پارامترهای روشنایی و نورپردازی ابعاد گسترده ای دارند. برای سنجیدن میزان روشنایی، مصرف انرژی، بهره نوری و … از این پارامترها استفاده می شود.
قیمت لامپ به میزان این پارامترها بستگی دارد. اگر به دنبال خرید لامپ مناسب برای مجموعه خود هستید، شناخت و بررسی این پارامترها به شما کمک زیادی خواهد کرد.
برای خرید انواع لامپ همین حالا اقدام نمایید.
در این مقاله به معرفی کامل پارامترهای روشنایی و نورپردازی خواهیم پرداخت. با مجله راندنو همراه باشید.
آنچه در ادامه می خوانیم:
- شار نوری لامپ چیست (Luminous Flux)
- شدت نور (Light Intensity)
- توان (Power)
- پخش نور (Light Distribution)
- یکنواختی نور (Uniformity)
- درخشندگی (Luminance)
- شدت روشنایی (Illuminance)
- بهره نوری (Luminous Efficacy)
- بهره الکتریکی (Electrical Efficacy)
- ضریب نمود رنگ (Color Rendering Index)
- رنگ نور (Color of Light)
- دمای رنگ نور (Color Temperature)
- خیرگی (Glare)
- منحنی پخش نور (Light Distribution Diagram)
- خرید و قیمت لامپ
شار نوری لامپ چیست (Luminous Flux)
یکی از مهم ترین پارامترهای روشنایی و نورپردازی شار نوری است. شار نوری نشان دهنده کل نوری است که از یک منبع نوری مانند لامپ ساطع می شود. این پارامتر در واحد زمان سنجیده می شود. شار نوری با نماد Φ نمایش داده می شود و با واحد اندازه گیری لومن (lm) سنجیده می شود.
هرچه این عدد بیشتر باشد، لامپ نور بیشتری از خود ساطع می کند. اما این پارامتر برای بیان تأثیر نور یک لامپ کافی نیست و باید در کنار سایر پارامترها میزان نور سنجیده شود.
می توان گفت شار نوری مهم ترین مورد در میان پارامترهای روشنایی و نورپردازی است زیرا این پارامتر در اثر استفاده از منبع نوری و به مرور کاهش پیدا می کند و در کیفیت نور اثرگذار است.
طبق استانداردهای جهانی، اگر شار نوری به 70 درصد مقدار اولیه خود برسد، آن منبع روشنایی عملاً به پایان عمر خود نزدیک شده است. به همین دلیل شار نوری یه یک پارامتر مهم تبدیل شده است. شار نوری نشان دهنده طول عمر و دوام یک محصول است.
برای مشاهده قیمت لامپ کم مصرف همین حالا اقدام نمایید.
بیشتر بخوانید: نور لامپ و تاثیر آن بر بدن انسان
شدت نور (Light Intensity)
در معرفی پارامترهای روشنایی و نورپردازی یکی از مهم ترین مواردی که عنوان می شود، شدت نور است. در حالت ایده آل، تمامی منابع نوری می بایست نور را در تمامی جهات و به طور مساوی بازتاب دهند. اما به دلیل شکل حباب و چراغی که لامپ در آن قرار گرفته است، این اتفاق نمی افتد.
برای اندازه گیری میزان پخش و بازتاب نور در جهت های خاص، از المانی به نام شدت نور استفاده می شود. این پارامتر برابر است با میزان شار نوری در یک استرادیان (Ω) و با نماد I نشان داده می شود.
شدت نور لامپ ها و چراغ ها یکی از مهم ترین پارامترهای روشنایی و نورپردازی است. برای مثال، شدت نور لامپ ال ای دی و لامپ سی او بی با هم متفاوت است.
استرادیان برابر با زاویه ای است که از مرکز یک کره نمایان می شود.
بیشتر بخوانید: مزایای استفاده از لامپ ال ای دی | برای نجات زمین از led استفاده کنید
توان (Power)
توان یک لامپ که با واحد وات بیان می شود، برابر با مقدار انرژی مورد نیاز و میزان برق مصرفی یک لامپ است. این عدد نشان می دهد که یک منبع نوری جهت راه اندازی و روشن شدن، به چند وات توان نیاز دارد. در هر لامپ، به میزان مشخصی توان برای تولید یک میزان مشخص نور براساس لومن نیاز خواهیم داشت.
میزان روشنایی یک لامپ به توان آن بستگی ندارد. به عنوان مثال، میزان نوری که یک لامپ ال ای دی 12 وات تولید می کند، با میزان نوری که یک لامپ کم مصرف 12 وات تولید می کند، با هم متفاوت است.
برای آشنایی با مصرف برق انواع لامپ می توانید به مجله راندنو مراجعه کنید.
بیشتر بخوانید: راهنمای خرید لامپ مناسب برای منزل
پخش نور (Light Distribution)
یکی از پارامترهای روشنایی و نورپردازی پخش نور است. به میزان شار نوری که در زاویه مشخص بازتاب می شود، پخش نور گفته می شود. در واقع به شار نوری متراکم شده در یک زاویه خاص، پخش نور می گویند. هرچه اندازه زاویه ای که شار نوری در آن منتشر می شود بیشتر باشد، پخش نور نیز گسترده تر خواهد بود.
