پیشگیری از برق گرفتگی و روش های اجرای آن بسیار مهم است که در این مقاله به بررسی آن ها خواهیم پرداخت.
برق گرفتگی زمانی اتفاق می افتد که یک میزان اختلاف پتانسیل بین دو نقطه از بدن رخ بدهد. بر اثر این اختلاف پتانسیل، برق از یک سمت به بدن وارد و از سمت دیگر خارج می شود. در واقع بدن انسان جزئی از یک مدار الکتریکی می شود که جریان الکتریکی نیز از آن عبور می کند.
برای خرید لوازم ایمنی برق همین حالا اقدام نمایید.
سالانه تعداد زیادی از مرگ و میرها در اثر برق گرفتگی است. برای این که بتوانیم روش های جلوگیری از برق گرفتگی را آموزش دهیم، پیش از آن باید با انواع برق گرفتگی آشنا باشیم با مجله راندنو همراه باشید.
آنچه در ادامه می خوانیم:
- انواع برق گرفتگی
- برای جلوگیری از برق گرفتگی چه کنیم؟
- تجهیزاتی که شما را از برق گرفتگی محافظت می کند
- سخن پایانی
انواع برق گرفتگی
ابتدا به انواع برق گرفتکگی می پردازیم سپس روش های پیشگیری از برق گرفتگی را شرح می دهیم:
جریان به دو شکل متناوب و مستقیم در مدار الکتریکی راه پیدا می کند. جریان متناوب باعث به وجود آمدن انقباض عضله می شود و به طور مستقیم بر روی عملکرد قلب اثر می گذارد. به همین دلیل برق گرفتگی توسط جریان متناوب تا چندین برابر از جریان مستقیم خطرناک تر است. برق گرفتگی در یکی از دو حالت زیر رخ می دهد:
برق گرفتگی در اثر تماس مستقیم
این اتفاق زمانی رخ می دهد که فردی هادی برق دار را لمس کنید. این هادی ممکن است در اثر از بین رفتن روکش و پاره شدن عایق، بیرون زدگی داشته باشد.
شدت هر برق گرفتگی به اختلاف پتانسیل آن ارتباط دارد. اگر پتانسیل پایین باشد، تنها در در صورت لمس مستقیم هادی، برق گرفتگی اتفاق می افتد؛ اما اگر پتانسیل بالا باشد، در صورت لمس حتی با عایق نیز دچار برق گرفتگی خواهید شد. به همین دلیل همیشه در هنگام مواجه با تأسیسات الکتریکی برقی و احتیاط کنید.
برق گرفتگی در اثر تماس غیر مستقیم
در این نوع از برق گرفتگی، فرد بدنه دستگاه الکتریکی که برق دار شده است را لمس می کند. بدنه دستگاه زمانی برق دار می شود که عایق بندی آن خراب شده باشد و یک هادی با سطح فلزی آن در تماس باشد.
برای جلوگیری از برق گرفتگی چه کنیم؟
برای این که بتوان آسیب و خطرات ناشی از برق گرفتگی را کاهش داد می توان اقداماتی انجام دارد. در ادامه به بررسی راه های پیشگیری از برق گرفتگی خواهیم پرداخت.
رطوبت و برق گرفتگی
هیچ گاه زمانی که دست، پا و یا بدن شما مرطوب است، به پریزهای برق دست نزنید. مرطوب بودن مقاومت الکتریکی بدن شما را کاهش می دهد. بنابراین جریان با شدت بیشتری از بدن عبور می کند.
قطع جریان برق قبل از کار
پیش از شروع برقکاری، جریان برق را قطع کنید تا بتوانید با آرامش و اطمینان بیشتری سیم برق را لمس کنید.
تعویض لامپ و تجهیزات
زمانی که وسیله برقی مانند لامپ روشن است، اقدام به تعویض و یا تعمیر آن نکنید. برای مشاهده قیمت لامپ به سایت راندنو مراجعه نمایید.
سیم لخت و برق گرفتگی
قسمت هایی از سیم را که عایق آن ها خورده شده و از بین رفته است را به کمک چسب برق عایق کنید تا در صورت تماس با آن دچار سانحه نشوید.
