کلاه ایمنی چیست و چه کاربردی دارد؟ کلاه ایمنی یا کلاه کار یا Helmet یکی از مهم‌ترین و کاربردی‌ترین انواع ابزار ایمنی به شمار می‌آید. کلاه ایمنی در محیط‌های کاری مختلف، جهت حفاظت از سر کارکنان در مقابل اصابت اجسام سنگین، مورد استفاده قرار می‌گیرد. از این رو اداره ایمنی و بهداشت کار (OSHA) کارفرمایان را ملزم به تهیه این ابزار برای تمامی کارکنان نموده است.
همان‌طور که می‌دانید، سر یکی از حساس‌ترین قسمت‌های بدن انسان در برابر حوادث و ضربات احتمالی شغلی و غیر شغلی است. از این رو استفاده از کلاه کار، ساده‌ترین روش برای حفاظت از کارکنان از آسیب‌های احتمالی است. شرکت‌ها و گروه‌های ساختمان‌سازی، باید درصدد تأمین امنیت مورد نیاز کارگران خود برآیند. در صورتی که این شرکت‌ها نتوانند امنیت کارکنان را تأمین کنند، با مشکلات متعددی روبه‌رو می‌شوند.
در نتیجه این وسیله جهت کاهش و به حداقل رساندن اثرات ناشی از ضربات وارده به سر، طراحی و ارائه می‌شود. لازم به ذکر است که این کلاه‌ها طول عمر بالایی دارند و از مقاومت زیادی برخوردار هستند. همچنین این محصول ایمنی نقش به‌سزایی در سلامت و حفظ امنیت کارکنان در حوزه‌های گوناگون ایفا می‌کند. این ابزار ایمنی در برابر سقوط آوار و دیگر خطرات در کارگاه‌های ساختمانی و عمرانی نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. در ادامه این مقاله به سؤال کاربرد اصلی کلاه ایمنی چیست پاسخ خواهیم داد.
آنچه در ادامه می‌خوانیم:
- چرا باید از کلاه ایمنی استفاده کرد؟
- آسیب‌های وارده به سر
- کاربرد اصلی کلاه ایمنی
- کلاس بندی کلاه ایمنی
- اجزای تشکیل دهنده کلاه ایمنی
- عمر کلاه ایمنی
- جمع‌بندی
چرا باید از کلاه ایمنی استفاده کرد؟
پس از بررسی مشخصات کلاه کار به تاریخچه استفاده از این ابزار ایمنی می‌پردازیم. جالب است بدانید که کلاه کار ایمنی پیش از میلاد مسیح، مورد استفاده سربازان طی جنگ‌های متعدد قرار می‌گرفته است. ابتدایی‌ترین کلاه کار حدود 900 سال پیش از میلاد توسط سربازان عاشوری استفاده می‌شد.
جنس این کلاه‌ها در بیشتر مواقع از برنز ساخته می‌شد تا از جنگنده‌ها در برابر پرتاب‌های تیر و ضربات شمشیر محافت کند. لازم به ذکر است که در دوره ملکه ویکتوریا کارگرانی که در معادن مشغول به کار بودند، تنها از یک کلاه برزنتی استفاده می‌کردند. کلاه‌هایی از جنس برزنت هیچ‌گونه محافظتی در برابر وارد شدن ضربات شدید نداشتند.
