فیوز مینیاتوری چیست سوالی است که امروزه در صنعت برق بسیار پرسیده می شود. فیوز مینیاتوری یا کلید مینیاتوری وسیله ای است که از تجهیزات الکتریکی، خانگی و صنعتی در برابر اتصال کوتاه و اضافه بار محافظت می کند. این کلیدها در مقابل جریانات اضافی که از فیوز می گذرد برای تأمین امنیت و جلوگیری از اتصال کوتاه، برق را قطع می کند. در نتیجه مانع آسیب رساندن به سایر اجزای مدار و وسایل می شود.
در تمامی مجموعه هایی که با جریان برق سر و کار دارند، عبور جریان غیر مجاز وجود دارد. به همین دلیل استفاده از فیوز مینیاتوری در هر مجموعه ای ضرورت پیدا کرده است. این تجهیزات در دسته تجهیزات حفاظتی برق قرار می گیرند. اگر قصد خرید فیوز مینیاتوری را دارید، تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید. در این مقاله به سوال فیوز مینیاتوری چیست پاسخ می دهیم و کاربردهای این تجیهزات را بررسی خواهیم کرد.
آنچه در ادامه می خوانیم:
- معرفی فیوز مینیاتوری
- اجزای فیوز مینیاتوری
- فیوز مینیاتوری چگونه کار می کند؟
- انواع فیوزهای مینیاتوری
- مقدار kA یا ظرفیت قطع
- سرعت فیوز مینیاتوری
- کاربرد فیوز مینیاتوری
- فرق کلید مینیاتوری با فیوز مینیاتوری
- فرق فیوز مینیاتوری و فشنگی
- انواع جعبه فیوز
- انواع فیوز موجود در جعبه فیوز
- مزیت استفاده از جعبه فیوز در ساختمان ها
- مزایای جعبه فیوز مینیاتوری
- نصب جعبه فیوز مینیاتوری
- استاندارد MCB
- نکات مهم در هنگام خرید جعبه فیوز مینیاتوری
- بهترین برند فیوز مینیاتوری
- جمع بندی
معرفی فیوز مینیاتوری
در پاسخ به سوال فیوز مینیاتوری چیست باید گفت فیوز مینیاتوری Miniature Circuit Breaker که اختصارا MCB نامیده می شود، یک وسیله حفاظتی و الکتریکی است که در برق کشی ساختمان از آن استفاده می شودو این وسیله در برابر نوسانات جریان حساس است و در صورت وقوع این اتفاق، جریان مدار را قطع می کند. در این صورت اگر جریان اضافی از مدار عبور کند فیوز وارد عمل می شود و مدار آسیب نمی بیند.
اتصال کوتاه در واقع نوعی خطا است که ممکن است هنگام عبور جریان بالا از مدار اتفاق بیفتد. اتصال کوتاه سبب بالا رفتن حرارت مدار، ایجاد جرقه و در نهایت آتش سوزی می شود.
فیوزها براساس جریان مجاز، جریان قطع، تیپ، تعداد فاز و تعداد پل تقسیم بندی می شوند. عددی که بر روی کلیدهای مینیاتوری در زیر یا کنار عدد قدرت قطع قید می شود بیانگر کلاس انرژی کلیدهای مینیاتوری است.
عمر فیوز مینیاتوری نیز بر اساس تعداد دفعات قطع و کیفیت مواد و قطعات به کار رفته در آن تعیین می شود و هر چه کیفیت قطعات به کار رفته کمتر و تعداد دفعات قطع جریان توسط فیوز بیشتر باشد از عمر آن کاسته خواهد شد.
بیشتر بخوانید: اتصال کوتاه چیست و چرا اتفاق می افتد؟
اجزای فیوز مینیاتوری
در این بخش از موضوع فیوز مینیاتوری چیست به بررسی اجزای این وسیله می پردازیم هر فیوز مینیاتوری از قطعات زیر تشکیل شده است:
- فیوز از مجموعه قطعاتی تشکیل شده است که درون یک محفظه عایق و مستحکم قرار گرفته است. سیستم کلیدزنی یا سوئیچینگ در فیوز از دو کنتاکت ثابت و متحرک (کنتاکت کمکی فیوز مینیاتوری) ساخته شده که با سیم های ورودی و خروجی ارتباط الکتریکی دارند. در ادامه سایر اجزای یک کلید MCB بررسی شده است:
- اهرم قطع و وصل جریان: به کمک این اهرم فیوز خاموش روشن می شود.