یکنواختی نور (Uniformity)
یکنواختی نور رابطه مستقیمی با میزان پخش نور دارد. همان گونه که از اسم این پارامتر مشخص است، یکنواختی به میزان پخش نور در محیط گفته می شود.
بیشتر بخوانید: معرفی انواع لامپ و بهترین لامپ برای نورپردازی نمای ساختمان
درخشندگی (Luminance)
پارامتر درخشندگی، به میزان نوری که از یک سطح به چشم می تابد، بستگی دارد. این پارامتر میزان درخشان بودن و روشن بودن یک سطح را نشان می دهد. این المان با نماد L نمایش داده می شود.
این پارامتر هم برای منبع نوری و هم برای سطح مورد نظر در نظر گرفته می شود. درخشندگی، حاصل تقسیم شدت نور بر مساحت سطح است.
درخشندگی یکی از پارامترهای روشنایی و نورپردازی است که به صورت دو طرفه یعنی هم به منبع نوری و هم به سطح مورد نظر بستگی دارد.
بیشتر بخوانید: هر آنچه باید درباره نورپردازی فضای اداری بدانید
شدت روشنایی (Illuminance)
شدت روشنایی معادل میزان نوری است که به یک سطح مشخص تابیده می شود. شدت روشنایی برابر است با مقدار شار نوری تقسیم بر مساحت مورد نظر. شدت روشنایی با نماد E نشان داده می شود و واحد آن لوکس (Lux) است. براساس این تعریف، بدیهی است که هرچه منبع نوری و یا لامپ از سطح مورد نظر دورتر شود، میزان شدت روشنایی نیز کاهش می یابد.
بهره نوری (Luminous Efficacy)
یکی از پارامترهای روشنایی و نورپردازی که از اهمیت زیادی برخوردار است، بهره نوری یک لامپ است. این پارامتر در منبابع نوری مختلف با هم مقایسه می شود. شار نوری در حالت ایده آل، یک عدد معین در نظر گرفته می شود اما در حالت واقعی این مقدار با شار نوری ایده آل برابر نیست.
مقدار بهره نوری برابر است با تقسیم شار نوری خروجی چراغ، به میزان شار نوری ایده آل که برحسب درصد بیان می شود.
با توجه به کمبود انرژی و افزایش هزینه ها، تولیدکنندگان لامپ تلاش می کنند تا بهره وری محصولات خود را افزایش دهند. در واقع این کار یعنی به ازای یک میزان مصرف انرژی، کارایی بالاتر برود.
برای خرید لامپ رشته ای همین حالا می توانید اقدام نمایید.
بیشتر بخوانید: همه چیز درباره نورپردازی ویترین و فروشگاه
بهره الکتریکی (Electrical Efficacy)
بهره الکتریکی برابر با میزان خروجی نور از منبع نور در واحد انرژی است. این پارامتر بیان می کند که در هر واحد انرژی که بر حسب وات سنجیده می شود، چه مقدار شار نوری تولید می شود. این پارامتر با نماد ƞ نمایش داده می شود. بهره الکتریکی از تقسیم میزان شار خروجی به توان الکتریکی به دست می آید.
ضریب نمود رنگ (Color Rendering Index)
هر منبع نوری کیفیت نوری خاصی دارد و رنگ اجسام در زیر این منابع نوری مختلف به نظر می رسد. در واقع نمود رنگ اجسام در زیر نور لامپ های گوناگون، متفاوت است. اگر خورشید را به عنوان استانداردترین منبع نوری در نظر بگیریم، این شاخص نشان می دهد که رنگ اجسام در زیر نور منبع نور مصنوعی، تا چه اندازه واقعی است و به رنگ جسم در زیر منبع نور اصلی شباهت دارد.
این پارامتر با نماد CRI نشان داده می شود و در برخی از استانداردها Ra نیز گفته می شود. این پارامتر براساس درصد بیان می شود. اگر عدد ضریب نمود رنگ 80 درصد باشد، به این معنا است که این منبع نوری 80 درصد رنگ اجسام را به صورت طبیعی نشان می دهد.
ضریب نمود رنگ در لامپ های گازی اغلب بین 20 تا 40 درصد است. لامپ های رشته ای و لامپ های ال ای دی ضریب نمود رنگ بیشتر و معادل 90 درصد دارند.
بیشتر بخوانید: شاخص نمود رنگ یا CRI چیست و چگونه اندازه گیری می شود؟
رنگ نور (Color of Light)
رنگ نوری که از لامپ ساطع می شود، از پارامترهای روشنایی و نورپردازی رنگ نور است. این المان اغلب توسط کارخانه تولیدکننده لامپ بیان می شود. برای نورهای رنگی از منحنی به نام کروماتیستی استفاده می شود و این رنگ براساس موقعیت های x و y روی نمودار مشخص می شود.