بیشتر بخوانید: معرفی انواع کلاه ایمنی
آسیب های وارده به سر
در بسیاری از مشاغل، افراد با خطرات احتمالی بسیار زیادی روبه‌رو می‌شوند که می‌تواند ایمنی آن‌ها را از بین ببرد. همچنین صدمات وارده به سر، می‌تواند اثرات کوتاه مدت و بلند مدت داشته باشد. در این بخش از مطلب کلاه ایمنی چیست به بررسی عوامل و حوادث احتمالی موجود در مشاغل گوناگون پرداخته شده است:
- برخورد سر با منابع ایجادکننده شوک الکتریکی
- برخورد و سقوط اجسام بر روی سر
- برخوردر اجسام تیز و پرخطر با سر
- برخورد اجسام ثابت مانند لوله‌ها و تیرک‌ها به سر افراد
- کشیده شدن و یا گیرکردن موها توسط دستگاه‌های متحرک و عوامل دیگر
بیشتر بخوانید: بهترین مارک کلاه ایمنی مهندسی
کاربرد اصلی کلاه ایمنی
امروزه کلاه کار کاربرد مهم و زیادی در میان کاربران دارد. این تجهیزات ایمنی مورد استفاده کارگران ساختمانی، آتش‌نشان‌ها، جوشکاران و لوله‌کش‌ها قرار می‌گیرد. در لیست زیر به تعدادی از کاربردهای کلاه ایمنی در هنگام حوادث گوناگون اشاره خواهیم کرد:
- جلوگیری از آسیب سر در هنگام برخورد اشیاء مختلف به سر کاربران برای کارگران ساختمانی، مهندسین عمران، کارکنان کارخانه‌ها و معادن
- جهت استفاده کارکنان در کارخانه‌ها و کارگاه‌های تولید شیشه و فولاد
- جلوگیری از آسیب سر در هنگام برخورد سر به لوله‌ها و دیواره‌های ساختمان
- جلوگیری از ایجاد شوک الکتریکی در شرایط خاص و ویژه برای مهندسین برق
- جلوگیری از گیر کردن موها در هنگام برخورد با دستگاه های مخصوص و …
انواع کلاه کار مهندسی با توجه به موقعیت شغلی افراد و کاربردی که دارند، در گستره وسیعی قرار می‌گیرند. در ادامه این بخش از مطلب کلاه ایمنی چیست به بررسی انواع کلاه کار براساس نوع کاربری می‌پردازیم:
کلاه ایمنی مهندسی
کلاه مهندسی معماری در انواع مختلف لبه‌دار و بدون لبه تولید می‌شود. معمولاً رنگ این کلاه سفید و گاهاً سبز است. این کلاه قابلیت خاصی ندارد و از لحاظ قیمت، جزو کم هزینه‌ترین انواع کلاه‌ها است. این محصول با استفاده از جنس ABS تولید می‌شود. کلاه مهندسی نقابدار یکی از پرطرفدارترین نمونه‌های این تجهیزات است.
کلاه آتش نشانی
کلاه آتش نشانی معمولاً در رنگ‌های قرمز و نارنجی تیره تولید و عرضه می‌شود. این کلاه نسوز است و حرارت را تا درجه‌ای مشخص بدون اینکه به سر آسیب بزند، کنترل می‌کند. این کلاه‌ها علاوه بر آتش‌نشانی در محیط‌هایی که افراد با حرارت در تماس هستند، مانند کوره که در آن حرارت و دما بالا است، استفاده می‌شود.
کلاه جوشکاری
این کلاه مخصوص عملیات جوشکاری است. در هنگام جوشکاری و پرت شدن جرقه‌ها بر روی صورت، کلاه جوشکاری از قسمت سر و موی سر مراقبت می‌کند. کلاه ماسک جوشکاری می‌تواند ساده و یا اتوماتیک باشد.
کلاه ایمنی ساختمان
کلاه ساختمانی همان‌طور که از نامش مشخص است، در کارگاه‌های ساختمانی و عمران مورد استفاده قرار می‌گیرد.
کلاه ایمنی کار در ارتفاع
کلاه کار در ارتفاع معمولاً از مشخصات ویژه‌ای برخوردار است. این کلاه از استانداردهای ویژه‌ای برخوردار است و بر روی سر به صورت ثابت قرار می‌گیرد. این کلاه کار بدون لبه طراحی می‌شود تا کاربران دید قوی نسبت به محیط اطراف داشته باشند. همچنین این محصول به بند زیر چانه مجهز شده است و ایمنی افراد را در ارتفاعات تأمین می‌کند.
