نصب تابلو برق را در این مقاله به صورت گام به گام بررسی می کنیم. تابلو برق یک محفظه درب دار فلزی و یا پلاستیکی است که تجهیزات الکتریکی در داخل آن جای می گیرد. تجهیزات الکتریکی در صورتی که بدون هیچ گونه محافظی بر روی دیوار نصب شوند، ممکن است در معرض گرد و غبار، پاشش آب و … قرار بگیرند. این اتفاق حتی ممکن است ایمنی افراد را نیز به خطر بیندازد.
تجهیزاتی مانند فیوزها، قطعات کنترلی، کنتاکتورها، کلیدهای محافظ جان، تجهیزات حفاظتی و … داخل تابلو قرار می گیرند. امروزه استفاده از تابلوهای برق صنعتی به امری ضروری در مجموعه ها تبدیل شده است. تابلو وظیفه تقسیم انشعاب برق بین واحدهای مختلف در یک مجموعه را برعهده دارد.
در ادامه به معرفی انواع تابلو برق، نحوه نصب تابلو برق صنعتی و خانگی و قطعات تابلو خواهیم پرداخت و نکات مهم هنگام خرید انواع تابلو برق و عوامل مؤثر بر قیمت این تابلوها را بررسی خواهیم کرد. آموزش نصب تابلو برق | فرق تابلو برق صنعتی و خانگی را به صورت گام به گام مورد بررسی قرار خواهیم داد. با مجله راندنو همراه باشید.
آنچه در ادامه می خوانیم:
- اجزای تابلو الکتریکی
- انواع نصب تابلو
- محل قرارگیری تابلو
- شکل ظاهری
- مراحل نصب تابلو برق ساختمان
- نصب تابلوهای داخل ساختمان
- استانداردهای نصب تابلو برق
- تعمیر و نگهداری تابلو برق
اجزای تابلو الکتریکی
داخل تابلو های برق ساختمان، ریل های مخصوصی قرار می گیرد که می توان کلیدها، فیوز مینیاتوری و محافظ های جان را بر روی آنها نصب کرد. این کار سبب محافظت از تجهیزات می شود و از وارد شدن شوک الکتریکی به افراد نیز جلوگیری می کند. زیرا در این صورت، این تجهیزات از دسترس سایر افراد خارج می شود و تنها افراد متخصص به آنها دسترسی دارند.
پیش از نصب تابلو باید به این نکته توجه کنید که چه تابلویی نیاز دارید؟ تابلوهای بزرگ طبیعتاً لوازم بیشتری در خود جای می‌دهند اما فضای بیشتری هم اشغال می‌کنند. بعضی از تابلوها به ریل‌ها و سینی‌هایی مجهز شده‌اند که بهتر فضای داخلی را مدیریت می‌کنند.
تابلوهای برق دارای درب هستند که این درب می تواند از نوع شیشه ای شفاف و یا از جنس خود بدنه باشد. کاربران مطابق با نیازشان می توانند هر یک از آنها را انتخاب می کنند. در ادامه به قطعات تابلو خانگی و تجهیزات تابلو برق صنعتی اشاره خواهیم کرد.
بیشتر بخوانید: راهنمای خرید کلید مینیاتوری ایرانی و وارداتی
داکت
در این تجهیزات از یک سری داکت شیاردار جهت نظم بخشیدن به سیم های به کار رفته در تابلو استفاده می شود. این تجهیزات علاوه بر نظم دادن، سبب جلوگیری از پیچ خوردن سیم ها و آسیب دیدن آن ها نیز می شود. پیش از بستن تابلو برق توجه کنید که چه داکتی با تابلو برق هماهنگی دارد. استفاده از داکت در تابلو الزامی نیست اما وجود آن مدیریت سیم و کابل های داخل تابلو را راحت تر می کند.
بیشتر بخوانید: داکت برق چیست و چه کاربردی دارد؟
ریل
ریل ها تجهیزاتی هستند که داخل تابلو نصب می شوند. این ریل ها در واقع محل قرارگیری فیوز و کلیدهایی همچون محافظ جان و کلیدهای حرارتی هستند. ریل ها از جنس فلز هستند و با روکش نیکل پوشانده می شوند. ریل ها خاصیت ضد زنگ دارند. نصب این ریل‌ها ساده است و جایگاه خاصی داخل تابلو برای آن ها تعبیه شده است.
