گاز و کپسول گاز از تجهیزاتی هستند که در بیشتر موارد به منظور تأمین سوخت وسایل گازسوز استفاده می‌شوند. گازها ذراتی هستند که حجم و شکل مشخصی ندارند و در گونه‌های مختلف، تشکیل می‌شوند. کپسول گاز که با نام سیلندر گاز در بازار شناخته شده است، محفظه‌ای است که برای نگهداری از گازهای مختلف استفاده می‌شود. کپسول گازها نیز باتوجه به نوع گاز نگهداری شونده، در انواع مختلفی تولید می‌شوند.
در این مطلب به برسی همه چیز در خصوص خرید کپسول گاز برای صنایع پرداخته شده است. پس تا انتهای این مقاله از مجله راندنو با ما همراه باشید.
آنچه در ادامه می‌خوانیم:
- انواع گاز و کاربرد آن‌ها
- انواع کپسول گاز براساس نوع گاز
- انواع کپسول گاز براساس جنس
- انواع کپسول گاز براساس ساختار
- اجزای تشکیل دهنده کپسول گاز
- سایز کپسول گاز
- مزایای استفاده از گاز
- تفاوت گاز شهری و گاز مایع کپسول
- نکات ایمنی نگهداری از کپسول گاز
- بهترین برند گاز و کپسول گاز
- جمع‌بندی
انواع گاز و کاربرد آن‌ها
در حین خرید کپسول گاز فراموش نکنید که گازها به چند دسته کلی تقسیم می‌شوند و استفاده از آن‌ها در صنایع مختلف، کاربردهای متعددی دارد. در ادامه به بررسی رایج‌ترین و کاربردی‌ترین گونه‌های گاز پرداخته شده است:
گاز صنعتی
گازهای صنعتی دسته‌ای از ترکیبات شیمیایی گازی به شمار می‌آیند. گازهای صنعتی به صورت انبوه تولید می‌شوند و استفاده از آن‌ها در صنایع مختلف، کاربرد دارد. این نوع گاز از پرکاربردترین گازهای موجود است و گازهایی مانند نیتروژن، اکسیژن، آرگون، رادون، نئون، کریپتون، زنون، متان، هیدروژن و حتی هوا را شامل می‌شود.
از این نوع گاز در صنایع مختلف نفت و گاز، پتروشیمی، صنایع شیمیایی و دارویی، صنعت فولاد، صنایع هسته‌ای، صنایع غذایی و در بسیاری از نیروگاه‌ها استفاده می‌شود. گاز صنعتی با بهره‌گیری از روش‌های مختلف تولید می‌شود. برخی از نمونه‌های گاز صنعتی از هوا و برخی دیگر از منایع نفتی و حتی گاز طبیعی استخراج می‌شوند.
گاز طبیعی
گازهای طبیعی در بسیاری از محیط‌های زندگی افراد یافت می‌شوند. استفاده از گاز طبیعی به گونه‌ای است که توسط لوله‌کشی مهار شده و از مسافت‌های طولانی به شهرها منتقل می‌شود و در نهایت، مورد استفاده قرار می‌گیرد. همچنین از گاز شهری جهت تأمین روشنایی، نیرو و مصارف گوناگون در کارخانه‌های مختلف، استفاده می‌شود.
گاز ذغال
این نوع گاز همان‌طور که از نامش مشخص است، توسط پودر ذغال سنگ به وجود می‌آید. گازهای ذغال در کوره‌های بزرگ و در بسته که هوا به آن‌ها راه ندارد، حرارت داده می‌شوند. درنتیجه این فعالیت، ذغال به صورت خمیری شکل درمی‌آید و از خود گاز آزاد می‌کند. درنتیجه، این گاز را توسط لوله مخصوص از کوره خارج می‌کنند و در ظرفی جمع‌آوری می‌شود.
همچنین پس از جداسازی مواد زائد و تصفیه کامل آن، به انبار گاز منتقل می‌شود.
گاز خشک
گازهای خشک یا هوای خشک از دیگر انواع این ذرات هستند که از درصد زیادی متان و مقداری مواد میعانی تشکیل می‌شوند. این گاز به سختی به مایع تبدیل می‌شوند. همچنین مولکول‌های تشکیل دهنده این گاز تا حدودی سنگین هستند. از این گاز به عنوان گازهای کالیبره استفاده می‌شود و در صنایع مختلف کاربرد دارد.
