قانون لباس کار و مقررات تهیه لباس کار کارگر به چه صورت است؟ لباس کار در قانون کار به عنوان یکی از ملزومات ایمنی کارگران شناخته می‌شود و کارفرما طبق مقررات موظف است لباس متناسب با نوع شغل را به صورت رایگان در اختیار کارکنان قرار دهد. قوانین پوشش در محیط کار یکی از زیرمجموعه‌های مهم آیین‌نامه‌های حفاظت و بهداشت فردی در قانون کار ایران است. این قانون به منظور حفظ ایمنی و سلامت کارگران در محیط‌های کاری تنظیم شده است.
بر اساس این قانون، کارفرما موظف است متناسب با نوع شغل، شرایط محیط و خطرات احتمالی آن، لباس ایمنی استاندارد و رایگان در اختیار کارگران قرار دهد. لباس کار فقط یک پوشش ساده نیست، بلکه یک نوع تجهیز حفاظت فردی به حساب می‌آید که باید طبق ضوابط خاص، طراحی و استفاده شود. این پوشش علاوه بر ایمنی، به ایجاد نظم، هویت سازمانی و افزایش راندمان کارکنان نیز کمک می‌کند. حق لباس در قانون کار نیز مقررات خاصی دارد. همچنین آگاهی کارگران نسبت به این مقررات، موجب عملکرد آسان‌تر آن‌ها می‌شود. لازم به ذکر است زمان تعویض لباس در قانون کار قاعده‌های خاصی دارد.
به طور کلی، لباس کار پوششی است که برای محافظت از کارکنان یک مجموعه استفاده می‌شود. لباس کارها با توجه به موقعیت شغلی افراد در مدل‌های مختلف تولید می‌شوند. این محصول ایمنی باید متناسب با شغل افراد انتخاب شود. استفاده از این تجهیزات علاوه بر حفظ امنیت کارکنان، موجب افزایش راندمان کاری آن‌ها نیز می‌شود. قوانین مرتبط با کار از ماده ها و پیچیدگی های بسیاری برخوردار است. در این مقاله قصد داریم به آشنایی با قوانین لباس کار بپردازیم. پس تا انتهای مطلب قانون لباس کار با ما همراه باشید.
آنچه در ادامه می‌خوانیم:
- اهمیت استفاده از لباس کار و ابزار ایمنی در مشاغل
- حق لباس در قانون کار
- راهنمای انتخاب صحیح پوشش کار در موقعیت های مختلف
- مسئولیت تأمین لباس کار برعهده چه کسی است؟
- به طور قانونی چند دست لباس کار در اختیار کارگر قرار می گیرد؟
- در عوض لباس کار می توان هزینه آن را به کارگر پرداخت کرد؟
- سؤالات متداول
- جمع بندی
اهمیت استفاده از لباس کار و ابزار ایمنی در مشاغل
حفظ سلامت کارکنان اولین اصل مهمی است که تأمین آن برعهده کارفرما است. همانطور که می‌دانید محیط‌های شغلی مختلفی وجود دارند که خطرات جبران‌ناپذیری برای کارکنان به وجود می‌آورد. در نتیجه در صورت عدم رعایت موارد مرتبط با ایمنی یا HSE، خطرات چبران‌ناپذیر موجب آسیب به افراد می‌شود. لازم به ذکر است این خطرات تنها به فعالیت کارکنان مربوط نمی‌شود.
بلکه شرایط آب و هوایی نیز می‌تواند منجر به ایجاد آسیب‌هایی میان کارگران شود. سرما و گرما و شرایط آب و هوایی خاص، نقش مهمی در سلامت افراد دارند. در نتیجه اولین مبحثی که در قانون لباس کار به آن توجه می‌شود، اهمیت استفاده از تجهیزات ایمنی است.