بیشتر بخوانید: تفاوت کلید مینیاتوری و محافظ جان
سینی
سینی ها صفحاتی هستند که از ورق فلزی نازک ساخته می شوند و تجهیزات الکتریکی بر روی آن ها قرار می گیرد. این سینی ها به گونه ای ساخته می شوند که ضد خوردگی و ضد زنگ باشند. سینی ها برروی ریل و جایگاه های به خصوص دیگر نصب می‌شوند.
کنتاکتور، کیس و انواع کلید و فیوز
بسته به نوع مداری که مشتری انتخاب می کند، کیس می تواند متفاوت باشد. کیس تمام مدار را در خود جای می دهد. کنتاکتور نیز برای قطع و وصل مدار استفاده می شود و یک کلید الکترومغناطیسی است. همچنین در تابلو های برق می توان از انواع کلید مینیاتوری و کلید کمپکت و گردان، کلید دو طرفه و ۰-۱ و انواع فیوز استفاده کرد. در بستن تابلو برق کنتاکتور و تجهیزات نصب می‌شوند.
بیشتر بخوانید: کنتاکتور چیست و چه کاربردی دارد؟
سیم و کابل
برای ارتباط تجهیزات در داخل تابلوهای برق معمولاً از سیم برق استفاده می شود. همچنین در ورودی و خروجی تابلوها معمولاً از کابل برق استفاده می شود. سیم برق و کابل برق پیش از بستن تابلو باید خریداری شوند.
بیشتر بخوانید: هر آنچه باید درباره انواع سیم و کاربردهای آن بدانید
ترمینال و شمش نول
معمولاً برای اتصال به تجهیزات از ترمینال های پلاستیکی و سرامیکی استفاده می شود. همچنین برای ارتباط نول سیستم از شمش های نول استفاده می شود.
لوازم اندازه گیری
با توجه به نوع کاربرد تابلوهای برق، از تجهیزات اندازه گیری نظیر آمپرمتر، ولت متر، مولتی متر، رطوبت سنج، حرارت سنج و … در این تابلوها استفاده می شود.
برخی از تجهیزات الکتریکی مانند رله، شاسی، سنسور، بی متال، تایمر و … نیز داخل تابلو برق قرار می گیرند. اما برخی دیگر از تجهیزات مانند چراغ های سیگنال بر روی درب تابلو واقع می شوند تا کاربران بتوانند از وضعیت آن ها آگاه شوند.
انواع تابلوهای برق صنعتی در مجموعه های بزرگ و کوچک مورد استفاده قرار می گیرد. در ادامه به معرفی انواع تابلو خواهیم پرداخت.
انواع نصب تابلو
داخل مجموعه های بزرگ اغلب یک تابلو برق عمومی قرار می گیرد و وظیفه آن برق رسانی به تمامی مشاعات و قسمت های مشترک ساختمان مانند آسانسور، راه پله، حیاط، پشت بام و … است. تابلو برق خانگی در ابعاد مختلف به بازار عرضه می شود و می تواند به صورت روکار و توکار مورد استفاده قرار بگیرد.
- توکار: در این مدل تابلوها ابتدا محل نصب متناسب با سایز و اندازه تابلو، در دیوار تعبیه شود. بدنه این تابلوها دیده نمی شود و تنها درب آن ها قابل مشاهده است.
- روکار: این تابلوها محل نصب مشخص ندارند. اما به طور کلی روی دیوار نصب می شوند.
قیمت نصب تابلو نیز به محل نصب، سختی کار، تعداد اجزای تابلو برق و … بستگی دارد.
محل قرارگیری تابلو
یکی از نکات مهم که هنگام خرید تابلوهای برق باید به آن توجه کرد، محل قرارگیری و مکان مورد استفاده آنها است. تابلوها براساس مکان استفاده، به دو نوع Indoor و Outdoor تقسیم می شوند.
- تابلو برق Indoor: این تابلوها در داخل فضاهای سرپوشیده مانند انبارها، کارخانه های صنعتی، سوله ها، کارگاه ها، تولیدی ها و … مورد استفاده قرار می گیرند و دارای درجه حفاظت بالایی نیستند.
