عمر لامپ ال ای دی و دیگر تکنولوژی های مربوط به آن مانند لامپ SMD و لامپ COB نسبت به سایر لامپ های موجود در بازار بیشتر است. دلیل طولانی بودن طول عمر این لامپ ها، تکنولوژی و ساختار این تجهیزات است.
در این مقاله به بررسی طول عمر لامپ ال ای دی و عوامل مؤثر در آن خواهیم پرداخت.
آنچه در ادامه می خوانیم:
- طول عمر لامپ LED
- عملکرد لامپ های ال ای دی
- چه عاملی باعث طولانی شدن عمر لامپ های ال ای دی شده است؟
- عوامل مؤثر بر طول عمر لامپ ال ای دی
- عمر لامپ ال ای دی چگونه اندازه گیری می شود؟
- دلایل از کار افتادن لامپ ال ای دی
- شرایط و ضوابط گارانتی لامپ
طول عمر لامپ LED
طول عمر لامپ ال ای دی به صورت تقریبی معادل 10 الی 12 سال در نظر گرفته می شود. به لطف لامپ های ال ای دی، هزینه های مربوط به خرید لامپ جدید و تعمیر لامپ های قدیمی کاهش می یابد و دشواری های تعویض لامپ نیز از بین می رود زیرا این لامپ ها مدت زمان زیادی روشن می مانند.
لامپ ال ای دی نواری و ریسه های اس ام دی نیز نسبت به مدل های قدیمی ریسه دارای طول عمر و دوام بیشتری هستند. در این مقاله به بررسی دلیل طول عمر بالای لامپ های ال ای دی خواهیم پرداخت و به عوامل مؤثر در طول عمر آنها نیز اشاره خواهیم کرد.
عملکرد لامپ های LED
یکی از عواملی که سبب افزایش عمر لامپ ال ای دی می شود، نحوه عملکرد این لامپ ها است. در ساختار این لامپ ها برخلاف نمونه های قدیمی از جیوه و بخار آن استفاده نشده است. به همین دلیل گرمای زیادی تولید نمی شود.
تولید نشدن گرما سبب می شود تا لامپ و اجزای آن همواره در دمای مناسبی باشند. لامپ هایی که گرمای زیادی از خود تولید می کنند، بعد از مدتی فرسوده می شوند یا رشته تنگستنی آن ها شکسته می شود. به همین دلیل احتمال سوختن آن ها بیشتر می شود. علاوه بر این، در لامپ های LED از قطعه ای استفاده نشده است که با گذشت زمان دچار استهلاک شود.
بیشتر بخوانید: علت سوختن لامپ | چرا لامپ زود می سوزد؟
چه عاملی باعث طولانی شدن عمر لامپ های ال ای دی شده است؟
همان طور که پیش تر گفته شد، عملکرد و ساختار این لامپ ها به گونه ای است که به زودی خراب نمی شوند و سوختگی در آن ها به ندرت اتفاق می افتد. اغلب خرابی و سوختگی لامپ رشته ای مربوط به داغ شدن رشته های تنگستن است. حرارت دیدن بیش از حد، این رشته ها را از بین می برد و لامپ دچار سوختگی می شود.
بیشتر بخوانید: مزایای استفاده از لامپ ال ای دی | برای نجات زمین از led استفاده کنید
طول عمر لامپ فلورسنت
لامپ های فلورسنت نیز دچار سوختگی می شوند. در ساختار این مدل لامپ ها، از گاز جیوه، الکترودهای مخصوص و فلورسنت استفاده شده است. روشن شدن این لامپ ها مستلزم گرم شدن گاز جیوه است. با گذشت زمان، حرارت گاز جیوه بیشتر از حد مجاز می شود و این حرارت سبب وارد شدن آسیب به الکترودهای داخل لامپ می شود.
