انواع دورسنج در صنایع مختلفی کاربرد دارد و در کنترل موتورهای صنعتی نقش مهمی ایفا می کند. دورسنج یا تاکومتر یکی از انواع ابزار دقیق و اندازه گیری محسوب می شود که می تواند سرعت دورانی یا زاویه ای و تعداد دور یک جسم در حال چرخش را به دو صورت تماسی و غیرتماسی اندازه گیری کند. شما با دانستن انواع این دستگاه می توانید برای انجام کارهای خود به درستی آنها را انتخاب و استفاده نمایید.
اگر تمایل دارید تا با انواع دورسنج آشنا شوید، پس با ما همراه باشید.
آنچه در ادامه می خوانیم:
- دورسنج چیست
- دسته بندی تاکومتر براساس نحوه نمایش
- دسته بندی دورسنج براساس روش اندازه گیری
- دسته بندی تاکومتر براساس جریان
- کاربرد دورسنج
دورسنج چیست
بهتر است برای آشنایی با انواع دورسنج ابتدا به معرفی دورسنج بپردازیم. دورسنج یا تاکومتر (tachometer) یک دستگاه حسگر است که بعنوان ابزاری برای اندازه گیری سرعت چرخش و تعداد دور موتور محسوب می شود. دورسنج ها به صورت آنالوگ یا دیجیتال عمل می کنند. تاکومترها انواع، جنس و عملکردهای مختلفی دارند. از تاکومتر در خودروها، هواپیماها و سایر وسایل نقلیه، در قطارها و راه آهن، در ضبط صوت آنالوگ و برای سنجش سرعت چرخش دیسک و شفت موتورها استفاده می شود.
بیشتر بخوانید: ابزار دقیق چیست و پرکاربردترین تجهیزات ابزار دقیق کدامند؟
دسته بندی تاکومتر براساس نحوه نمایش
انواع دورسنج براساس نحوه نمایش خروجی به شرح زیر است:
دورسنج آنالوگ یا عقربه ای
عملکرد تاکومتر آنالوگ یا عقربه ای براساس اصل گریز از مرکز، سرعت و دور گردش را اندازه گیری می کند. این ابزار دقیق دارای صفحه مدرج است که به کمک عقربه ای که در آن تعبیه شده است، مقدار خروجی را نمایش می دهد. لازم به ذکر است که این نوع دورسنج فقط قادر است تا سرعت دوران را نمایش دهد یعنی ذخیره سازی مقادیر و یا محاسبه میانگین و انحراف در آن غیرممکن است.
دورسنج دیجیتال
تاکومتر دیجیتال نسبت به تاکومتر آنالوگ پیشرفته تر است و برای اندازه گیری دقیق تر دور یا سرعت چرخش دارای مدار الکترونیکی است. این دورسنج حاوی پردازنده، سنسور مادون قرمز، صفحه نمایش و … دارد که تمامی آنها بواسطه یک مدار به یکدیگر مرتبط می شوند. این نوع دورسنج قابلیت ذخیره مقادیر اندازه گیری شده را دارد.
دسته بندی دورسنج براساس روش اندازه گیری
می توان انواع دورسنج را براساس روش اندازه گیری به دو دسته زیر تقسیم کرد:
دورسنج غیرتماسی (non-contact)
همانطور که از نام آن مشخص است، این نوع دورسنج قادر است تا سرعت را به صورت غیر تماسی و با نور اندازه گیری کند.
دورسنج نوری
برای استفاده از دورسنج نوری، باید برچسب منعکس کننده نور بر روی شفت وسیله موردنظر چسبانده شود. سپس دورسنج روشن شود تا تعداد دفعات انعکاس نور بر روی این برچسب تابانده شود و تعداد دور موتور یا سرعت موتور اندازه گیری شود درنهایت نیز مقدار اندازه گیری شده بر روی صفحه دورسنج نمایش داده می شود.
دورسنج لیزری
چنانچه نور استفاده شده در طراحی دورسنج های غیرتماسی از نوع لیزری باشد، آنها را دورسنج لیزری می نامند که این دورسنج ها به دلیل داشتن کارایی و عمر طولانی طرفدار بسیاری دارند.
دورسنج تماسی یا مکانیکی (contact)
تاکومتر تماسی یکی دیگر از انواع دورسنج است. این ابزار شفت متصل به میکروکنترلر دارد که سمت دیگر آن به شفت موتور متصل می شود. بنابراین با هر چرخش موتور شفت، دورسنج نیز بچرخش در می آید و میکروکنترلر با ثبت تعداد دفعات چرخش در واحد زمان، نتیجه را به صورت عددی بر روی صفحه نمایش می دهد.
تاکومتر رزونانسی
این نوع تاکومتر نوعی دورسنج تماسی محسوب می شود که با تعیین فرکانس ارتعاش دستگاه فعال می شود.
دسته بندی تاکومتر براساس جریان
یکی دیگر از انواع دورسنج مربوط به جریان مستقیم و متناوب است. تاکومترها براساس جریان AC و DC به صورت زیر دسته بندی می شوند:
دورسنج جریان مستقیم (DC)
دورسنج جریان مستقیم درواقع ژنراتور مغناطیسی پایدار کوچک با خروجی 2 تا 10 ولت در هر دقیقه است. سرعت در این نوع دورسنج توسط یک ولت متر با مقاومت بالا تعیین می شود. این ابزار یک قطعه با ثبات مکانیزم سرعت محسوب می شود.
دورسنج جریان متناوب (AC)
دورسنج جریان متناوب یکی دیگر از انواع دورسنج بشمار می آید. این نوع دورسنج از آهنربای گردان و سیم پیچ های ثابت ساخته می شود که فرکانس ها و ولتاژهای متناسب با سرعت موتور را ایجاد می کند.
بیشتر بخوانید: راهنمای خرید دورسنج یا تاکومتر
کاربرد دورسنج
حال که با انواع دورسنج آشنا شدید بهتر است تا با کاربرد این ابزار مهم و حیاتی نیز آشنا شوید.
- اندازه گیری سرعت موتورهای دوار غیر قابل دسترس
- در تجهیزات پروانه دار
- در زمینه پزشکی
- در فن های متحرک و ماشین آلات
- در ابزارهای لیزری
- اندازه گیری زمان و فرکانس در محیط های صنعتی
- اندازه گیری سرعت خطوط طولی
- خطوط تولید خودرو
بیشتر بخوانید: انواع تجهیزات ابزار دقیق
در مقاله انواع دورسنج بطور مفصل به معرفی انواع این ابزار پرداختیم. جهت خرید انواع دورسنج همچنین اطلاع از قیمت آن می توانید با مراجعه به سایت راندنو با فروشندگان این محصول ارتباط برقرار نمایید. راندنو امکان مشاهده لیست قیمت انواع دورسنج و برقراری ارتباط بی واسطه با فروشندگان این محصول را برای شما فراهم نموده است. همچنین خوشحال می شویم که نظرات خود را در قسمت دیدگاه این مقاله برای ما به اشتراک بگذارید.