انواع سیم و کابل از اساسی‌ترین ارکان کالاهای برقی به‌شمار می‌روند. بدون وجود سیم و کابل انتقال جریان الکتریکی و اتصال بین دستگاه های مختلف صورت نمی‌گیرد. امروزه اغلب صنایع به جریان برق احتیاج دارند. سیم و کابل مفهومی مستقل از یگدیگر دارند. هر دو این محصولات از هادی‌های رسانا الکتریکی و عایق‌های پی‌وی‌سی و… ساخته شده‌اند.
کابل برق و سیم‌های برق انواع گوناگون و کاربردهای متنوعی دارند. اگر قصد دارید برای مجموعه خود سیم و کابل خریداری کنید، تا پایان این مقاله با ما همراه باشید. در این مقاله به بررسی انواع سیم و کابل می پردازیم.
آنچه در ادامه می‌خوانیم:
- کابل چیست؟
- اهمیت شناخت انواع سیم و کابل و کاربردهای آن‌ها
- جنس هادی سیم و کابل
- نوع هادی سیم و کابل
- سطح ولتاژی سیم و کابل
- روکش سیم و کابل
- انواع کاربرد سیم و کابل
- انواع کابل بر اساس نوع سیم و تعداد رشته آن
- قسمت‌های مختلف کابل
- ویژگی‌های انواع سیم و کابل صنعتی
- چگونه کابل مناسب را انتخاب کنیم؟
- تفاوت سیم و کابل
- خرید سیم و کابل از راندنو
کابل چیست؟
کابل‌ها تجهیزاتی هستند که داده ها و جریان الکتریکی را منتقل می‌کنند. امروزه انرژی برق به یکی از اصلی‌ترین انرژی‌ها در زندگی روزمره ما تبدیل شده است. بدون جریان الکتریکی بسیاری از فعالیت‌های ما انجام نخواهد شد. این محصولات در انواع گوناگونی به بازار عرضه می‌شوند زیرا کارایی و عملکرد آن‌ها نیز باید متفاوت باشد.
کابل مجموعه‌ای از یک یا چند سیم برق با هادی مسی یا آلومینیومی است که با نظم خاصی کنار هم قرار گرفته‌اند و یک لایه روکش از جنس پی وی سی یا دیگر موارد برروی آن کشیده شده است. کابل‌ها بر اساس کارایی که دارند، ممکن است به صورت انعطاف‌پذیر طراحی شوند تا در هر مکانی به راحتی نصب شوند. برخی کابل‌ها نیز خشک هستند و تنها برای مسیرهایی کاربرد دارند که هیچگونه انعطافی نیاز نیست و نصب به شکل ثابت صورت می‌گیرد.
اهمیت شناخت انواع سیم و کابل و کاربردهای آن‌ها
همان‌طور که پیش‌تر گفته شد، سیم و کابل عضوی جدانشدنی از زندگی ما هستند. از سیم کشی خانه گرفته تا محیط‌های اداری، کارخانجات و مکان‌های صنعتی از سیم و کابل استفاده می‌شود. سیم و کابل تنها وظیفه انتقال جریان برق را برعهده ندارند. این تجهیزات می‌توانند داده‌های صوتی، تصویری، سیگنال‌های مختلف و داده‌های شبکه را انتقال دهند. این محصولات کاربرد وسیعی دارند.
شناخت انواع سیم و کابل اهمیت زیادی دارد. زیرا این محصولات براساس پارامترهای مختلف تقسیم‌بندی می‌شوند. برخی از آن‌ها به صورت زمینی و برخی دیگر به صورت هوایی مورد استفاده قرار می‌گیرند. برخی از آن‌ها تحمل ولتاژهای بالاتر را ندارند و برخی دیگر مخصوص شبکه‌های کامیپوتری یا مخابرات و رادیویی هستند.