بیشتر بخوانید: هر آنچه باید درباره لامپ فلورسنت و انواع آن بدانید
ساختار لامپ ال ای دی
لامپ ال ای دی دارای ساختار منحصر به فردی است. این محصولات از دیودهای نورافشان استفاده می کنند که حرارت بسیار ناچیزی از خود تولید می کنند. در نتیجه این میزان حرارت به قسمت های مختلف لامپ هیچ گونه آسیبی وارد نمی کند و از آن خارج می شود. از همین رو طول عمر لامپ ال ای دی بیشتر از لامپ های دیگر است.
از طرفی این لامپ ها قطعات آسیب پذیر مانند اکترود، گازهای جیوه و … ندارند. به همین دلیل این محصولات هیچ ضرری برای محیط زیست و سلامت انسان ها ندارند زیرا در ساختار آن ها از مواد اولیه مضر مانند جیوه استفاده نشده است.
ایراد لامپ ال ای دی
تنها ایرادی که این لامپ ها دارند، کم شدن میزان نور آن ها با گذشت زمان است. البته این میزان بسیار کم است. به همین دلیل بسیاری از شرکت های تولیدکننده لامپ ال ای دی میزان افت نور را مشخص می کنند.
به عنوان مثال، بر روی برخی از جعبه های این لامپ ها، عدد 50000/70 L درج شده است. این عبارت نشان دهنده این است که بعد از گذشت 50000 ساعت، این لامپ 70 درصد نوری که در ابتدا تولید کرده است را می تواند تولید کند.
عوامل مؤثر بر طول عمر لامپ ال ای دی
عوامل زیادی بر روی طول عمر لامپ ال ای دی به صورت مفید، اثرگذار هستند. برخی از این عوامل مؤثرتر هستند و با رعایت آن ها می توان طول عمر یک لامپ را تا حد زیادی افزایش داد. موارد زیر مربوط به افزایش دوام لامپ ال ای دی است و راه های دیگری برای افزایش طول عمر لامپ کم مصرف، رشته ای، لامپ هالوژنی و … نیز وجود دارد.
بیشتر بخوانید: تفاوت لامپ ال ای دی و لامپ کم مصرف در چیست؟
عومال مؤثر بر طول عمر لامپ LED عبارتند از:
مدیریت و کنترل گرمای تولیدشده
در تمامی لامپ ها، مقداری از انرژی به صورت گرما آزاد می شود. مقدار گرما در برخی از لامپ ها زیاد و در برخی از آن ها کمتر است. لامپی که کمترین میزان گرما را از خود تولید می کند، لامپ LED است. این دلیل اصلی طول عمر لامپ ال ای دی است. با این حال، آزادسازی گرما با گذشت زمان سبب از بین رفتن برخی از دیودهای نورافشان و مولدهای نوری می شود. در نتیجه مقداری از نور لامپ کاهش می یابد.
تولیدکنندگان این محصولات، از دو روش فعال و غیرفعال، گرمای تولیدشده از لامپ را دفع می کنند.
در این روش ها از تجهیزاتی همچون فن، خنک کننده و هیت سینک های مخصوص استفاده می شود تا گرما دفع شود و عمر مفید لامپ افزایش یابد. ابعاد این هیت سینک ها نیز بسیار کوچک است و به ابعاد لامپ بستگی دارد. در لامپ ال ای دی کوچک، این هیت سینک ها بسیار ریز هستند.
بیشتر بخوانید: هیت سینک چیست | نقش هیت سینک در لامپ ال ای دی
آب و هوا و شرایط محیطی
عوامل بسیار زیادی در محیط وجود دارند که می تواند روی طول عمر لامپ ال ای دی اثرگذار باشند. به طور کلی لامپ ها تحت تأثیر عوامل محیطی مختلفی قرار می گیرند. رعایت نکات مربوط به شرایط آب و هوایی سبب افزایش طول عمر لامپ LED می شود. اگر قرار است از لامپ LED در محیطی خارج از منزل استفاده کنید، به درجه حفاظت و IP محصول توجه کنید. عوامل زیر در محیط بر روی طول عمر این لامپ اثرگذار هستند:
گرما
گرما یکی از عواملی است که سبب کوتاه شدن طول عمر لامپ های مختلف می شود. لامپ LED نیز از آن دسته از لامپ هایی است که گرمای زیاد به قطعات آن آسیب می زند و در هوای گرم ممکن است عملکرد خوبی از خود ارائه نکنند. عمر لامپ ال ای دی در هوای خیلی گرم و مرطوب کمتر است.