- تابلو برق Outdoor: این تابلوها با مقاومت بیشتری ساخته می شوند و به اصطلاح درجه حفاظت بالاتری دارند و در دسته تابلو برق ضد آب قرار می گیرند. از این محصولات در فضاهای باز مانند پارک ها، خیابان ها، حیاط ها و … استفاده می شود. تابلوهای Outdoor ضد آب، ضد اشعه و ضد گرد و غبار هستند.
شکل ظاهری
متخصصان برق پیش از خرید انواع تابلو الکتریکی باید به محل استفاده، نوع و کاربرد تابلو توجه کنند. تابلوهای الکتریکی به دو شکل به بازار عرضه می شوند:
- تابلو برق ایستاده: این گونه تابلوها اغلب در صنعت استفاده می شوند. این تابلوها بر روی پایه های مخصوصی نصب می شوند و در جای خود قرار می گیرند.
- تابلو برق دیواری: تابلو الکتریکی دیواری بیشتر از تابلوهای ایستاده مورد استفاده قرار می گیرد. تابلو الکتریکی ساده و کوچک دیواری در اغلب مجموعه ها نصب می شود.
مراحل نصب تابلو برق ساختمان
اگر شما یک تکنسین برق هستید و چگونگی نصب تابلو برق برایتان اهمیت دارد، تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید. طریقه نصب تابلو برق بر روی دیوار مراحلی دارد که در ادامه به صورت مختصر به آن ها اشاره خواهیم کرد:
- ابتدا باید محل نصب تابلو برق ساختمان را ارزیابی کنید تا مطابق با آن از تابلوهای IPدار و یا فاقد IP استفاده نمایید.
- بسته به نوع دیوارها و یا اندازه مجموعه خود می توانید از نوع توکار و یا روکار تابلو استفاده کنید.
- اگر از تابلوی توکار استفاده می کنید، لازم است محل قرارگیری آن را از پیش مشخص نمایید. ارتفاع نصب تابلو الکتریکی نیز بسیار مهم است.
- اگر تابلو الکتریکی شما از جنس فلز است، به وزن و ضخامت آن توجه کنید تا بتوانید ابزارهای مورد نیاز برای نصب آن را فراهم کنید. تابلوهای فلزی اغلب از ورق هایی با ضخامت ۱، ۱.۲۵، ۱.۵، ۲ و ۲.۵ تشکیل می شوند.
- جهت باز شدن درب تابلو نیز نکته مهمی است که باید مورد توجه قرار بگیرد.
- اجزایی که قرار است داخل تابلو نصب شوند نیز بسیار با اهمیت هستند و پیش از نصب باید مورد توجه قرار بگیرند.
نصب تابلوهای داخل ساختمان
تابلو برق خانگی به سه دسته تقسیم می شود:
- تابلو تقسیم واحد
- تابلو عمومی
- تابلو اصلی (تابلو کنتور)
این تابلوها عملکرد مشابهی دارند و نحوه نصب آن ها تفاوت هایی با هم دارد. در ادامه به بررسی تخصصی تر هریک از این تابلوها خواهیم پرداخت:
تابلو تقسیم واحد
تابلو برق کوچک که داخل واحد نصب می شود، از این نوع تابلوها است. این محصولات امروزه جایگزین جعبه تقسیم های قدیمی شده اند.
سیم کشی مربوط به سیستم های روشنایی، پریزهای برق، سیستم های جریان ضعیف و … به صورت جداگانه نصب می شوند و از داخل تابلو تقسیم تغذیه می شوند.
این روش سیم کشی سبب می شود تا در صورت وجود اشکال و خطا، برق کل ساختمان قطع نشود. جعبه تقسیم به کمک یک کابل به کنتور نصب می شود.
تابلوی عمومی
برای تأمین برق در قسمت های مشترک ساختمان هم چون حیاط، پشت بام، راه پله، پارکینگ و … از تابلوهای برق عمومی استفاده می شود. این تابلوها اغلب در طبقه همکف و جایی در دسترس نصب می شوند. این تابلو نیز به کمک کابلی از کنتور برق انشعاب می گیرد.