تنوع زیاد سیم و کابل سبب شده است تا شناخت انواع این تجهیزات اهمیت زیادی داشته باشد. عمده محصولات سم و کابل با جریان برق سر و کار دارند. مورد دیگری هم که سبب افزایش اهمیت شناخت سیم و کابل می‌شود، ایمنی این تجهیزات است. استفاده از سیم و کابل نادرست سبب به وجود آمدن خسارت‌های جبران‌ناپذیر مالی و جانی می‌شود. به همین دلیل بهتر است از متخصص این کار کمک بگیرید تا بتوانید بهترین نوع سیم و کابل را برای مجموعه خود خریداری کنید.
جنس هادی سیم و کابل
یکی از مهم‌ترین دسته‌بندی‌های انواع سیم و کابل جنس هادی این محصولات است. سیم و کابل برق از نظر جنس هادی به دو دسته تقسیم‌بندی می‌شوند:
- سیم و کابل مسی: این محصولات هادی‌هایی از جنس مس دارند. مس بهترین فلز برای هدایت‌کننده جریان الکتریکی است به همین دلیل در ساخت سیم و کابل از آن استفاده می‌شود. سیم و کابل‌هایی که هادی‌های مسی دارند، قیمت بیشتری نسبت به سیم و کابل‌های آلومینیومی دارند.
- سیم و کابل آلومینیومی: این محصولات هادی‌هایی از جنس آلومینیوم دارند. سیم و کابل آلومینیومی قیمت مناسب‌تری دارند و به منظور جلوگیری از سرقت در برخی از محیط‌ها این محصولات به کار گرفته می‌شوند.
نوع هادی سیم و کابل
از دیگر دسته‌بندی‌ها در انواع سیم و کابل می‌توان به نوع هادی این تجهیزات اشاره کرد:
- سیم و کابل افشان: این محصولات هادی‌های انعطاف‌پذیری دارند و تمامی آن‌ها از جنس مس هستند. زیرا آلومینیوم خاصیت افشان شدن ندارد.
- سیم و کابل نیمه افشان: این محصولات هادی‌هایی از جنس مس یا آلومینیوم دارند. سیم و کابل نیمه افشان خاصیتی بین دو مدل افشان و مفتول دارد.
- سیم و کابل مفتول: این محصولات هادی‌هایی از جنس مس یا آلومینیوم دارند. انعطاف‌پذیری سیم و کابل مفتول کم است. به همین دلیل به آن سیم و کابل خشک نیز گفته می‌شود.
لازم به ذکر است که کابل‌های برق تا سطح مقطع 16 میلی‌متر مربع مفتول هستند و بالاتر از آن به صورت نیمه افشان به بازار عرضه می‌شوند. کابل‌های افشان نیز در تمامی مقاطع به بازار عرضه می‌شوند.
سطح ولتاژی سیم و کابل
یکی دیگر از مهم‌ترین دسته‌بندی‌ها در انواع سیم و کابل دسته‌بندی براساس سطح ولتاژی این محصولات است. سیم‌های برق اغلب در سطوح ولتاژی پایین مورد استفاده قرار می‌گیرد. به عنوان مثال در شبکه‌های برق 300 تا 500 ولت سیم‌های برق به کار گرفته می‌شوند. کابل‌های برق بازه‌های ولتاژی بیشتری را پوشش می‌دهند و از این نظر به چند دسته تقسیم‌بندی می‌شوند:
کابل فشار ضعیف
این نوع کابل بیشتر در مصارف صنعتی کوچک و ساختمانی کاربرد دارد. منظور از فشار ضعیف، ولتاژ کابل است. کابل فشار ضعیف می‌توانند از 300 تا 500 ولت و گاهی 600 تا 1000 ولت را پوشش دهند. این نوع سیم و کابل در مصارف ساختمانی کاربرد وسیعی دارد.