- بدنه کلید مینیاتوری: بدنه تمامی اجزای فیوز را در برمی گیرد و از آن ها در برابر عوامل محیطی جلوگیری می کند.
- مگنت: مگنت جریانی بیشتر از جریان نامی را می تواند تحمل کند و باعث قطع جریان برق می شود. در فیوزهای استاندارد برای هر جریان نامی یک مگنت وجود دارد.
- فلز بیمتال: بیمتال با سنجش جریان های طولانی و تغییر حالت براساس حرارت، سبب قطع و وصل جریان می شود.
- جرقه گیر: این وسیله برای از بین بردن جرقه در صورت به وجود آمدن تعبیه شده است.
بیشتر بخوانید: راهنمای خرید کلید مینیاتوری ایرانی و وارداتی
فیوز مینیاتوری چگونه کار می کند؟
حال که دانستیم فیوز مینیاتوری چیست به بررسی عملکرد فیوز مینیاتوری می پردازیم. همانطور که گفته شد، فیوز مینیاتوری به دو روش از مدارهای الکتریکی در برار بار اضافی و اتصال کوتاه مراقبت می نماید.
در اولین روش تشخصی اضافه جریان توسط دو فلز غیرهادی شناسایی می شود. هنگامی که جریانی بیشتر از جریان نامی از فیوز عبور کند، فلزها گرم می شوند و خمیدگی پیدا می کنند. در نتیجه جریان برق نیز قطع می شود.
در روش دوم یک سیم پیج با تعداد دور کم و قطر زیاد میزان جریان اصافی را تشخیص می دهد. همانند روش قبلی هنگامی که جریان بیشتر از حد معمول از فیوز عبور کند، سیم پیچ وارد عمل شده و جریان مدار را قطع می کند.
انواع فیوزهای مینیاتوری
شاید شما هم با سؤال فیوز مینیاتوری چیست روبه رو شده باشید. فیوزهای مینیاتوری از نظر تعداد پل به انواع یک پل تا چهار پل تقسیم بندی می شوند. البته این تجهیزات از لحاظ جریان و ولتاژ نیز بایکدیگر تفاوت دارند.
- مینیاتوری تک پل: امکان کلید زنی و حفاظت برای یک فاز
- مینیاتوری تک پل به همراه نول: امکان کلید زنی و حفاظت برای یک فاز و امکان کلید زنی برای نول
- مینیاتوری دو پل: امکان کلید زنی و حفاظت برای دو فاز
- مینیاتوری سه پل: امکان کلید زنی و حفاظت برای سه فاز
- مینیاتوری سه پل به همراه نول: امکان کلید زنی و حفاظت برای سه فاز و امکان کلید زنی برای نول
- مینیاتوری چهار پل: امکان کلید زنی و حفاظت برای سه فاز و نول
براساس نوع کارکرد نیز کلید مینیاتوری به انواع زیر تقسیم می شوند:
بیشتر بخوانید: انواع کلید مینیاتوری یا فیوز مینیاتوری از نظر کاربرد و عملکرد
فیوز مینیاتوری تیپ B (روشنایی)
تجهیزاتی که ضریب اتصال کوتاه پایین تری دارند با این فیوزها سازگاری دارند. این فیوزها به سرعت اضافه بار را تشخصی می دهد و برق مصرفی را قطع می کند. این کلیدها جریان خروجی را در اضافه بار لحظه ای بین 3 تا 5 برار جریان ایمنی برق در زمان مشخص، قطع می کنند. کلید مینیاتوری تیپ B در خانه ها، سیستم های روشنایی و همچنین در سیستم های آی تی مورد استفاده قرار می گیرند.