گاز مرطوب
یکی دیگر از انواع گازها، گازهای مرطوب هستند که از مقادیر زیادی پارافین‌های ردیف بالا ساخته می‌شوند. با قرار دادن این گاز در فشار و حرارت بالا، می‌توان آن را به مایع تبدیل کرد. همچنین باتوجه به شرایطی که در معادن وجود دارد، این نوع گازها به شکل مایع یا بخار در محیط مورد نظر وجود دارند.
بیشتر بخوانید: کپسول گاز چیست | آشنایی با انواع سیلندر گاز
انواع کپسول گاز بر اساس نوع گاز
کپسول گازها باتوجه به نوع گازی که درون آن‌ها ذخیره می‌شود، به چند دسته تقسیم می‌شوند که در ادامه به معرفی آن‌ها می‌پردازیم:
کپسول گاز مایع
گاز مایع که نام دیگر آن گاز ال پی جی (LPG) است، از ترکیب دو گاز هیدروکربنی بوتان و پروپان تشکیل می‌شود. این نوع گاز کاربردهای گرمایشی و سوخت‌رسانی دارد. همچنین در ساخت افشانه‌ها نیز به عنوان گاز خنک کننده مورد استفاده قرار می‌گیرد. مخازن گاز مایع نیز در ظرفیت‌های مختلفی تولید و به بازار عرضه می‌شوند.
همچنین از انواع مخزن گاز آن می‌توان به مخزن 125 گالنی، 250 گالن، 500 گالن، 1000 گالن و ظرفیت‌های دیگر اشاره کرد.
کپسول هلیوم
هلیوم گاز دیگری است که به عنوان نیروی محرکه و به منظور تحت فشار قرار دادن مخازن سوخت استفاده می‌شود. عمده کاربرد استفاده از این کپسول، برای پر کردن بادکنک است. این گاز غیر آتش‌زا بوده و قابلیت شارژ شدن نیز دارد. استفاده از این گاز در صنایع مختلف کاربردهای زیادی دارد و به عنوان منبع خنک کننده نیز استفاده می‌شود.
کپسول بوتان
کپسول بوتان یا همان گاز مایع از سرد کردن و تقطیر، طی مراحل مختلف به دست می‌آید. از این نوع کپسول می‌توان برای اجاق گازهای خانگی، کارخانه‌ها، آشپزخانه‌های تجاری و به عنوان سوخت دوم برای خودروها نیز استفاده کرد.
کپسول گاز CNG
گاز سی ان جی عمدتاً از گاز طبیعی تهیه شده و به عنوان سوخت به جای بنزین و گازوئیل کاربرد دارد. کپسول‌های سی ان جی به صورت استوانه‌ای و کروی شکل طراحی می‌شوند. همچنین این مخازن به صورت یکپارچه و بدون درز، از جنس فولاد کروم تولید می‌شوند. از انواع کپسول گاز CNG می‌توان به مخزن گاز ماشین اشاره کرد.
کپسول گاز اکسیژن
سیلندر اکسیژن برای مصارف طبی و جوشکاری استفاده می‌شود. این نوع کپسول در ظرفیت‌های 5، 10، 20 ، 40، 50 لیتری در بازار موجود است. فشار معمول برای این کپسول‌ها 150 تا 200 بار است. سیلندرهای گاز اکسیژن خلوص بالا از بدنه طوسی و گلوئی سفید برخوردار هستند. در حالی که سیلندرهای گاز اکسیژن صنعتی به رنگ مشکی هستند.
از گونه‌های دیگر مخازن گاز می‌توان به کپسول گاز پیک نیک، یکبار مصرف، کپسول و شارژ گاز کولر گازی و گاز و کپسول گاز مسافرتی اشاره نمود که بیشتر جهت مصارف کوچک و خانگی استفاده می‌شوند.