بیشتر بخوانید: لباس کار چیست و چرا استفاده از آن مهم است؟
حق لباس در قانون کار
ماده‌ها و قوانین موجود در آیین نامه لباس کار بندهای مختلفی دارند. همچنین مواد حقوقی قانون کار درباره لباس کار و بندهای مرتبط با تهیه آن بسیار زیاد هستند. در این بخش به آشنایی با مواد مهم حق لباس قانون کار خواهیم پرداخت:
ماده ۱ آیین نامه تجهیزات حفاظت فردی
تهیه لباس ایمنی متناسب با شرایط شغلی، اولین ماده‌ای است که در لیست دستورالعمل لباس کار قرار میگیرد. براساس این ماده، کارفرما با بررسی دقیق شرایط محیط کار و خطرات احتمالی باید لباس کار مناسب را انتخاب نماید.
ماده ۲
ماده دوم در این آیین‌نامه، کارفرما را به تهیه تعداد کافی و مورد نیاز از تجهیزات ایمنی، مکلف کرده است. البته این تعداد مورد نیاز از انواع ابزار ایمنی باتوجه به سختی شرایط محیط کار در نظر گرفته شده است. همچنین تفسیر این ماده برای کارگاه‌ها و شرایط شغلی گوناگون، به فراگیری از خدمات مشاوره تأمین اجتماعی و قانون کار نیاز دارد.
ماده ۳
آموزش روش استفاده از هر یک از تجهیزات ایمنی، از دیگر مواردی است که در قانون لباس و کفش کار وجود دارد. لازم به ذکر است ماده ۹۱ قانون کار نیز کارفرما را موظف به آموزش برای کارکنان کرده است.
ماده ۴
این ماده در قانون لباس کار شرایط نگهداری از تجهیزات ایمنی از جمله لباس کار را شرح می‌دهد. براساس این قانون، کارفرما باید فضای مناسب نگهداری از لباس‌های کارگران را فراهم کند.
ماده ۶
این ماده از آیین‌نامه، کارفرما را مکلف کرده است که نظارت دقیقی بر نحوه استفاده کارکنان از لباس‌های کار داشته باشد.
ماده ۹۲ آیین نامه وسایل حفاظت فردی
طبق این ماده در صورت عدم نظارت کارفرما بر استفاده از تجهیزات ایمنی، مسئولیت تمامی زیان‌های وارده برعهده آن است. لازم به ذکر است ماده ۹۵ قانون کار موضوع مشابهی با این شرایط را ارائه کرده است.
بیشتر بخوانید: زمان تعویض لباس کار
راهنمای انتخاب صحیح پوشش کار در موقعیت های مختلف
هنگام تهیه لباس کار برای کارکنان باید به عوامل مختلفی توجه داشته باشید. به عبارتی قانون لباس کار برای هر یک از مشاغل و شرایط افراد، قاعده‌های خاصی را در نظر گرفته است. در این بخش به نکات مهم در تهیه این تجهیزات ایمنی می‌پردازیم.
در نظر گرفتن موقعیت شغلی
اولین نکته‌ای که باید به آن توجه داشته باشید، موقعیت شغلی افراد است. انتخاب لباس‌های کار در هر شغل با یکدیگر تفاوت دارند. به عبارتی هر مجموعه متناسب با قوانین و عرف‌های خاص خود، لباس کارمندان را طراحی می‌کند. بیشتر اداره‌ها و اماکن دولتی به صورت رسمی از قوانین خاصی در رابطه با پوشش کارمندان پیروی می‌کنند. به طور کلی یک بخش‌نامه برای این صنف‌های شغلی ارسال می‌شود که باید رعایت شوند.
سازمان‌هایی که تعیین کننده نوع لباس کار هستند، مباحث مختلفی برای آیین‌نامه‌هایشان ارائه می‌کنند. به طور کلی این موضوع در قانون حق لباس کارمندان نیز اهمیت دارد. همچنین برای افرادی که در مشاغل صنعتی کار می‌کنند، قوانینی در نظر گرفته شده است. این قوانین علاوه بر یکپارچگی کارگران، امنیت آن‌ها را نیز فراهم می‌کند.