فیوز مینیاتوری تیپ C (موتوری)
در این بخش از مقاله فیوز مینیاتوری چیست به معرفی فیوزهای تیپ C می پردازیم. از این کلیدها برای مصارف خانگی و صنعتی مانند موتورهای القایی و موتورهای با توان کم استفاده می شود. همچنین در سیستم هایی که جریان راه اندازی پایینی دارند و بارهایی با ضریب اشباع پایین در آن صورت می گیرد (مانند موتور کولر گازی یا پمپ های آب خانگی) از این فیوز استفاده می شود. این کلیدها در مدار اغلب جریان های اضافه بار بین 5 تا 10 برار جریان ایمنی برق را قطع می کنند. یکی از ویژگی های مهم این محصول این است که محدوده قطع جریان در این نوع کلیدها نسبت به نوع B بیشتر است.
فیوز مینیاتوری تیپ D (ترانسفورماتوری)
در شبکه هایی با بارهایی با ضریب اشباع بالاتر مانند ترانسفورماتورها یا دستگاه های جوش از فیوز مینیاتوری تیپ دی استفاده می شود. جریان قطع بار لحظه ای در این تجهیزات معادل 10 الی 20 برار جریان ایمنی است.
فیوز مینیاتوری تیپ K (قدرت)
در این بخش از مقاله فیوز مینیاتوری چیست به معرفی فیوزهای تیپ K می پردازیم. این فیوزها برای حفاظت در مدارات قدرت و در سیستم های مربوط به ترانس ها و موتورها به کار می رود. این نوع فیوزهای مینیاتوری نسبت به تیپ D در برابر اضافه بار یا جریان اضافی حساس تر هستند. در صورتی که جریان 8 تا 10 برار جریان ایمنی بیشتر شود، ای فیوزها به سرعت عمل می کند و مدار را قطع می کنند. برای موتورهای زیر بار، مدارات سلفی و بارهای موتوری با جریان هجومی بالا نیز می توان از این کلیدها استفاده کرد.
فیوز مینیاتوری تیپ Z (حساس)
کلید مینیاتوری تیپ Z یکی از حساس ترین نوع از فیوزها است. حساسیت این کلید از سایر انواع این محصول نیز بسیار بیشتر است. در صورتی که جریان عبوری 2 تا 3 برابر بیشتر از جریان ایمنی باشد، این کلید وارد عمل می شود. کلید تیپ Z در سریع ترین زمان ممکن جریان اضافه بار را قطع می کند زیرا جریان های نشتی و ضعیف را نیز احساس می کند. در مدارهای ارزشمند و با حساسیت بالا، همچنین جهت حفاظت مدارات حساس و بردهای الکترونیکی از این کلید استفاده می شود.
فیوز مینیاتوری تک فاز
در ادامه موضوع فیوز مینیاتوری چیست به معرفی فیوز تک فاز می پردازیم. از این کلیدها در مدارات تک فاز استفاده می شود. این فیوزها همچون سایز فیوزها وظیفه حفاظت از مدار در برابر جریان اضافه بار و جریان اتصال کوتاه را برعهده دارد. این تجهیزات می توانند کلید تک پل و دو پل باشند.
- کلید تک پل به معنای داشتن یک ترمینال در ورودی و خروجی هستند. کلیدهای دو پل نیز در مدارات تک فاز، می توانند هم سیم فاز و هم سیم نول را پوشش دهند و امکان قطع مدار نول هم دارند. لازم به ذکر است که کلیدهای سه پل و چهار پل نیز به بازار عرضه می شوند.
بیشتر بخوانید: تفاوت کلید مینیاتوری و محافظ جان
فیوز مینیاتوری سه فاز
فیوز مینیاتوری سه فاز در انواع سه پل و چهار پل عرضه می شود. این فیوز در مدارات سه فاز مورد استفاده قرار می گیرد. از برق سه فاز در سیستم های صنعتی استفاده می شود. این برق تجهیزاتی از قبیل الکتروموتورهای القایی، پمپ های سه فاز، کولرهای گازی، ماشین آلات صنعتی و … را راه اندازی می کنند. این تجهیزات برای به کار افتادن به منبع تغذیه سه فاز نیاز دارند. در این مدارات، جهت حفاظت از مدار در مقابل اتصال کوتاه و نشتی جریان، در جریان های کم (تا 125 آمپر) از فیوز های مینیاتوری استفاده می شود.