کابل فشار قوی
کابل‌های فشار قوی معمولاً دارای ولتاژ 20 کیلوولت به بالا هستند. کابل فشار قوی می‌تواند روکش ضخیم، زره آلومینیومی یا فولاد و آرمور داشته باشد.
مصارف کابل قدرت معمولاً در خطوط انتقال، نیروگاه‌ها و دیگر موارد است. کابل قدرت می‌تواند کابل آلومینیوم یا کابل مسی باشد. البته گاهاً در اصطلاح بازار کابل‌های 0/6 تا 1 کیلوولت زمینی نیز به کابل قدرت مشهور هستند که این موضوع پایه علمی ندارد. این کابل‌ها اغلب مصرف صنعتی دارند و در منازل از آن‌ها استفاده نمی‌شود. این محصولات با تابلوهای سوئیچینگ یا تابلو توزیع خاص کنترل و راه‌اندازی می‌شوند.
- نوعی کابل فوق فشار قوی نیز به بازار عرضه می‌شود که می‌تواند در سطح ولتاژی بسیار بالا مورد استفاده قرار بگیرد.
کابل فشار متوسط
این کابل‌ها در سطح ولتاژی بین 1 کیلوولت تا 20 کیلوولت مورد استفاده قرار می‌گیرد. کابل‌های فشار متوسط کابل‌هایی با کاربرد زیاد هستند که در صنایع مختلف از آن‌ها استفاده می‌شود. از کابل فشار متوسط می‌توان در تجهیزات پست‌های برق سیار، نصب در معادن، توزیع نیرو در محیط‌های صنعتی، تامین برق سیستم‌های حمل و نقل و دیگر موارد استفاده کرد. این کابل‌ها یک سطح محافظتی برای جلوگیری از ایجاد بارهای بالقوه در نقاط مختلف کابل ارائه می‌دهند.
روکش سیم و کابل
در این بخش از موضوع انواع سیم و کابل به بررسی روکش این محصولات می‌پردازیم. سیم‌های برق اغلب روکش یا عایقی از جنس پی‌وی‌سی دارند. اما روکش دوم کابل‌های برق تنوع بیشتری دارد. این محصولات براساس روکش به چند دسته تقسیم می‌شوند:
- کابل برق با روکش پی‌وی‌سی یا پلی‌اتیلن
- کابل برق با روکش LSZH یا کابل برق هالوژن فری
- کابل برق لاستیکی
- کابل برق سیلیکونی و کابل برق نسوز
انواع کاربرد سیم و کابل
انواع سیم و کابل براساس کاربردشان تقسیم‌بندی می‌شوند. از پرکاربردترین نمونه‌های سیم و کابل می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
سیم ارت
سیم ارت یا سیم اتصال به زمین در یک ساختمان جهت افزایش ایمنی نصب می‌شوند. استفاده از این محصول برق‌گرفتگی و خطرات ناشی از نشت جریان الکتریکی را کاهش می‌دهد. این سیم روکش سبز و زرد دارد و جریان اضافی را به خارج دستگاه و به سمت زمین هدایت کند.
سیم نایلون
این سیم‌ها در صنعت به خصوص ساختمان سازی کاربرد زیادی دارد. سیم نایلونی می‌توانند جریان الکتریکی را از نقطه ای به نقطه دیگر انتقال دهند. دو لایه سیم نازک به هم چسبیده می‌شوند و یک رشته سیم نایلون به وجود می‌آید.
کابل کنترل
کابل کنترل نوعی کابل برق پرکاربرد است که وظیفه اندازه گیری و محافظت از تجهیزات صنعتی را برعهده دارد. انتقال سیگنال های آنالوگ، دیجیتال و ارسال نتایج حاصل از جریان، ولتاژ، انرژی و توان به دستگاه‌های صنعتی از وظایف این کابل است. این محصولات در دو نوع شیلد دار و کابل بدون شیلد به بازار عرضه می‌شوند.