همان طور که گفته شد، برای نورهای رنگی از این پارامتر استفاده می شود. نورهای آفتابی و سفید از پارامتر دمای رنگ استفاده می کنند.
بیشتر بخوانید: تفاوت لامپ سفید و مهتابی و آفتابی
دمای رنگ نور (Color Temperature)
دمای رنگ نور یکی از پارامترهای روشنایی و نورپردازی است. هنگامی که رنگ خروجی از منبع نوری، سفید و یا مشتقات آن باشد، پارامتر دمای رنگ در نظر گرفته می شود. این پارامتر براساس واحد اندازه گیری کلوین سنجیده می شود. هنگامی که به یک جسم سیاه و یا جسمی که تمام نور را به خود جذب می کند (پلاتین)، حرارت داده شود، با افزایش دما، از خود نور تولید می کنند.
این نور تولیدشده از رنگ های گرم آغاز می شود و هر چه دمای جسم بیشتر شود، نور به رنگ های سرد و آبی متمایل می شود. به همین دلیل از پارامتر دمای رنگ استفاده می شود و چون مبحث به دما مربوط می شود، واحد کلوین برای آن در نظر گرفته می شود.
- در لامپ هایی که رنگ نور آن گرم است و به زرد یا آفتابی نزدیک است، دمای رنگ آن در بازه 2000 الی 3000 درجه کلوین قرار می گیرد.
- منابع نوری که رنگ یخی یا سفید طبیعی و نچرال از خود ساطع می کنند، دمای رنگ نور بین 3100 تا 4500 درجه کلوین قرار دارد.
- لامپ هایی با نور سفید سرد و یا مهتابی، دمای رنگ آن ها تقریباً برابر با 4600 الی 6500 درجه کلوین است.
بیشتر بخوانید: دمای رنگ نور چیست و چگونه اندازه گیری می شود؟
خیرگی (Glare)
در ادامه مبحث معرفی پارامترهای روشنایی و نورپردازی به بررسی پارامتر خیرگی خواهیم پرداخت. خیرگی یک پارامتر منفی در منابع نوری محسوب می شود. این پارامتر سبب می شود تا میزان دید کاهش پیدا کند و خستگی زیادی برای چشم ایجاد شود. استفاده از چراغ های نامناسب، نصب در موقعیت مکانی بد و رنگ نور فضا عواملی هستند که می توانند میزان خیرگی را کاهش یا افزایش دهند.
دو نوع خیرگی مستقیم و غیرمستقیم وجود دارد. میزان این پارامتر براساس آزمایش ها و تست های گوناگون مشخص می شود. در محیط های مختلف میزان خیرگی نباید از یک حدی تجاوز کند. این مقدار اغلب اوقات توسط کارخانه تولیدکننده بیان می شود.
در ادامه به برخی از مقادیر خیرگی در محیط های مختلف خواهیم پرداخت:
- برای انجام محاسبات و اندازه گیری حداکثر خیرگی می بایست 16 باشد.
- در هنگام مطالعه، نوشتن، فعالیت های آموزشی و کار با رایانه حداکثر خیرگی باید 19 باشد.
- در کارگاه های صنعتی کوچک، منابع نوری می بایست دارای خیرگی کمتر از 22 باشند.
- کارگاه های صنعتی بزرگ بهتر است به منابع نوری با خیرگی کمتر از 25 مجهز شوند.
- در سالن های انتظار، راهروها، انبارها و … منابع نوری با میزان خیرگی 28 و یا کمتر کفایت می کند.
بیشتر بخوانید: لامپ کم مصرف چیست؟ مزایا و معایب لامپ کم مصرف
منحنی پخش نور (Light Distribution Diagram)
برای محاسبه پارامترهای مربوط به منحنی پخش نور، یک صفحه مندرج را در مقابل منبع نور قرار می دهند. با توجه به میزان شار نوری که این صفحه دریافت می کند، آن ها را اندازه می گیرند و نموداری رسم می کنند که به آن منحنی پخش نور می گویند.
خرید و قیمت لامپ
پس از بررسی پارامترهای روشنایی و نورپردازی به بررسی قیمت و خرید لامپ می پردازیم.
برای خرید انواع لامپ بهتر است این پارامترها مورد بررسی قرار بگیرند تا از این طریق بتوانید بهترین منبع نوری برای مجموعه خود را خریداری کنید. از طرفی این پارامترها رابطه مستقیم با قیمت لامپ دارند.
از برترین برندهای تولیدکننده انواع لامپ می توان به لامپ بروکس، افراتاب، لامپ نور، پارس شهاب، پارس شعاع توس، نور صرام پویا، افق، اسرام، خزرشید، دلتا، ساروز، مودی، کالیوز، هانی نور و … اشاره کرد.
برای خرید و مشاهده لیست قیمت لامپ بروکس و دیگر محصولات می توانید به سایت راندنو مراجعه کنید و با نمایندگان و فروشندگان آن به طور مستقیم در ارتباط باشید.