تابلو کنتور
کابل های اصلی برق در یک ساختمان ابتدا وارد این تابلو می شوند. این تابلو تأمین کننده همه واحدها و تابلوهای عمومی است. تابلو کنتور عموماً نزدیک ورودی ساختمان قرار می گیرد.
استانداردهای نصب تابلو برق
در ساخت تابلوهای برق، استانداردهایی هم چون VDE و DIN آلمان رعایت می شوند. در نتیجه هنگام اجرا و نصب آن نیز باید اصول استاندارد رعایت شود:
- اجناس مورد استفاده در تابلو می بایست مورد تأیید کارفرما و متخصص باشد.
- هیچ گونه تغیری نباید در نقشه تابلو صورت بگیرد.
- تابلو برق می بایست متناسب با محل نصب خریداری شود. تابلوهایی که در محیط های خارجی نصب می شوند، باید درجه حفاظت بالایی داشته باشند.
- طول، عرض، عمق و در کل ابعاد تابلو باید از نظر فنی و زیبایی ظاهری متناسب باشد.
- تابلوهای سلولی ایستاده به صورت جداگانه عرضه می شوند و در محل نصب به هم پیچ می شوند.
- برای سیم کشی سیم هایی که در نزدیکی لولای تابلو قرار دارد، بهتر است از لوله برق استفاده شود.
- تابلوهای برق باید پلاک شناسایی داشته باشند.
- مدارهای فرمان و چراغ های سیگنال نصب شده داخل تابلو باید فیوز محافظ داشته باشند.
- جهت سیم کشی داخل تابلو با سیم های افشان نباید بیش از ۶۰ درصد تابلو با سیم پر شود.
- در اتصالات بدنه بهتر است از واشر تخت گالوانیزه و فنری استفاده شود.
- گوشه تابلوها باید گونیا باشد.
- در تابلو نباید از لولا یکسره استفاده شود. تمامی لولاها باید گالوانیزه و ضد آب باشند.
- در ورودی و خروجی کابل ها به تابلو باید از گلند مخصوص استفاده شود.
- جهت اتصال کابل‌های ورودی و خروجی باید ریل در نظر گرفته شود.
تعمیر و نگهداری تابلو برق
تابلو برق یکی از مهم ترین تجهیزات برقی در ساختمان است. هر کسی نمی تواند تابلو برق را نصب کند. به همین دلیل تعمیر آن نیز امری تخصصی است و تنها باید توسط متخصصین و تکنسین های برق صورت بگیرد.
تابلو و تجهیزات داخلی آن باید در طی دوره های منظم مورد بررسی قرار بگیرند تا مشکلی از لحاظ ایمنی ایجاد نشود. برای تعمیر و نگهداری تابلوها می توانید از یک برقکار کمک بگیرید.
قیمت نصب تابلو برق صنعتی و هزینه دستمزد آن به نوع تابلو، ابعاد آن و درجه سختی نصب بستگی دارد.
سایت خیلی خوبی دارید
امیدوارم موفق باشید
سلام وقت به خیر
ممنون از حسن توجه شما. با آرزوی موفقیت
برای یادگیری نصاب تابلو های برق باید پیش زمینه ای در این رابطه داشته باشیم؟
سلام دوست عزیز
بله بهتره اطلاعات کلی درباره نصب تابلو و نحوه سیم کشی ساختمان در اختیار داشته باشید.
همینطور بهتره که نکات ایمنی پیرامون برق گرفتگی رو هم بدونید.
آموزش
آموزش تابلو برق چینی
سلام
آموزش تابلو برق چینی رو بگید
سلام دوست عزیز
منظور شما از تابلو برق چینی مشخص نیست.
برای آموزش مونتاژ هر نوع تابلو برقی نیاز به دانش فنی دارد.
استفاده درست و به جا از سایز سیم، نوع کنتاکتورها، نوع کلیدهای کمپکت و مینیاتوری ها، اندازه شمش های نول و ارت و همچنین تجهیزات جانبی تابلو نیازمند اطلاعات کاربری خریدار و دانش فنی تابلو ساز می باشد.
عالی بود مچکرم ازتون
سلام دوست عزیز
ممنون از حسن توجه شما