترین و فروشگاه
CRI در سالن ها
در سالن های آرایشی، گریم های سینمایی و … استفاده از آینه های لامپ دار با منابع نوری باکیفیت، یک نکته بسیار مهم است. این منابع نوری باید از نوع لامپ هایی باشند که شاخص نمود رنگ آن ها زیاد و نزدیک به 100 است.
CRI در کارخانه ها
در کارخانه های نساجی و رنگ آمیزی پارچه، کاغذ و … استفاده از لامپ هایی که CRI زیادی دارند، بسیار مهم است. این موضوت سبب می شود تا انتخاب رنگ ها با دقت بیشتری صورت بگیرد و افراد کمتر دچار خطا شوند.
CRI در نمایشگاه ها
در برخی از فروشگاه ها و نمایشگاه ها مانند فرش فروشی ها و تابلو فروشی ها، می بایست از لامپ هایی با CRI بالا استفاده شود. در طراحی این محصولات از رنگ های بی شماری استفاده شده است. برای این که تفکیک این رنگ ها بهتر باشد، به این گونه منابع نوری نیاز است.
CRI در آزمایشگاه ها
در آزمایشگاه واقعی بودن رنگ محلول ها و سایر اجسام بسیار مهم است. زیرا برخی از واکنش ها براساس رنگشان طبقه بندی می شوند. به همین دلیل استفاده از لامپ هایی که بتوانند رنگ را کاملاً واقعی نشان دهند، پیشنهاد می شود.
CRI در اتاق عمل
در اتاق های عمل که نیاز به دقت بالا است، استفاده از لامپ هایی با CRI بالا، سبب افزایش تمرکز و کارایی می شود زیرا تمامی رنگ ها واقعی دیده می شوند و احتمال بروز خطا کاهش پیدا می کند.
بیشتر بخوانید: نور لامپ و تاثیر آن بر بدن انسان
شاخص نمود رنگ در لامپ های مختلف
شاخص نمود رنگ واحد اندازه گیری ندارد و به صورت یک عدد در بازه 0 تا 100 بیان می شود. هرچه این عدد بیشتر باشد، منبع نور رنگ اجسام را واقعی تر نشان می دهد. به کمک شاخص نمود رنگ می توان کیفیت نوردهی منابع نوری مختلف را با هم مقایسه کرد.
خورشید به عنوان منبع نور طبیعی و اصلی در نظر گرفته می شود. پارامترهای نور خورشید به عنوان پارامترهای استاندارد، با منبع های نوری دیگر مقایسه می شوند. شاخص نمود رنگ نور خورشید برابر با 100 در نظر گرفته می شود زیرا تمامی طیف ها را در خود جای داده است.
در ادامه شاخص نمود رنگ را در انواع لامپ مشاهده کنید:
لامپ بخار سدیم
در میان لامپ های موجود در بازار، بدترین شاخص نمود رنگ مربوط به لامپ بخار سدیم است. لامپ بخار سدیم دارای CRI برابر با 15 الی 20 است.
لامپ بخار جیوه
حداکثر میزان شاخص نمود رنگ این نوع لامپ برابر با 45 است.
لامپ متال هالید
در میان لامپ های گازی، لامپ های متال هالید بیشتر از سایر لامپ ها نمود رنگ دارند. CRI این لامپ ها اغلب برابر با 65 است.
لامپ کم مصرف
از گذشته تا کنون از لامپ کم مصرف و فلورسنت در سیستم های روشنایی استفاده می شود. لامپ فلورسنت دارای CRI معادل 60 الی 80 است.
بیشتر بخوانید: راهنمای خرید لامپ کم مصرف
لامپ التهابی ( لامپ رشته ای/لامپ هالوژن)
در میان لامپ هایی که با تکنولوژی قدیمی تر شاخته شده اند، لامپ های رشته ای و لامپ های هالوژنی شاخص نمود رنگ مناسبی دارند. CRI این لامپ ها در بازه 80 الی 95 قرار می گیرد.
لامپ ال ای دی
معیار نمود رنگ در برخی از لامپ های ال ای دی به ادعای شرکت های سارنده آن ها، به بیش از 90 درصد نیز می رسد. به این معنا که در زیر نور لامپ ال ای دی رنگ اجسام به رنگ واقعی خود بسیار نزدیک است.
بیشتر بخوانید: علت کم نور شدن لامپ ال ای دی و روش های جلوگیری از آن
سخن پایانی
در این مقاله به پرسش شاخص نمود رنگ چیست پاسخ دادیم. امروزه یکی از راه های تشخیص نور باکیفیت از نور بی کیفیت، استفاده از همین شاخص است. اما لازم به ذکر است که این شاخص به تنهایی کافی نیست. پیش از خرید لامپ می بایست به نکات زیادی هم چون شاخص نمود رنگ، شار نوری، بهره نوری، توان، رنگ نور و … توجه کرد.
برای مشاهده قیمت لامپ و مشخصات فنی انواع لامپ ها، به سایت راندنو مراجعه کنید و با فروشنده و نماینده آن به طور مستقیم در ارتباط باشید.
