تفاوت سیم فاز و نول چیست؟ تفاوت سیم فاز و نول یکی از موارد مهمی است که برقکاران باید به آن توجه کنند. برای این که بتوانیم یک وسیله الکتریکی را روشن کنیم، باید یک مدار بسته در داخل ساختار آن داشته باشیم و یا آن دستگاه را بین دو نقطه با اختلاف پتانسیل مختلف قرار دهیم. در این مدار، سه نوع سیم برق وجود دارد. سه سیم ارت، نول و فاز! برای خرید کابل برق می توانید به سایت راندنو مراجعه کنید.
اغلب افراد از یک فازمتر جهت تشخیص سیم فاز و نول از یکدیگر استفاده می کنند. سیم فاز و سیم نول تفاوت هایی با یکدیگر دارند که در ادامه به معرفی این سیم ها و فرق سیم فاز و نول می پردازیم و سؤال تفاوت سیم فاز و نول چیست؟ را پاسخ می دهیم. هم چنین به روش های شناسایی دو سیم فاز و نول نیز اشاره می کنیم. با مجله راندنو همراه باشید.
آنچه در ادامه می خوانیم:
سیم فاز چیست؟
برای یافتن پاسخ سوال تفاوت سیم فاز و نول چیست؟ ابتدا پرسش فاز در برق چیست را پاسخ می دهیم. برای تعریف فاز در برق باید گفت سیم فاز یک سیم مثبت و حامل بار الکتریکی است. در نتیجه هنگامی که به اجزای رسانای موجود در مدار متصل می شود، جریان را به آن ها انتقال می دهد. سیم های فاز، توان ورودی به مدار را کنترل می کنند. به این سیم ها، سیم حامل جریان نیز گفته می شود. حال که دانستیم فاز یعنی چه باید بگوییم در زبان انگلیسی به سیم فاز Load به معنی بار گفته می شود و با علامت L نشان داده می شود. البته لازم به ذکر است که علامت فاز و نول با هم تفاوت دارد.
به طور کلی در سیم کشی ساختمان ها از 3 نوع سیم استفاده می شود. سیم فاز، سیم نول و سیم ارت. از مجموعه این سیم ها جریان الکتریسیته به صورت ایمن و بی خطر برقرار می شود.
رنگ سیم فاز
علاوه بر نام، به کمک رنگ سیم فاز و نول نیز می توان فاز و نول را از هم تشخیص داد. سیم فاز اغلب با روکش مشکی رنگ به بازار عرضه می شود اما در رنگ های دیگر نیز قابل تولید است. البته سیم کشی برق سلیقه ای است و برقکاران می توانند سیم های رنگی دیگر را نیز در فاز قرار دهند. طبق استانداردهای تعیین شده، اغلب سیم های تک فاز، دو فاز و سه فاز به ترتیب به رنگ های مشکی، قرمز و آبی مشخص می شوند.
برای مشاهده قیمت سیم برق با مراجعه به سایت راندنو می توانید با ده ها فروشنده اصلی در بازار در ارتباط باشید.
l مثبت است یا منفی
در قسمت پیشین خوانیدم که l در برق به چه معناست. منظور از L همان سیم فاز است. سیم فاز حامل جریان برق است و اصطلاحاً مثبت در نظر گرفته می شود.
بیشتر بخوانید: هر آنچه باید درباره انواع سیم و کاربردهای آن بدانید
سیم نول چیست؟
پاسخ سوال تفاوت سیم فاز و نول چیست؟ را با درک کامل از سیم نول متوجه خواهیم شد. برای برقراری جریان الکتریکی، به فاز و نول به صورت همزمان نیاز خواهیم داشت. سیم نول در واقع سیم هادی زمین است که از لحاظ ساختار و کاربرد به سیم فاز شباهت دارد.
جریان الکتریکی در مدار تنها در صورتی برقرار می شود که مسیر بازگشت به مدار نیز وجود داشته باشد. به کمک سیم نول می توان یک مسیر بازگشت تعیین کرد. این سیم دارای جریان قوی است که ممکن است خطراتی در پی داشته باشد، به همین دلیل در یک محیط ایزوله قرار می گیرد. در زبان انگلیسی به این سیم Neutral به معنی خنثی گفته می شود و با علامت N نشان داده می شود.
رنگ سیم نول
در واقع برق در مدارهای باز، جریان پیدا نمی کند. سیم نول قسمتی از مدار است که توسط این سیم، مدار بسته می شود. پیش تر به سؤال نول یعنی چه پاسخ داده ایم. حال برای تشخیص نول دانستن رنگ آن نیز به شما کمک شایانی خواهید کرد.