بیشتر بخوانید: تفاوت گاز CNG و LPG
انواع کپسول گاز براساس جنس
کپسول‌های گاز باتوجه به مواد اولیه استفاده شده در ساختارشان، به چند دسته تقسیم می‌شوند که در ادامه به بررسی آن‌ها پرداخته شده است:
کپسول های فولادی
کپسول گاز فولادی صنعتی مخازنی هستند که به منظور نگهداری گازها با فشارهای متفاوت، مورد استفاده قرار می‌گیرند. این نوع کپسول‌ها از لوله‌های فولادی و به صورت یکپارچه ساخته می‌شوند و هیچ‌گونه درز و جوشی بر روی آن‌ها وجود ندارد. لازم به ذکر است که کپسول‌های فولادی از استحکام بیشتری نسبت به کپسول‌های با درز و جوش برخوردار هستند.
همچنین نوع فولادی سیلندرهای گاز، از مهم‌ترین استانداردهای جهانی در مبحث ایمنی و کنترل کیفی برخوردار هستند.
کپسول های آلومینیومی
یکی دیگر از انواع سیلندرهای گاز، نوع آلومینیومی آن است که آلیاژ آن نسبت به نوع فولادی، گران‌تر است. این نوع سیلندرهای گاز از وزن پایینی برخوردار هستند و به عنوان سیلندرهای پرتابل به بازار عرضه می‌شوند. همچنینن پایداری بیشتری نسبت به کپسول‌های کربن استیل دارند و دچاز زنگ‌زدگی نمی‌شوند.
کپسول های کامپوزیت
نوع دیگری از سیلندرهای گاز وجود دارند که از فیبر کربن ساخته شده‌اند. سیلندرهای کامپوزیت از وزن پایینی برخوردار هستند و الیاف به کار رفته در ساختار آن‌ها استحکام بالایی دارد. همچنین این ساختار موجب شده است این وسیله مقاومت بالایی در برابر حرارت و ضربه داشته باشد.
کپسول کربن استیل
از این نوع کپسول‌ها برای گازهای بی‌اثر مانند نیتروژن استفاده می‌شود. این کپسول‌ها از قیمت پایینی برخوردار هستند و مصرف‌کنندگان بسیاری جذب این نوع کپسول‌ها می‌شوند.
سیلندرهای استینلس استیل
این سیلندرهای استیل که با نام کپسول های S.S نیز شناخته شده هستند، مختص استفاده برای گازهایی هستند که خورندگی و واکنش‌پذیری بالایی دارند.
کپسول گاز پرسی
سیلندر گاز پرسی از دیگر انواع این محصول است که به رنگ زرد و به صورت چرخشی تولید می‌شود. این نوع کپسول گاز با نوع بوتان تفاوت‌هایی دارد و رزوه سیلندر آن بیرون قرار گرفته است. همچنین رگلاتور آن به صورت مهره‌ای است و به سیلندر آن متصل شده است. لازم به ذکر است که این کپسول‌ها در مراکز مختلفی به فروش می‌رسند. بنابراین سعی براین داشته باشید که از نمایندگی فروش کپسول پرسی گاز این محصول را خریداری نمایید.
انواع کپسول گاز براساس ساختار
کپسول گازها باتوجه به ساختاری که دارند، در انواع مختلفی تولید و به بازار عرضه می‌شوند. در ادامه شما را با انواع کپسول‌های گاز براساس ساختاری که دارند، آشنا خواهیم نمود.
کپسول بدون درز یا یکپارچه
این سیلندر گاز از یک قطعه ورق یک تکه تشکیل شده است و هیچ جوش و برشی در آن وجود ندارد. از این سیلندرها معمولاً برای گازهای هیدوژن، اکسیژن، نیتروژن، متان و کربن مونو اکسید که فشار بالایی دارند، استفاده می‌شود. این نوع سیلندر از گنجایش 200 بار و تست 300 بار برخوردار است. نکته دیگری که وجود دارد، این است که امکان شارژ گازهای مایع‌شونده در کپسول‌های یکپارچه وجود دارد.
کپسول درز دار
این کپسول از دو قطعه فلزی تشکیل شده است و قابلیت تحمل فشار بالایی ندارد. از این نوع کپسول گاز برای ذخیرهسازی گازهای مایع‌شونده با فشار پایین، استفاده می‌شود. از جمله این گازها می‌توان به دی اکسید کربن، فریون‌ها و دی اکسید گوگرد اشاره نمود. لازم به ذکر است که امکان شارژ گازها با فشار بالا در این نوع کپسول‌ها وجود ندارد.