رطوبت
رطوبت هوا نیز می تواند تأثیر بسیار زیادی داشته باشد. اگر میزان رطوبت هوا زیاد باشد، قطعات داخل لامپ دچار پوسیدگی و خوردگی می شوند. به همین دلیل طول عمر لامپ کاهش پیدا می کند.
لازم به ذکر است که در شرایط محیطی سخت، بهتر است از لامپ هایی با درجه حفاظت بالا استفاده شود. لامپ های IP دار در مقابل رطوبت، گرما و سرما از خود مقاومت نشان می دهند.
محیط اسیدی
در برخی از مکان هایی که لامپ LED در آنجاها نصب می شود، مقداری مواد شیمیایی وجود دارد که می تواند بر روی طول عمر لامپ اثرگذار باشد. میزان اسید و سایر مواد شیمیایی در برخی از کارخانه ها، استخرها و … زیاد است. به همین دلیل لامپ هایی که در این مکان ها نصب می شوند، طول عمر کمتری دارند.
اسید و سایر ترکیبات شیمیایی بر روی قطعات لامپ اثر می گذارد و سبب از بین رفتن آن می شود.
بیشتر بخوانید: آموزش تعمیر لامپ ال ای دی
قطعات داخلی و درایوها
یکی از تأثیرگذارترین عوامل افزایش طول عمر لامپ ال ای دی، نوع قطعات سازنده، کیفیت کنترل کننده ها و درایوها است. این تجهیزات نقش مهمی را در لامپ ایفا می کنند. تأمین جریان الکتریکی در لامپ برعهده این تجهیزات است.
زمانی که جریان برق ورودی به لامپ دارای نوسان باشد، این تجهیزات می توانند تا حدودی از واردشدن نوسان به مدار لامپ جلوگیری کنند. به همین دلیل هرچه کیفیت آن ها بهتر باشد، نوسان واردشده کمتر و در نتیجه طول عمر لامپ نیز بیشتر می شود.
منبع انرژی
انرژی لازم برای روشن شدن لامپ ها، برق شهری است که پس از نصب و کلید زدن تأمین می شود. اتصال لامپ به ولتاژ نامناسب سبب کاهش طول عمر لامپ ال ای دی می شود. پیش از نصب و راه اندازی تمامی وسایل الکتریکی، می بایست رتبه انرژی و میزان ولتاژ مورد نیاز آن ها را بررسی کنید.
بیشتر بخوانید: علت کم نور شدن لامپ ال ای دی و روش های جلوگیری از آن
عمر لامپ ال ای دی چگونه اندازه گیری می شود؟
یکی از مهم ترین موضوعات در طول عمر این نوع لامپ نحوه اندازه گیری آن است. این لامپ ها برخلاف لامپ های سنتی به سرعت دچار سوختگی نمی شوند و تنها درخشندگی آن ها با گذشت زمان به تدریج کم می شود. بنابراین طول عمر تجهیزات ال ای دی به شکل دیگری محاسبه می شود.
تولیدکنندگان برای مشخص کردن طول عمر لامپ های ال ای دی از پارامتر درخشندگی استفاده می کنند. درخشندگی یعنی نقطه ای که نور لامپ به 70 درصد خروجی اولیه رسیده است. این اندازه گیری به صورت B50-L70 ذکر می شود. مدت زمانی که طول می کشد تا لامپ به میزان درخشندگی مشخص شده برسد، همان طول عمر مفید لامپ ال ای دی است. به عنوان مثال، لامپ های سنتی 1000 ساعت و لامپ های ال ای دی چندین برابر این لامپ ها عمر می کنند.