توجه به جنسیت افراد
توجه به جنسیت کارکنان یکی از نشانگرهای اجتماعی است. پوشش لباس کار بانوان و آقایان در جوامع مختلف، تفاوت‌هایی با یکدیگر دارند. در نتیجه، این موضوع اولین نکته‌ای است که برای انتخاب درست لباس‌های کار در نظر گرفته می‌شود.
وابستگی های مذهبی
در برخی موارد، قانون کار به حقوق مذهبی کارکنان نیز توجه می‌کند و رعایت آزادی‌های دینی در انتخاب لباس کار را لازم می‌داند. به عنوان مثال، برخی اقلیت‌های دینی ممکن است الزاماتی برای پوشش خاص خود داشته باشند که باید به آن احترام گذاشت. بنابراین، کارفرما باید در چارچوب قوانین و مقررات، امکان استفاده از پوشش‌های مذهبی را برای کارکنان فراهم کند، به شرطی که این موارد با مسائل ایمنی و سلامت شغلی تضاد نداشته باشد.
توجه به موقعیت اجتماعی
در برخی فرهنگ‌ها، لباس کار ممکن است نشان‌دهنده موقعیت اجتماعی یا حرفه‌ای افراد باشد. به عنوان مثال، برخی گروه‌های شغلی یا اجتماعی ممکن است پوشش خاصی داشته باشند که نماد جایگاه یا سنت آنهاست. کارفرمایان موظفند در چارچوب قانون کار، به این تفاوت‌ها احترام بگذارند و تلاش کنند ضمن حفظ اصول ایمنی و بهداشت، امکان استفاده از پوشش متناسب با موقعیت اجتماعی کارکنان را نیز فراهم کنند.
بیشتر بخوانید: بهترین برند لباس کار
مسئولیت تأمین لباس کار برعهده چه کسی است؟
مسئولیت تأمین لباس کارکنان به طور اصولی در قانون لباس کار برعهده کارفرما است. اما اگر بخواهیم به صورت جزئی پاسخ بدهیم، باید احکام موجود در مقررات را مطالعه نمایید. البته لازم به ذکر است که آیین‌نامه وسایل حفاظت فردی در خصوص لباس کارگری مرجع اصلی محسوب می‌شود. این آیین‌نامه توسط اداره کل بازرسی کار وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی تدوین می‌شود.
به طور قانونی چند دست لباس کار در اختیار کارگر قرار می گیرد؟
همانطور که می‌دانید تهیه لباس کار طبق قانون کار برعهده کارفرما است. در پاسخ باید بگوییم هر کارفرما طبق ماده ۶۱ آیین نامه حفاظت و بهداشت عمومی در کارگاه‌ها، موظف است هر سال دو دست لباس به صورت رایگان در اختیار کارگر قرار دهد.
در عوض لباس کار می توان هزینه آن را به کارگر پرداخت کرد؟
برخی از کارفرماها به جای تهیه لباس، مبلغ آن را در اختیار کارکنان قرار می‌دهند. این مبحث از لحاظ قانونی مشکل خاصی ندارد. همچنین در ماده ۶۱ آیین نامه حفاظت و بهداشت عمومی به این موضوع پرداخته شده است. نکته مهمی که وجود دارد، تهیه لباس کارگر است. کارفرما در صورت پرداخت مبلغ حق لباس در قانون کار باید به تهیه شدن آن نظارت داشته باشد.
به طور کلی مبلغ حق لباس کارکنان دولت تنها برای خرید لباس کار باید هزینه شود. درنتیجه پس از تهیه لباس توسط کارگر، کارفرما باید عوامل ایمنی و کیفیت لباس کار را مورد بررسی قرار دهد. جهت اطلاع از مبلغ حق لباس در قانون کار سال ۱۴۰۴ می‌توانید قوانین درج شده در مواد قانون کار را مطالعه نمایید.