کابل مخابرات
کابل تلفن یا مخابرات در زمینه برقراری ارتباط نقش بسیار مهمی را ایفا می‌کند. این کابل‌ها وظیفه انتقال سیگنال‌های مخابراتی و داده‌های صوتی را برعهده دارند. این کابل‌ها به هادی‌های مسی با ضخامت 0.4 میلی متر الی 0.8 میلی متر مجهز شده‌اند.
کابل خودنگهدار
کابل خودنگهدار نوعی کابل برق است که هادی آلومینیومی دارد. این کابل در توزیع و تأمین برق خطوط هوایی به کار گرفته می‌شوند. قیمت کابل خودنگهدار نسبت به کابل‌های مسی کمتر است و همین موضوع سبب محبوبیت آن شده است. این تجهیزات هادی آلومینیومی و عایق پلی اتیلن کراس لینک دارند و به رنگ مشکی ساخته شده اند.
کابل کولر
این کابل در دسته کابل سبک و فشار ضعیف قرار می‌گیرد. وظیفه این محصول انتقال جریان الکتریکی از کلید به موتور کولر و بلعکس است. کابل کولر روکش رویی از جنس پی وی سی (PVC) دارد و اغلب سفید یا مشکی رنگ ساخته شده است. کابل های کولر معمولاً داخل لوله‌ها به کار می‌روند و نصب می‌شود.
کابل آنتن
این محصولات اطلاعاتی همچون تصویر و صوت را انتقال می‌دهند. همچنین در دوربین‌های مداربسته نیز کاربرد دارند. هادی و مغزی این کابل ها از مس ساخته شده است و این هادی به صورت تک رشته مفتول عرضه شده است. برخی از کابل‌های آنتن به شیلد مجهز شده‌اند و خاصیت ضد نویز دارند.
کابل کواکسیال
این کابل‌ها در دسته کابل‌های هم‌محور قرار می‌گیرند و از چند بخش تشکیل شده‌اند. کابل‌های کواکسیال یک رشته هادی مسی دارند که با یک لایه روکش عایق پلیمری از جنس پلی اتیلن پوشانده شده است. این کابل‌ها همچون یک کانال فیزیکی هستند که سیگنال الکتریکی را منتقل می‌کنند.
کابل ابزار دقیق
یکی از انواع کابل‌های پرکاربرد در صنعت، کابل ابزار دقیق است. این محصول هادی مسی دارد و در صنایعی همچون پتروشیمی، صنایع دفاعی، نظامی، هوا فضا، سیستم های نفتی و صنایع غذایی مورد استفاده قرار می‌گیرد. کابل ابزار دقیق وظیفه سنجش پارامترهایی همچون حجم سیالات، چگالی، جریان، دما و … را برعهده دارد.
کابل اعلام حریق
این کابل نوعی کابل تک هسته‌ای و یا چند هسته‌ای است که جهت اعلام حریق و آشکارسازی آن مورد استفاده قرار می‌گیرد. به کابلی که توانایی تحمل دمای بالا و حرارت مستقیم را داشته باشد، کابل اعلان حریق گفته می شود.
کابل جوش
این کابل یکی از ملزومات جوشکاری است. کابل جوش جریان الکتریکی را از دستگاه جوش به سمت انبرهای جوشکاری هدایت می‌کند. درواقع کابل جوشکاری نیروی الکتریکی مورد نیاز برای دستگاه جوش را تامین می‌کند. این محصولات هادی‌های مسی و افشان دارند.
کابل فیبر نوری و کابل شبکه
دسته دیگری از کابل‌ها که وظیفه انتقال داده‌های شبکه را برعهده دارند، کابل شبکه نامیده می‌شوند. این کابل‌ها می‌توانند داده‌ها را با سرعت و پهنای باند مشخص شده انتقال دهند و در شبکه‌های کامپیوتری به کار گرفته می‌شوند. کابل‌های فیبر نوری نیز همین کاربرد را دارند. با این تفاوت که از تکنولوژی انتقال به کمک نور استفاده می‌کنند.