دلایل از کار افتادن لامپ ال ای دی
دلایل زیادی وجود دارد که سبب می شود لامپ ال ای دی دچار سوختگی شود. در ادامه به برخی از این موارد اشاره خواهیم کرد:
مواد سازنده لامپ ال ای دی
گاهی از مواد مرغوب در ساختار لامپ استفاده نشده است و یکی از دیودها از کار می افتد و یا سرپیچ لامپ جنس نامرغوبی دارد و بدین ترتیب انتقال جریان به درستی صورت نمی گیرد.
نیروی الکتریکی بیش از حد
هنگامی که میزان نیروی الکتریکی بیش از توان و کشش لامپ باشد، اجزای داخلی لامپ دچار آسیب می شوند. این مسئله ممکن است ناشی از خطای انسانی، نوسانات برقی، منبع تغذیه معیوب، اجزای بی کیفیت، چینش بد اجزا و … باشد. ساختار معیوب لامپ نمی تواند حروجی را به صورت مداوم تنظیم کند به همین دلیل لامپ ال ای دی دچار سوختگی می شود.
فشار گرمایی
ال ای دی ها گرمای بسیار کمی از خود تولید می کنند. گرمای بیش از حد سبب از کار افتادن اجزای آن می شود. نیمه هادی ها و خازن ها در اثر گرمای زیاد از بین می روند.
شرایط و ضوابط گارانتی لامپ
مواردی که شامل گارانتی می شوند عبارتند از:
- سوختن خود به خودی لامپ
- بازتاب نور لرزنده و سوسو زدن لامپ
- جدا شدن پیچ اتصال به هولدر از بدنه لامپ به صورت خود به خودی
- دفرمه بودن سرپیچ اتصال پیش از استفاده از لامپ و زمان خارج کردن از جعبه
- کم شدن شدید نور لامپ یا کاهش شار نوری نسبت به اولین استفاده در مدت کوتاه
معمولاً برای لامپ های ال ای دی 12 ماه گارانتی در نظر گرفته می شود. این گارانتی همراه با تاریخ اعتبار و هولوگرام مخصوص شرکت سازنده روی جعبه ثبت شده است. به همین دلیل باید جعبه را تا زمان اتمام گارانتی نزد خود نگه دارید. توجه کنید که گارانتی با بیمه لامپ متفاوت است. گارانتی ها از سوی شرکت اصلی تولیدکننده لامپ صادر می شوند. پیش از خرید لامپ ال ای دی از معتبر بودن گارانتی آن اطمینان حاصل کنید.
عوامل مؤثر بر قیمت لامپ ال ای دی
با توجه به بالا بودن عمر لامپ ال ای دی به خرید آن توجه بیشتری داشته باشید.
پیش از خرید لامپ ال ای دی، پارامترها و مشخصات آن را بررسی کنید تا بتوانید بهترین و مناسب ترین لامپ را برای مجموعه خود انتخاب کنید. عوامل زیادی بر روی قیمت این محصولات اثرگذار هستند که در ادامه به برخی از آن ها اشاره خواهیم کرد:
- توان مصرفی لامپ LED
- نوع تکنولوژی
- اندازه و ابعاد لامپ
- نوع هیت سینک
- شار نوری لامپ
- سرپیچ لامپ
- نوع هیت سینک و خنک کننده
- گارانتی لامپ
از برترین برندهای تولیدکننده این محصولات می توان به لامپ ال ای دی بروکس، افراتاب، پارس شهاب، نور، پارس شعاع توس، ZFR، افق، نور صرام پویا، مودی، سفیر و … اشاره کرد. برای خرید لامپ می‌توانید به سایت راندنو مراجعه کنید و به طور مستقیم با فروشنده در ارتباط باشید.
بیشتر بخوانید: آیا لامپ های ال ای دی سرطان زا است