محافظت از برق در جاهای مرطوب
در محیط های مرطوب استفاده از تجهیزات برقی بدون محافظ پیشنهاد نمی شود زیرا سبب برق گرفتگی و در نهایت آتش سوزی می شود. به عنوان مثال از پریزهای درب دار داخل حمام استفاده کنید.
عدم کاربرد سیم و کابل زیر فرش
سیم های برق را تحت فشار قرار ندهید. هم چنین عبور دادن آن ها از زیر فرش و یا موکت نیز سبب از بین رفتن عایق آن می شود.
استفاده از تابلو برق
قسمت های برق دار وسیله الکتریکی را محصور کنید تا دور از دسترس افراد قرار گیرد. به عنوان مثال از تابلو برق و یا جعبه تقسیم جهت پوشاندن کلیدهای مینیاتوری و سیم های مجموعه استفاده کنید. برای خرید کلید مینیاتوری همین حالا اقدام نمایید.
ولتاژ در برق گرفتگی
ولتاژسیم های مربوطه را براساس نوع مصرف خود انتخاب کنید زیرا اگر سطح مقطع سیم کم اما ولتاژ آن زیاد باشد، سبب سوختگی، ذوب و آتش سوزی می شود. در آموزش پیشگیری از برق گرفتگی سیم ها و اتصال کوتاه آن بسیار حائز اهمیت است.
بیشتر بخوانید: اتصال کوتاه چیست و چرا اتفاق می افتد؟
سورخکاری دیوار
اگر می خواهید بر روی دیوار سوراخ کاری کنید، دقت کنید که مته روی مسیر عبور سیم قرار نگرفته باشد.
وسایل الکتریکی
وسایلی هچون اتو، رادیو، پلوپز و … را پیش از استفاده بررسی کنید که سیم های آن فرسوده نباشد.
سیم چین بدون روکش
روکش سیم چین و دسته انبردست خود را بررسی کنید که از بین نرفته باشد.
تجهیزاتی که شما را از برق گرفتگی محافظت می کند:
تجهیزاتی که در پیشگیری از برق گرفتگی به شما کمک می کنند عبارتند از:
- سیم ارت
- کلید محافظ جان
- فازمتر/فازمتر قدرت
- چکمه عایق
- کفپوش عایق
- دستکش ایمنی برق
سیم ارت
سیم ارت در مدارهای الکتریکی مورد استفاده قرار می گیرد و وظیفه محافظت و افزایش ایمنی را برعهده دارد. سیم اتصال به زمین از یک رسانای فلزی به همراه روکش PVC تشکیل شده است که جریان نشتی حاصل از تجهیزات الکتریکی را به سمت زمین هدایت می کند.
این سیم ها از وقوع برق گرفتگی جلوگیری می کنند و مانع آتش سوزی از طریق نشت برق می شوند. این تجهیزات از افزایش ولتاژ ناگهانی و ورود آن به دستگاه نیز جلوگیری می کند.
بیشتر بخوانید: سیم ارت چیست و چه کاربردی دارد؟
کلید محافظ جان
یکی از تجهیزات پیشگیری از برق گرفتگی کلید محافظ جان است. از این وسیله برای حفاظت از اشخاص و سایر تجهیزات الکتریکی در یک سیستم برقی استفاده می شود. این کلید در انواع و تیپ های گوناگونی به بازار عرضه می شود.
کلید محافظ جان از ایجاد شوک ناشی از تماس غیر مستقیم با برق جلوگیری می کند. این وسیله میزان جریان عبوری از مدار را اندازه گیری می کند و در صورت وجود اختلاف پتانسیل و اختلاف میان جریان رفت و برگشت، برق مدار را قطع می کند.
جریان های نشتی هر چقدر هم کوچک باشند، ممکن است سبب آتش سوزی و یا برق گرفتگی شوند. فیوز مینیاتوری به تنهایی نمی تواند از خطرات احتمالی جلوگیری کند و وجود محافظ جان الزامی است.