رنگ روکش سیم های نول معمولاً آبی یا سفید است. البته باز هم سلیقه ای است. معمولاً در کابل های چند رشته، برای سیم نول، سیمی با سطح مقطع پایین تر و رنگی متفاوت در نظر می گیرند. رنگ سیم ارت نیز همیشه ترکیب دو رنگ سبز و سفید است. برای تشخیص نول از ارت می توانید به رنگ روکش آن توجه کنید.
مهم ترین شباهت این سیم به سیم فاز در این است که در یک شبکه تک فاز، سیم فاز و نول جریان مشابهی را از خود عبور می دهند. لازم به ذکر است که وجود سیم نول اجباری است. برای خرید کابل برق می توانید همین الان اقدام نمایید.
اغلب ۵ رشته سیم مسی در هر کوچه وجود دارد که سه رشته آن سیم فاز است و دو رشته دیگر را سیم نول تشکیل می دهد. یک رشته نول به منازل مسکونی می رود و رشته پنجم نیز مخصوص روشن کردن لامپ و چراغ های معابر است.
n مثبت است یا منفی
همانطور که گفتیم فاز نول با علامت هایی مشخص می شوند. منظور از حرف N همان سیم نول است. سیم نول جریان الکتریکی ندارد و در پاسخ به سوال نول مثبت است یا منفی باید گفت که سیم نول منفی در نظر گرفته می شود.
بیشتر بخوانید: رنگ سیم برق
کاربرد سیم نول
«منظور از فاز و نول چیست» پاسخ به این سؤال مستلزم دانستن نوع سیستم برق رسانی شهری است. سیستم برق رسانی شهری به واسطه اختلاف پتانسیل، جریان برق را درون سیم ها برقرار می کند.
این اختلاف پتانسیل مقداری بیشتر از 2500 ولت دارد. این سیم ها هنگامی که پست های برق محلی می رسند، به وسیله یک مبدل به نام ترانسفورماتور به چهار بخش تقسیم می شوند. سه سیم از این چهار سیم، فاز و یکی از آن ها نول است.
فازها در سیستم برق رسانی اختلاف پتانسیل دارند. این اختلاف پتانسیل در سیم های فاز معادل 350 تا 380 ولت است و هر سیم فاز نسبت به سیم نول تقریباً 220 ولت اختلاف پتانسیل دارد. سیم نول در این قسمت وظیفه محافظت از سیستم برق رسانی و افزایش سطح ایمنی آن را برعهده دارد.
از برخی از تیرهای برق خیابان ها، 5 رشته سیم خارج شده است که یکی از آن ها مربوط به فاز برای روشنایی معابر شهری است.
بیشتر بخوانید: معرفی کامل انواع مشخصه کابل ها و کدگذاری سیم و کابل برق
تفاوت سیم فاز و نول چیست؟
برای آنکه بتوانیم به زبان ساده به تفاوت سیم فاز و نول بپردازیم، به یک مثال در این خصوص اشاره می کنیم:
در این مثال فرض می کنیم سیم فاز پایانه منفی باتری و سیم نول پایانه مثبت باتری است. برای برقراری اتصال به هر دو پایانه نیاز است تا جریان راه پیدا کند. البته لازم به ذکر است که این مثال با اتفاقی که در واقعیت می افتد، متفاوت است زیرا در مدارهای مستقیم، جریان تنها از مثبت به سمت منفی حرکت می کند اما در مدارهای متناوب، جریان از هر دو طرف حرکت می کند.
به طور کلی، فاز یک نوع منبع تغذیه جامع است و نول همانند یک مسیر بازگشتی عمل می کند.
استفاده از فازمتر برای تشخیص سیم فاز و نول
علاوه بر تشخیص فاز و نول از رنگ سیم، راه های دیگری نیز جهت تشخیص وجود دارد. یکی از پرکاربردترین روش های تشخیص سیم نول و فاز از یکدیگر، استفاده از تسترهای مربوط به این کار است. یکی از مهم ترین این تسترها فازمتر نام دارد.
فازمتر دارای چراغ های کوچکی است که بر روی بدنه آن تعبیه شده است. برای خرید فازمتر می توانید همین حالا اقدام نمایید. از برترین برندهای این محصولات می توان به فازمتر رونیکس، واستر، توسن و نووا اشاره کرد.
بیشتر بخوانید: سیم ارت چیست و چه کاربردی دارد؟
نحوه تشخیص فاز و نول با فازمتر
فرق فاز و نول به روشن شدن چراغ فازمتر به وجود الکتریسیته جاری در سیم بستگی دارد. اگر پس از چسباندن سر فلزی فازمتر به سیم، چراغ روشن شد، آن سیم از نوع فاز است. همین تستر سیم، هنگامی که در نزدیکی کنتاکتور، سیم و اجزای نول قرار می گیرد، هیچ عکس العملی را از خود نشان نمی دهد.