اجزای تشکیل دهنده کپسول گاز
کپسول‌های گاز مانند وسایل و ابزارهای دیگر، از اجزای مختلفی تشکیل می‌شوند. در ادامه از بخش‌های تشکیل دهنده این محصول نام برده شده است:
بدنه سیلندر گاز
بدنه این محصول همان‌طور که از نامش مشخص است، محفظه‌ای است که گازها را درون خود جای می‌دهد. همچنین در مواقع لزوم می‌توان از گاز ذخیره شده در این مخزن، استفاده نمود. بر روی بدنه کپسول گاز اطلاعاتی مانند شماره سیلندر، سال تولید، برند و کشور تولیدکننده سیلندر، فشار تست و فشار کاری سیلندر، تاریخ تست هیدروستاتیک و … درج می‌شود.
کلاهک کپسول گاز
کلاهک سیلندر گاز بخش دیگری از این وسیله است که نقش به‌سزایی در حفاظت از شیر سیلندر ایفا می‌کند. همچنین یکی از الزامات مهم در جابه‌جایی و حمل و نقل سیلندرها، برخورداری از کلاهک است. به طوری که تیم‌های کنترل کیفیت در صورت عدم برخورداری کپسول از کلاهک، اجازه تخلیه و بارگیری را صادر نمی‌کنند.
شیر سیلندر گاز (Valve)
انواع کپسول گاز باتوجه به نوع گازی که در خود جای می‌دهند، به وسیله دو نوع شیر قابل استفاده هستند. لازم به ذکر است که در ایران شیر کپسول گاز از استانداردهای BS 314 و DIN 477 برخوردار است. در ادامه به معرفی شیر کپسول‌های گاز می‌پردازیم:
- شیر راست گرد: Right Handed یا شیر راست گرد، برای گازهای خنثی و بی‌اثر یا اینرت مورد استفاده قرار می‌گیرند.
- شیر چپ گرد: Left Handed یا چپ‌گرد برخلاف نوع قبلی برای به کارگیری از گازهای آتش‌زا و پرخطر، استفاده می‌شوند.
بیشتر بخوانید: ساختار کپسول گاز یا سیلندر گاز
رگلاتور کپسول گاز
کار رگلاتور گاز این است که شرایط خروج گاز پروپان از کپسول را فراهم می‌کند. رگلاتورها باتوجه به میزان فشار در سه نوع فشار ضعیف خانگی، نیمه‌صنعتی و فشار قوی صنعتی تولید می‌شوند. برخی از انواع این محصول از گیج برخوردار هستند و می‌توان آن‌ها را تنظیم کرد.
سایز کپسول گاز
کپسول‌های گاز باتوجه به حجمی که گازها را درون خود جای می‌دهند، در ظرفیت‌های گوناگونی تولید و به بازار عرضه می‌شوند. همچنین ابعاد کپسول گاز باتوجه به میزان گاز مصرفی، در نمونه‌های مختلف در بازار موجود است. در ادامه به کاربردی‌ترین و پرمصرف‌ترین ظرفیت‌های کپسول گاز می‌پردازیم:
- کپسول گاز 2 لیتری
- کپسول گاز 5 لیتری
- کپسول گاز 10 لیتری
- سیلندر گاز 20 لیتری
- کپسول گاز 25 کیلویی
- کپسول گاز 40 لیتری
- کپسول گاز 50 کیلویی و …
مزایای استفاده از گاز
گاز نوعی سوخت تمیز است که استفاده از آن اهمیت ویژه‌ای دارد. گاز شهری به خوبی قابل کنترل است و برای نگهداری از آن، به استفاده از مخزن نیازی نیست. همچنین گازها تحت هیچ شرایطی از خود خاکستر تولید نمی‌کنند. امروزه به کارگیری از گازها از کاربردهای به‌سزایی برخوردار است. با استفاده از گازها در صنایع غذایی، می‌توان فعالیت‌هایی مانند بو دادن قهوه، پختن غذا، طبخ نان و کلوچه و … استفاده نمود.