رنگ کلاه ایمنی
توجه نمایید کلاه های ایمنی براساس رنگ و باتوجه به کاربردی که دارند، در انواع گوناگونی تولید و به بازار عرضه می‌شوند. در ادامه به بررسی مفهوم رنگ کلاه های ایمنی پرداخته شده است:
- رنگ سفید: این رنگ برای کارکنان سطح بالا مانند مهندسین، سرپرستاران و مدیران استفاده می‌شود.
- رنگ زرد: کلاه ایمنی زرد رنگ از پرکاربردترین رنگ موجود در کارگاه‌های عمرانی و دیگر پروژه‌ها است. این رنگ نماد نیروی کار اصلی مانند کارگران است.
- رنگ قرمز: این رنگ برای نیروی‌های آتش‌نشانی، نیروهای امداد و اطفاء حریق در نظر گرفته شده است.
- رنگ سبز: این رنگ برای نمایندگان و مسئولین بهداشت و ایمنی در نظر گرفته شده است.
- رنگ آبی: این رنگ برای نیروهای فنی، تعمیراتی، گروه نجاری و تکنسین های برق به کار می رود.
- رنگ قهوه ای: کاربرد کلاه کار قهوه‌ای رنگ برای افرادی که در شرایط شغلی با دمای بالا هستند، مناسب است. همچون جوشکاران و …
- رنگ خاکستری: این رنگ برای مهمانان، پیمانکاران و بازدیدکنندگان به کار می‌‌رود.
کلاس بندی کلاه ایمنی
تحقیق در مورد کلاه ایمنی و تهیه مناسب‌ترین نوع آن، برعهده کارفرما است. کلاه‌های کار باتوجه به استانداردهای تعریف شده اداره ایمنی و بهداشت و کار با سه دسته‌بندی اصلی یعنی کیفیت B ،A و C تولید می‌شوند. هر یک از انواع کلاس‌بندی این کلاه‌ها با یکدیگر تفاوت‌هایی دارند و از ویژگی‌های خاصی برخوردار هستند. در ادامه این بخش از مطلب کلاه ایمنی چیست به معرفی تقسیم‌بندی کلاه کار می‌پردازیم:
کلاه ایمنی نوع A
کلاه‌های ایمنی کلاس A به گونه‌ای طراحی شده‌اند که از نفوذ ضربه ابزارآلات جلوگیری می‌کنند. مهم‌ترین ویژگی کلاه ایمنی کلاس A مقاومت آن در برابر جریان برق 2200 ولت است. کلاه‌هایی که در این کلاس‌بندی قرار دارند، جهت انجام فعالیت‌های مختلف در کارگاه‌های تولیدی، کارخانه‌های کشتی‌سازی، کارخانه‌های تولید چوب و موارد مشابه استفاده می‌شود. لازم به ذکر است که کلاه ایمنی ساختمانی در این دسته قرار می‌گیرد.
کلاه ایمنی نوع B
این مدل کلاه کار نسبت به مدل A، سطح بالاتری از حفاظت را در برابر خطرات احتمالی تأمین می‌کند. کلاه‌هایی که تحت استاندارد کلاس B یا E تولید می‌شوند، کاربرد ویژه‌ای دارند. ویژگی مهم کلاه ایمنی نوع B محافظت از افراد در برابر شوک‌های برقی ولتاژ بالا و خطرات الکتریکی تا حداکثر 2000 ولت است. همچنین بهره‌گیری از این ابزار ایمنی، حفاظت و امنیت هنگام سقوط را نیز بهتر تضمین می‌کند.
کلاه ایمنی نوع C
اصلی‌ترین کاربرد کلاه ایمنی کلاس C، برخورداری از وزن سبک است. این کلاس‌بندی کلاه وزن سبک‌‌تر و راحتی بیشتری برخوردار هستند. با اینکه این محصول در برابر آسیب‌های فیزیکی از مقاومت بالایی برخوردار است، اما در برابر آسیب‌های برقی و الکتریکی مقاومتی ندارد.