- از دیگر ویژگی های فیوز مینیاتوری و انواع آن ها می توان به تقسیم بندی براساس جریان اشاره کرد. این کلیدها از 2 الی 63 آمپر عرضه می شوند. این مقدار جریان معادل جریان نامی کلیدهای مینیاتوری است. جریان لحظه ای یا جریان قطع معادل جریانی است که فیوز می تواند در لحظه آن را تحمل کند. این جریان معادل عدد بزرگی همچون 3000 یا 6000 است که برروی فیوز حک شده است.
مقدار kA یا ظرفیت قطع
قدرت قطع یا همان ظرفیت MCB که برحسب کیلوآمپر بیان می شود، می تواند در شرایط اتصال کوتاه تریپ شود یا در مدار وقفه ایجاد کند. ظرفیت قطع به طور استاندارد نباید کمتر از جریان اتصال کوتاه مؤثر باشد. جریان اتصال کوتاه حداکثر جریانی است که در شرایط اتصال کوتاه از مدار عبور می کند. در تأسیسات خانگی، اغلب از یک کلید مینیاتوری 6kA استفاده می شود. در حالی که کلیدی با اندازه 10kA یا بیشتر از آن، در کاربردهای تجاری و روشنایی صنعتی مناسب تر هستند.
سرعت فیوز مینیاتوری
در این بخش از مقاله فیوز مینیاتوری چیست باید بگوییم فیوزها براساس سرعت عملکردشان به دو دسته تندکار و کندکار تقسیم بندی می شوند:
- فیوز مینیاتوری تندکار: این فیوزها در کمترین زمان عکس العمل نشان می دهند و جریان مدار را قطع می کنند.
- فیوز مینیاتوری کندکار: این فیوزها با تاخیر بیشتری وارد عمل می شوند و قطع شدن جریان برق مدت زمان کوتاهی طول می کشد.
کاربرد فیوز مینیاتوری
حال که دانستیم فیوز مینیاتوری چیست به بررسی کاربردهای این محصول می پردازیم:
- تابلو برق صنعتی
- منازل مسکونی
- شرکت ها و اداره ها
- بیمارستان ها
- بخش های صنعتی
- سیستم های روشنایی
- کارخانه ها، کارگاه ها و خطوط تولید
- نیروگاه ها، شبکه های انتقال و توزیع برق
فرق کلید مینیاتوری با فیوز مینیاتوری
فیوز و کلید مینیاتوری هر دو یک عملکرد و یک ویژگی دارند. تنها نام آن ها با هم تفاوت دارد.
فرق فیوز مینیاتوری و فشنگی
در ساختار فیوز فشنگی نوعی المان حرارتی قرار گرفته که در صورت عبور جریان غیر مجاز در دوره زمانی مشخی ذوب می شود. در نتیجه مدار قطع می شود. بین فیوز فشنگی یا مینیاتوری معمولاً مینیاتوری انتخاب می شود. در مدل های فشنگی سیم حرارتی سطح جریان مدار را کنترل می کند. پس از اضافه بار و اتصال کوتاه، فیوز دیگر قابل استفاده نیست و باید تعویض شود. در حالی که نوع مینیاتوری پس از قطع قابل استفاده است. نوع مینیاتوری فیوز نسبت به فیوز فشنگی دقت عملکرد و حساسیت بالاتری دارد. همچنین از نظر الکتریکی امن تر است و در شبکه های ولتاژ پایین به کار گرفته می شود.
انواع جعبه فیوز
جعبه فیوزهای مینیاتوری ازنظر نحوه نصب در دو نوع روکار و توکار تولید می شوند.
جعبه فیوز مینیاتوری روکار
جعبه فیوز روکار یکی از انواع جعبه فیوز است که شما می توانید با تعداد فیوزهای مختلف و مشخص از آن استفاده نمایید. نوع روکار جعبه فیوز نیاز به کندن دیوار ندارد و به کمک پیچ و براکت روی دیوار نصب می شود. لازم به ذکر است که این محصول نصب آسانی دارد.
جعبه فیوز مینیاتوری توکار
نصب نوع توکار این محصول نیاز به کندن دیوار دارد و کمی سخت تر از نصب نوع روکار آن است اما کیفیت و کارایی آن بالا است. از این نوع جعبه فیوز مینیاتوری بیشتر در منازل مسکونی، تولیدی ها و ساختمان های اداری استفاده می شود.