سیم و کابل برق براساس عوامل دیگری نیز تقسیم‌بندی می‌شوند. به عنوان مثال نوع شیلد، آرموردار و زره‌دار بودن کابل نیز مهم است.
کابل بر اساس نوع سیم و تعداد رشته آن
کابل‌ها برخلاف سیم‌های برق که به یک رشته هادی مجهز شده‌اند، می‌توانند چند رشته باشند. همچنین کابل‌ها از دو عایق داخلی و خارجی برخوردار هستند. هادی‌های کابل می‌توانند به دو صورت تک هسته‌ای، تک هادی و کابل چند هسته‌ای ساخته شوند.
کابل‌ها تعداد رشته‌های خاصی دارند. هر چه بخواهیم ولتاژ کابل بیشتر باشد، باید تعداد رشته‌های آن هم کمتر باشد. به عنوان مثال کابل فشار قوی بین 1 الی 3 رشته سیم دارد، در حالی که کابل فشار ضعیف از 1 الی 5 رشته تشکیل شده است.
قسمت‌های مختلف کابل
کابل برق از اجزای گوناگونی تشکیل شده است. مهم‌ترین بخش کابل که وظیفه انتقال داده، انتقال جریان الکتریکی و دیگر موارد را برعهده دارد، هادی کابل است. هادی کابل یک یا چند رشته رسانا تشکیل شده است که به صورت مفتول یا افشان طراحی می‌شوند و با آرایش خاصی کنار هم قرار می‌گیرند.
دومین بخش عایق سیم و کابل است. عایق یک لایه نارسانا اغلب از جنس پی‌وی‌سی است که برروی هادی‌های رسانا کشیده می‌شود. این لایه عایق از هادی‌ها حفاظت می‌کند و مانع نشت جریان الکتریکی می‌شود. از پلی اتیلن و پلی اورتان نیز به عنوان عایق استفاده می‌شود. عایق‌های حرارتی هم نوعی عایق‌ها هستند که از پرکاربردترین آن‌ها می‌توان به لاستیک طبیعی، اتیلن پروپیلن، اتیل وینیل استات، پلی اتیلن متقاطع، سیلیکون و نئوپرن اشاره کرد.
دیگر قسمت کابل روکش است که سیم‌ها و رشته‌های کابل را دربرمی‌گردد. این روکش نیز وظیفه حفاظت از محتوای داخلی کابل را برعهده دارد. روکش کابل می‌تواند جنس‌های مختلفی داشته باشد. برخی از آن‌ها پی وی سی برخی دیگر فاقد هالوژن و برخی دیگر از جنس XLPE هستند.
از دیگر قسمت‌های کابل می‌توان به عناصر کمکی همچون زره، شیلد، محافظ و دیگر قسمت‌ها اشاره کرد. کابل‌های زره‌دار از یک پوشش محافظتی و مکانیکی استفاده کردند در نتیجه کابل از ضربات احتمالی محفوظ نگه داشته می‌شود. نوع دیگر نیز کابل‌هایی هستند که از ورود و خروج تداخلات سیگنالی به کابل جلوگیری می‌کنند. در ساختار این کابل از شیلد استفاده شده است.
ویژگی‌های انواع سیم و کابل صنعتی
سیم و کابل‌ها با توجه به کاربردی که در ساختمان یا مکان‌های صنعتی دارند، ویژگی‌های گوناگونی دارند. سیم و کابل‌های صنعتی اغلب در مکان‌هایی با امکان آسیب‌های فراوان به کار گرفته می‌شوند. به همین دلیل باید ویژگی‌های خاصی داشته باشند. این محصولات باید به گونه‌ای ساخته شوند که بتوانند آسیب‌های احتمالی محیط را تحمل کنند. به عنوان مثال باید خواص مکانیکی بالایی داشته باشند.