بیشتر بخوانید: اهمیت استفاده از کلاه ایمنی در محیط کار
اجزای تشکیل دهنده کلاه ایمنی
در این بخش از مقاله کلاه ایمنی چیست به بررسی اجزای تشکیل دهنده این ابزار ایمنی می‌پردازیم:
- لبه‌‌های کلاه که وظیفه حفاظت از گردن و صورت را برعهده دارند.
- قسمت خارجی کلاه که وظیفه اصلی آن مقاومت در برابر ضربههای وارده است.
- بند و تسمه که کلاه را بدون تماس بر روی سر نگه می‌‌دارد. همچنین ضربههای وارده به کلاه را جذب می‌‌نماید.
- بند چانه که جهت ثابت نگه داشتن کلاه بر روی سر مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- نوار عرق‌‌گیر که قابل شست و شوی است و در قسمت پیشانی قرار دارد.
- نوار پشت گردن که جهت تنظیم کلاه بر روی سر کاربرد دارد.
بیشتر بخوانید: چه نوع کلاه ایمنی بخریم؟
عمر کلاه ایمنی
عواملی مانند قرار گرفتن در معرض نور خورشید، باعث خشک و شکننده شدن کلاه می‌شود. نکته دیگری که هنگام نگهداری از این ابزار ایمنی حائز اهمیت است، تطابق استاندارد این محصول با محیط کاری است. به طور معمول طول عمر کلاه های کار، 5 سال پس از تاریخ اولین استفاده از آن است.
لازم به ذکر است که کارفرمایان هر مشاغل، با توجه به نوع فعالیت و پروژه‌های مختلف، باید عمر کلاه را تعیین کنند. به این نکته باید توجه داشته باشید که در صورت پرتاب کلاه از ارتفاع، باید کلاه را تعویض نمایید. زیرا با ضربههای وارده به این وسیله، پوسته‌های آن ضعیف شده است و میزان ایمنی کاهش می‌یابد.
چه زمانی باید کلاه ایمنی را تعویض کنیم؟
یکی از موارد تعویض کلاه کار تاریخ انقضای آن است معمولاً 5 تا 7 سال پس از تولید، قابلیت استفاده دارند. البته در صورتی که کلاه شما در حادثه‌ای دچار خرابی، سوختگی، شکستگی و موارد دیگر شد، باید به تعویض آن اقدام نمایید. به طور کلی نمی‌توان تاریخ انقضاء کلاه ایمنی jsp و دیگر کلاه‌های کار را به طور دقیق مشخص کرد.
جمع‌بندی
در این مقاله به بررسی کاربردهای کلاه ایمنی و ویژگی آن‌ها پرداخته شد. در این مطلب گفته شد که این کالا در رنگ‌بندی‌های گوناگون و با استفاده از مواد اولیه مختلف تولید می‌شود. همچنین دانستید که هر رنگ کلاه کار کارکنان یک مجموعه را از یکدیگر متمایز می‌کند. در نتیجه می‌توان جایگاه شغلی و نحوه فعالیت آن‌ها را نیز تشخیص داد. مواد اولیه به کار رفته در ساخت کلاه‌های کار نیز هر یک مقاومت خاصی دارند و برای کار در زمینه‌های متناسب، مورد استفاده قرار می‌گیرند. به طور کلی با توجه به محیط کاری و نوع فعالیت، می‌توان متناسب‌ترین کلاه کار ایمنی را تهیه کرد.
امیدواریم که این مقاله برای شما مفید واقع شده باشد و اطلاعات کافی در مورد کاربرد اصلی کلاه ایمنی را کسب کرده باشید. جهت تهیه و بررسی مشخصات فنی کلاه کار مورد نظر می‌توانید به سایت راندنو مراجعه نمایید. همچنین می‌توانید لیست تأمین کنندگان و فروشندگان تجهیزات ایمنی مورد نظر را مشاهده نمایید و ارتباطی بی واسطه با آن‌ها داشته باشید.