در نتیجه نقاطی از مدار که نزدیک کردن فازمتر به آنها سبب روشن شدن چراغ آنها شده است، خطرناک بوده و دارای جریان برق هستند. در نتیجه لمس آن ها احتمال برق گرفتگی را افزایش می دهد.
بیشتر بخوانید: همه چیز درباره نکات ایمنی برق و پیشگیری از برق گرفتگی
فاز برق دارد یا نول
یکی از سؤال هایی که در بحث سیم های فاز و نول با آن مواجه می شویم این است که کدام سیم برق دارد و یا سیم نول برق دارد یا فاز. برای پاسخ به این سؤال باید بگوییم سیم فاز دارای جریان الکتریکی است و سیم نول جریانی ندارد. به همین دلیل هنگامی که سری فازمتر بر روی سیم لخت نول قرار می گیرد، چراغ آن روشن نمی شود.
همان طور که در تصویر مشاهده می کنید، منشا سیم نول مرکز سه سیم فاز است و از مرکز سه سیم فاز خارج شده است. با این حال برق ندارد و بی خطر است. سه سیم فاز با اختلاف زاویه ای 120 درجه کنار هم قرار گرفته اند. به همین دلیل مرکز آن ها خنثی و یا صفر می شود. به همین دلیل سیم نول جریان الکتریکی ندارد.
تفاوت سیم فاز و نول از نظر علمی
یک روش تشخیص فاز و نول بدون فازمتر از لحاظ علمی، استفاده از مدار است. مدارهای AC هم قسمت فاز و هم قسمت نول دارند.
بخشی که در مدار به عنوان فاز در نظر گرفته می شود، یک بخش از شبکه جریان سه فازی است. بخشی که به عنوان نول در نظر گرفته می شود، یک جریان صفر است. جریان صفر معادل سیم نول را می توان مرکز نمودار Cordinate (نمودار فاز و نول) در نظر گرفت.
در مدار تشخیص فاز و نول، ولتاژ شبکه 120 ولت است و هر یک از کمان ها یکی از جریان های فاز را نشان می دهند.
اگر کمان هایی که به عنوان فاز در نظر گرفته ایم را معکوس کنیم، ولتاژ شبکه بالا تغییری نمی کند. تفاوت فاز و نول در این است که جریان در سیم نول همیشه صفر است. در صورتی که طبق نمودار جریان فاز به صورت مداوم از بازه منفی n تا مثبت n در حال تغییر است.
بیشتر بخوانید: تفاوت سیم و کابل چیست؟
جریان سه فاز
پیش از تشخیص فاز از نول، باید به نوع مدار برق نیز توجه شود زیرا در شبکه های سه فازی در مدار AC، در صورت قطع فاز اول، مدار هم چنان دو فاز دیگر دارد و جریان برق از آن عبور می کند.
سیم نول موجود در این مدار سبب برقراری جریان در آن می شود. این سیم بارها را تخلیه می کند و در نتیجه مدار متعادل می شود. در واقع وجود سیم نول و اتصال آن به زمین، سه جریان فاز را فعال می کند.
برای خرید فازمتر می توانید به سایت راندنو مراجعه کنید. از برترین برندهای این محصولات می توان به فازمتر رونیکس، واستر، توسن و نووا اشاره کرد.
بیشتر بخوانید: هر آنچه باید درباره انتقال بی سیم برق بدانید
علامت اختصاری فاز و نول
یکی دیگر از روش های تشخیص سیم فاز و نول و تفاوت میان این دو، علامت اختصاری آن ها است. علامت فاز و نول به شما کمک می کند بتوانید این سیم ها را بهتر تشخیص دهید. فاز و نول به انگلیسی به ترتیب Load و Neutral نام دارند. در نتیجه در پاسخ به سوال l و n در برق به چه معناست می توان گفت منظور ابتدای حرف کلمه آن ها به انگلیسی است.
سخن پایانی
دانستن تفاوت سیم فاز و نول و روش های تشخیص سیم فاز و نول و ارت نه تنها در زندگی روزانه بلکه در صنعت نیز از اهمیت زیادی برخوردار است. درک این موضوع، می تواند از وقوع حوادث زیادی مانند آتش سوزی، برق گرفتگی و … جلوگیری کند. با مطالعه مقاله سیم کشی ساختمان نیز می توانید با اصول سیم کشی یک ساختمان آشنا شوید. در این مقاله به سوال فاز نول چیست هم پاسخ دادیم.
جهت خرید سیم و کابل برق می توانید به سایت راندنو مراجعه کنید و به طور مستقیم با نمایندگان فروش آن در ارتباط باشید. از برترین برندهای تولیدکننده این محصول می توان به سیم البرز الکتریک، دامغان، سیمیا، راد افشان، خراسان افشارنژاد، سیمیا، کمان، پرتو الکتریک و … اشاره کرد.
بیشتر بخوانید: راهنمای خرید سیم برق