بیشتر بخوانید: خصوصیات و ویژگی های لباس کار مناسب چیست
سؤالات متداول
- براساس آیین‌نامه حفاظت و بهداشت کار، سالانه چند دست لباس کار به کارگران مشمول قانون کار تعلق میگیرد؟
مطابق آیین نامه حفاظت و بهداشت عمومی در محیط کار، کارفرما موظف است سالانه دو دست لباس کار استاندارد و ایمن به صورت رایگان در اختیار کارگران قرار می‌دهد. این لباس‌ها باید متناسب با نوع فعالیت، شرایط محیط کار و الزامات ایمنی تهیه شوند و تعویض یا جایگزینی آن‌ها در صورت فرسودگی زودتر از موعد نیز بر عهده کارفرما است.
- حق لباس کارگران مشمول قانون کار به چه صورت است؟
بله تحویل لباس کار به کلیه کارگران مشمول قانون کار وجود دارد. از این رو هیچ تفاوتی ندارد کارگران کارگاه در کدام بخش فعالیت می‌کنند.
- تأیید یا عدم تأیید لباس کار تهیه شده از کارفرما به عهده چه کسی است؟
کارفرما در صورت تهیه هر یک از تجهیزات ایمنی باید از فروشگاه‌های معتبر خرید خود را انجام دهد. به عبارتی لباس کار مورد تأیید اداره کار باید در اختیار کارکنان قرار بگیرد.
- آیا قانون، کارکنان را به استفاده از لباس ایمنی موظف کرده است؟
همانطور که در ابتدا به ماده‌های قانون لباس کار اشاره شد، ماده ۹۱ تمامی کارکنان را به استفاده از لباس‌های کار مستلزم نموده است.
- کارفرما در استفاده یا عدم استفاده کارکنان از لباس کار، وظیفه ای دارد؟
قانوناً نظارت استفاده از وسایل ایمنی برعهده کارفرما است. درنتیجه در صورت عدم اعتنای هر یک از کارکنان، کارفرما می‌تواند با مراجع ذیصلاح این موضوع را در جریان بگذارد.
- نوع لباس کار مربوط به هر صنف شغلی به چه صورت تعیین می شود؟
به طور دقیق پاسخ به این سؤال، به استفاده از خدمات مشاوره تأمین اجتماعی و قانون کار نیاز دارد. شورای عالی حفاظت فنی، کارفرما را موظف به شناسایی دقیق و خطرات احتمالی موجود در کارگاه کرده است.
جمع بندی
امیدواریم که مقاله قانون لباس کار برای شما مفید واقع شده باشد. در این مقاله از مجله راندنو به آشنایی با حق لباس در قانون کار پرداخته شد. قانون لباس کار بخشی مهم از مقررات حفاظت و بهداشت کار است که با هدف حفظ ایمنی و سلامت کارکنان تنظیم شده است. استفاده از لباس کار مناسب علاوه بر کاهش خطرات محیط کار، به افزایش بهره‌وری و رضایت شغلی کمک می‌کند. کارفرمایان موظف‌اند بر اساس نوع شغل و شرایط کاری، لباس‌های ایمنی را به کارکنان ارائه دهند و زمان تعویض آن‌ها را رعایت کنند.
همچنین، آگاهی کارگران نسبت به حقوق خود در زمینه لباس کار باعث تسهیل در اجرای مقررات و حفظ حقوق آن‌ها می‌شود. رعایت این قوانین نه تنها مسئولیت قانونی کارفرماست بلکه تضمینی برای محیط کاری سالم و ایمن است. همچنین خوشحال می شویم که نظرات خود را در قسمت دیدگاه این مقاله برای ما به اشتراک بگذارید. تیم فنی راندنو آماده پاسخگویی و راهنمایی شما کاربران عزیز درخصوص هرگونه سؤالات رایج در زمینه ابزار و یراق است.