این محصول حاوی درب است و ایمنی را افزایش می دهد تا فیوزها برای کودکان غیر قابل دسترس باشند. همچنین وجود این درب از سرما و گرما، فشار و ضربه حفاظت می کند.
انواع فیوز موجود در جعبه فیوز
- فیوز اتوماتیک
- فیوز فشنگی
- فیوز مینیاتوری
- محافظ جان
مزیت استفاده از جعبه فیوز در ساختمان ها
- در هنگام خرابی یکی از سر خط ها، می توان تنها همان مسیری که دچار خرابی شده است را قطع کرد و بقیه مسیرها به فعالیت خود ادامه دهند.
- این جعبه برق یک واحد ساختمانی را تأمین می کند.
- در جعبه فیوز مینیاتوری یک قطع کننده جریان مدار وجود دارد که یک قطعه الکترومکانیکی است که بلافاصله در صورت افزایش و رسیدن به جریانی که از قبل روی آن تنظیم شده است، مدار را به صورت خودکار قطع می کند.
- در برابر اضافه جریان و اتصال کوتاه حفاظت می کند.
- می توان بی نظیمی های موجود را پنهان کرد.
مزایای جعبه فیوز مینیاتوری
- کمترین فضا را در منزل اشغال می کند.
- وزن بسیار کمی دارد.
- دارای درب و دریچه پلاستیکی است.
- قابلیت نصب و محافظت از 1 تا 16 عدد فیوز را دارد.
- از بروز حادثه جلوگیری می کند.
- برق کشی را برای برق کار آسان می کند.
- بار مصرفی برق بین چندین مینیاتور تقسیم می شود.
- ایجاد امنیت ساختمان و افراد
نصب جعبه فیوز مینیاتوری
جعبه فیوزها در دو نوع معمولی و صادراتی هستند که در ابعاد متفاوت به بازار عرضه می شوند. ارتفاع نصب جعبه فیوز مینیاتوری از یک مقدار استاندارد پیروی می کند. فاصله جعبه فیوز باید از 150 تا 170 سانتی متر بالاتر از سطح ساختمان باشد.
استاندارد MCB
کارخانه های تولید کننده انواع فیوز این محصولات را در دو استاندارد IEC/EN 60898 و IEC/EN 60947-2 عرضه می کنند. کشور ایران نیز محصولات خود را مطابق با استاندارد ملی 2611 تولید می کند. استاندارد 2611 از استاندارد جهانی IEC/EN 60898 پیروی می کند. در استانداردهای ذکر شده مقرراتی تعیین شده است که به نحوه عملکرد و ساختمان فیوزها مربوط می شود.
نکات مهم در هنگام خرید جعبه فیوز مینیاتوری
- درجه حفاظت (IP)
- ابعاد
- عمق
- جنس
- تعداد فاز
- تعداد فیوز
- نحوه نصب
- مقاوم در برابر عوامل محیطی
- نوع درب
- برند و شرکت تولیدکننده
- نوع کارکرد (توکار و روکار)
بهترین برند فیوز مینیاتوری
امروزه فیوز های مینیاتوری با برند های متعددی در بازار وجود دارند. برخی از معروف ترین این برند ها عبارتند از:
- دورمن اسمیت
- اشنایدر
- لگراند
- کانل
- هیوندای
- ال اس
- پارس فانال
- الکتروکاوه
- آاگ
- ایتون
- آی اس بی اس
- پارس فانال
جمع بندی
در این مقاله به بررسی کامل فیوز مینیاتوری و جعبه فیوز مینیاتوری پرداخته شد. همچنین با کاربرد و مزیت های این محصول آشنا شدید. در آخز مقاله بهترین برندهای فیوز را به شما معرفی کرده ایم. امیدواریم که مقاله فیوز مینیاتوری چیست و چه کاربردی دارد؟ برای شما مفید واقع شده باشد.
جهت خریدفیوز و جعبه فیوز و اطلاع از قیمت این محصول می توانید با مراجعه به سایت راندنو با فروشندگان این محصول ارتباط مستقیم برقرار نمایید.
لطفاً نظرات خود را در قسمت دیدگاه این مقاله برای ما به اشتراک بگذارید. تیم فنی راندنو آماده پاسخگویی و راهنمایی شما کاربران عزیز درخصوص هرگونه سؤالات رایج در زمینه فیوز و جعبه فیوز است.