از مهم‌ترین ویژگی‌های سیم و کابل صنعتی می‌توان به خواص بازدارندگی شعله، ضد حریق بودن، انعطاف‌پذیری بالا، تعمیر و نگهداری آسان، کیفیت بالا و طول عمر زیاد اشاره کرد. این محصولات باید قابلیت تحمل بار بالایی داشته باشند. تا بتوانند در برابر ولتاژهای گوناگون مقاومت کنند و به خوبی جریان را منتقل کنند.
چگونه کابل مناسب را انتخاب کنیم؟
کابل‌های برق در تمامی صنایع به کار گرفته می‌شوند. از تولید تجهیزات خانگی گرفته تا صنعت پزشکی، مخابرات و دیگر موارد از کابل‌های برق استفاده می‌شود. کابل‌ها بسیار متنوع هستند. به همین دلیل انتخاب کابل کار ساده‌ای نیست. کابل‌ها باید با توجه به برنامه و کاربرد مورد نظر انتخاب شوند. در نتیجه مهم‌ترین نکته انتخاب کابل متناسب با کارایی است. بسته به اینکه کابل را برای انتقال الکتریسیته نیاز دارید یا انتقال داده، باید کابل مناسب را انتخاب کنید.
شما باید عملکرد کابل مورد نظر را نیز بررسی کنید. برخی از کابل‌ها عملکرد ساده‌ای دارند و تنها جریان یا داده را منتقل می‌کنند. برخی دیگر خاصیت ضدنویز دارند و در برابر اختلالات الکترومناطیسی از خود مقاومت نشان می‌دهند. موارد دیگر همچون تعداد سیم، جنس عایق، نوع هادی، رسانا و مواد به کار رفته در آن، میزان ولتاژ، محدوده دما و محافظ سیم برای خرید کابل باید در نظر گرفته شوند.
تفاوت سیم و کابل
در این بخش از موضوع انواع سیم و کابل به تفاوت این دو محصول می‌پردازیم.
- سیم‌ها به صورت تک رشته هستند. ولی کابل‌ها می‌توانند از تک رشته تا چند رشته در حالت نرمال و تعداد رشته‌های بالاتر در کابل‌های مخابرات و فرمان داشته باشند. این بزرگترین تفاوت سیم و کابل برق است؛
- سیم‌ها دارای یک پوشش عایقی هستند اما کابل‌ها دارای 2 لایه روکش هستند؛
- کابل برق معمولاْ برای سیستم تکفاز و سه فاز استفاده می‌شود. اما سیم‌ها بیشتر کاربرد تکفاز دارند؛
- کابل‌های برق دارای تنوع بیشتری نسبت به سیم برق هستند؛
- رنگ بندی بیشتر در سیم‌های برق صورت می‌گیرد و اغلب کابل‌های برق دارای پوشش مشکی رنگ هستند.
خرید سیم و کابل از برند راندنو
برای خرید سیم و کابل می‌توانید به فروشگاه‌ها و نمایندگی‌های معتبر سیم و کابل و برندهای مختلف مراجعه کنید و به صورت حضوری از آن‌ها خرید کنید. همچنین برای سهولت در کار می‌توانید به سایت راندنو برای خرید انواع سیم و کابل مراجعه کنید. سایت راندنو بستری برای شما فراهم کرده است که بتوانید تمامی محصولات مربوط به سیم و کابل را مشاهده کنید و سپس آن‌ها را با هم مقایسه کنید. همچنین می‌توانید مشخصات فنی آن‌ها را بررسی کنید و بهترین کابل را برای مجموعه خود انتخاب کنید. در سایت راندنو پس از انتخاب سیم و کابل می‌توانید با شماره فروشندگان تماس بگیرید و بدون واسطه از نمایندگی‌ها و فروشنده‌های معتبر سراسر کشور خرید کنید.