همچنین کارکرد برخی از وسایل در صنایع به گونه‌ای است که تنها با گاز کار می‌کنند. لازم به ذکر است که برخی از اتوموبیل‌ها و یخچال‌ها توسط انرژی گازی کار می‌کنند. برخی از ماشین‌های لباسشویی نیز بخار مورد نیاز خود را توسط گازها به دست می‌آورند.
تفاوت گاز شهری و گاز مایع کپسول
گاز شهری و گاز مایع از پرمصرف‌ترین گازها هستند که در این بخش به تفاوت‌های این دو می‌پردازیم:
- این دو گاز براساس ارزش حرارتی با یکدیگر تفاوت‌هایی دارند. به طور متوسط هر مترمکعب گاز طبیعی، 8600 کیلوکالری ارزش حرارتی دارد. این میزان ذکرشده، باتوجه به ترکیبات گاز طبیعی قابل تغییر است. در مقابل، ارزش حرارتی گاز ال پی جی حدود 12000 کیلو کالری براساس کیلوگرم است.
- بخش زیادی از ترکیبات شیمیایی گاز طبیعی را متان تشکیل داده است که ساده‌ترین نوع هیدروکربن‌ها به شمار می‌آید. ترکیبات دیگری نیز در این گاز یافت می‌شود که درصد آن‌ها در مخزن‌های مختلف، متفاوت است. اما در مقابل، گازهای مایع از دو گاز هیدروکربنی بوتان و پروپان تشکیل شده‌اند. گاز طبیعی استخراج شده نیز از میزان قابل مشخصی آب برخوردار است که در پالایشگاه‌ها، آب و ترکیبات اضافی از گازهای طبیعی تفکیک می‌شوند.
- گاز طبیعی سبک‌تر از هوا است اما نسبت به گاز مایع، سنگین‌تر است. گاز LPG از انرژی 93.2 مگا ژول بر مترمکعب برخوردار است. این در حالتی است که انرژی گاز طبیعی معادل 38.7 مگا ژول بر مترمکعب برآورد می‌شود.
- گاز مایع در مخازن نگهداری و ذخیرهسازی می‌شود اما گازهای طبیعی شرکت گاز از طریق خطوط لوله توزیع می‌شوند.
- گاز طبیعی در جهت احتراق و مشتعل شدن، به میزان هوای کمتری نسبت به گاز مایع نیاز دارد.
- گاز ال پی جی از محتوای انرژی بالاتری برخوردار است. همچنین قابل حمل بوده و دسترسی آسا‌تری دارد.
- در برخی از موارد، استفاده از گازهای مایع هزینه کمتری نسبت به گاز شهری دربر می‌گیرد.
- پروپان موجود در گاز ال پی جی از هوا سنگین‌تر بوده و ته‌نشین می‌شود. در مقابل، گاز طبیعی از هوا سنگین‌تر است و در صورت نشتی، به سرعت از بین می‌رود.
نکات ایمنی نگهداری از کپسول گاز
در این بخش به روش‌های صحیح نگهداری از کپسول گاز و پیشگیری از خطرات نشت گاز می‌پردازیم:
- بهتر است کپسول‌های گاز را به صورت ایستاده و یا زنجیر شده بر روی دیوار نگهداری نمایید. زیرا قرار دادن کپسول گاز در حالت افقی، موجب انفجار و آتش‌سوزی می‌شود.
- کپسول‌های گاز نباید روی زمین کشیده شوند و نباید تحت فشار و مجاورت کوره‌ها قرار بگیرند.
- انواع کپسول گاز اگر پر و یا خالی باشند، باید به طور جداگانه تفکیک شوند و در معرض یخ، برف، زنگ‌زدگی و خوردگی قرار نگیرند.
- از جوشکاری کپسول ترک خورده پرهیز کنید و کپسول را از ارتفاع رها نکنید.
- در صورت عدم استفاده از کپسول، شیر آن را ببندید و از تحت فشار قرار دادن کپسول پرهیز نمایید.
- توجه داشته باشید سیلندر گاز را نباید بغلتانید و از رگلاتور آن به هنگام جابه‌جا کردن، به عنوان دستگیره استفاده نکنید. همچنین در صورت عدم استفاده از لوازم گازسوز، شیر رگلاتور را ببندید.