بیشتر بخوانید: تفاوت کلید مینیاتوری و محافظ جان
فازمتر و فازمتر قدرت
فازمتر ها در جلوگیری از برق گرفتگی نقش بسزایی دارند. دو نوع فازمتر وجود دارد:
فازمتر
به کمک این وسیله می توان از وجود و یا عدم وجود ولتاژ الکتریکی در سیم های برق با خبر شد. از این وسیله جهت تشخیص سیم فاز و نول نیز استفاده می شود. این محصول دارای یک مدار باز است که برای تکمیل شدن به یک رسانا نیاز دارد. بدن انسان یک رسانا است و جریان را به زمین متصل می کند. به همین دلیل در صورتی که سیم دارای برق باشد، جریان از مدار عبور کرده و چراغ ال ای دی کوچکی که بر روی بدنه فازمتر تعبیه شده است روشن می شود. این وسیله از برق گرفتگی افراد جلوگیری می کند.
فازمتر قدرت
فازمتر فشار قوی وسیله ای است که جهت بررسی برق دار بودن و یا نبودن خطوط پست هوایی مورد استفاده قرار می گیرد. از این وسیله اغلب در شبکه های ولتاژ بالا و متوسط استفاده می شود. برق گرفتگی فشار قوی کشنده است و خسارت های جبران ناپذیری به وجود می آورد. فازمتر فشار قوی برای افزایش سطح ایمنی و جلوگیری از برق گرفتگی کارگران و تکنسین های برق مورد استفاده قرار می گیرد. این وسیله از یک شاخک جهت اتصال به خطوط، چراغ، و یک دسته تلسکوپی تشکیل شده است.
چکمه عایق برق
چکمه های عایق برق اغلب در شبکه های فشار قوی مورد استفاده قرار می گیرند. این چکمه ها از جنس لاستیک هستند و تا ساق پا و یا زیر زانو را پوشش می دهند.
این چکمه ها دارای مقاومت الکتریکی بسیار زیادی هستند و از خظر برق گرفتگی افراد جلوگیری می کنند. چکمه لاستیکی عایق برق دارای وزن های مختلفی هستند. برخی از آن ها در مقابل رطوبت، محیط های اسیدی، روغنی و … نیز از خود مقاومت نشان می دهند.
برای خرید چکمه عایق برق همین حالا اقدام نمایید.
بیشتر بخوانید: چه نوع کفش ایمنی بخریم؟
کفپوش عایق
این کفپوش ها اغلب از جنس پلاستیک ساخته شده اند و در مکان هایی که تکنسین های برق در آن فعالیت می کنند مورد استفاده قرار می کنند. کفپوش فشار قوی عایق برق، در صورت وجود شوک های الکتریکی، آن را به زمین انتقال می دهند و از برق گرفتگی جلوگیری می کنند. در صورتی که جریان برق از بدن انسان عبور کند، هنگامی که از این فرش در سطح زمین استفاده می شود جریان قطع می شود.
دستکش عایق برق
دستکش ها از کالاهای اصلی جهت جلوگیری از برق گرفتگی هستند.
دستکش عایق برق، دستکش های لاستیکی هستند که از افراد در برابر برق گرفتگی دست حفاظت می کنند. این دستکش ها پس از هر بار استفاده می بایست مورد ارزیابی و آزمایش قرار بگیرند. این محصولات در کلاس های مختلفی به بازار عرضه می شوند. برترین برند دستکش عایق، دستکش عایق برق سکورا است. این محصول از خطر برق گرفتگی توسط لمس مستقیم جلوگیری می کند.
بیشتر بخوانید: هر آنچه باید درباره انواع دستکش ایمنی بدانید
سخن پایانی
در این مقاله به روش های حفاظت در مقابل برق گرفتگی پرداختیم. اقدامات پس از برق گرفتگی نیز بسیار حائز اهمیت هستند که مهم ترین آن ها تماس با اروژانس و ارتباط با پزشک متخصص است. برای کاهش دادن خطرات ناشی از این نوع حوادث بهتر است از دستگاه های جلوگیری از برق گرفتگی استفاده شود.
جهت خرید تجهیزات ایمنی برق می توانید به سایت راندنو مراجعه کنید و به طور مستقیم با فروشندگان آن در ارتباط باشید.