- بهترین و مناسب‌ترین شرایط برای نگهداری از سیلندرهای گاز، در هوای آزاد است.
- هنگام تعویض سیلندرها اتصالات را چک کنید تا به خوبی محکم شوند. همچنین اگر بوی گاز را احساس کردید، هرچه سریع‌تر سیلندر را در هوای آزاد قرار دهید و با شرکت گازرسان مورد نظر، تماس بگیرید.
- آزمایش کردن سیلندر با آب و صابون از روش‌هایی است که می‌توانید از عدم نشتی آن اطمینان حاصل نمایید.
- از شلنگ‌های استاندارد استفاده نمایید و طول شلنگ نباید بیشتر از 90 سانتی‌متر باشد. در دو طرف شلنگ نیز باید از بست فلزی استفاده شود. همچنین اگر مسافت زیادی وجود دارد، می‌توانید از سیستم لوله‌کشی مسی استفاده نمایید.
- هر شش ماه یکبار، با دایره سرویس وسایل گازسوز خود تماس بگیرید تا از کپسول گاز بازدید و مراحل ایمنی را تأیید نمایند.
بهترین برند گاز و کپسول گاز
شرکت‌های متعددی به تولید انواع کپسول گاز و ارائه گازهای مورد استفاده این کپسول‌ها پرداخته‌اند. در ادامه به معرفی تعدادی از شرکت‌های تولیدکننده انواع کپسول گاز پرداخته شده است:
کپسول گاز بوتان
بوتان یکی از شناخته شده‌ترین شرکت‌های توزیع‌کننده گاز مایع و کپسول‌های گاز است. این برند در سال 1332 توسط محمود خلیلی و فرزندش تأسیس شد. کپسول گازهای شرکت بوتان با رنگ زرد تولید می‌شوند و یکی از پرکاربردترین کپسول‌ها است.
کپسول ایران گاز
کپسول گاز ایران گاز یکی از پرکاربردترین نوع کپسول‌هایی است که طرفداران زیادی دارد. این کپسول از اتصال جفتی بر روی سیلندرهای خود استفاده می‌کند و هیچ‌گونه رزوه ای ندارد. لازم به ذکر است که رگلاتور این نوع کپسول مشکی رنگ است و با چرخاندن آن، گاز خارج می‌شود.
با مراجعه به سایت راندنو می توانید استعلام قیمت کپسول گاز ایران گاز را به طور مستقیم از فروشندگان این محصول دریافت نمایید. راندنو امکان مشاهده لیست قیمت کپسول گاز 11 کیلویی ایران گاز را برای شما فراهم نموده است.
کپسول گاز پرشیا گاز آسیا
پرشیا گاز آسیا از دیگر تأمین‌کنندگان این تجهیزات در ایران است. این شرکت به تولید انواع کپسول گاز خانگی در ظرفیت‌های مختلف می‌پردازد. این برند فعالیت خود را از سال 1390 آغاز کرد و هرسال دامنه فعالیت‌های خود را گسترش می‌دهد. کپسول گازهای این شرکت از کیفیت بالایی برخوردار هستند و با بهره‌گیری از استانداردهای ایمنی طراحی و تولید می‌شوند.
جمع‌بندی
در این مقاله از مجله راندنو به بررسی انواع گاز و کپسول‌های ذخیره آن‌ها پرداخته شد. همان‌طور که گفته شد، استفاده از گازهای مختلف در صنایع و منازل، نیازمند کپسول متناسب با نوع گاز است. همچنین بسیاری از تولیدکنندگان دیگر به ارائه انواع کپسول‌های می‌پردازند.
امیدواریم که مقاله همه چیز در خصوص خرید کپسول گاز برای شما کاربران گرامی مفید واقع شده باشد. راندنو امکان مشاهده لیست قیمت انواع کپسول گاز و برقراری ارتباط بی‌واسطه با فروشندگان تجهیزات صنعتی را برای شما فراهم نموده است. همچنین خوشحال می‌شویم که نظرات خود را در قسمت دیدگاه این مقاله برای ما به اشتراک بگذارید. تیم فنی راندنو آماده پاسخگویی و راهنمایی شما کاربران عزیز درخصوص هرگونه سؤالات رایج در زمینه ابزارآلات است.
