کلاه ایمنی چیست و چه کاربردی دارد؟ کلاه ایمنی یا کلاه کار یا Helmet یکی از مهم‌ترین و کاربردی‌ترین انواع ابزار ایمنی به شمار می‌آید. کلاه ایمنی در محیط‌های کاری مختلف، جهت حفاظت از سر کارکنان در مقابل اصابت اجسام سنگین، مورد استفاده قرار می‌گیرد. از این رو اداره ایمنی و بهداشت کار (OSHA) کارفرمایان را ملزم به تهیه این ابزار برای تمامی کارکنان نموده است.
همان‌طور که می‌دانید، سر یکی از حساس‌ترین قسمت‌های بدن انسان در برابر حوادث و ضربات احتمالی شغلی و غیر شغلی است. از این رو استفاده از کلاه ایمنی، ساده‌ترین روش برای حفاظت از کارکنان از آسیب‌های احتمالی است. شرکت‌ها و گروه‌های ساختمان‌سازی، باید درصدد تأمین امنیت مورد نیاز کارگران خود برآیند. در صورتی که این شرکت‌ها نتوانند امنیت کارکنان را تأمین کنند، با مشکلات متعددی روبه‌رو می‌شوند.
در نتیجه این وسیله جهت کاهش و به حداقل رساندن اثرات ناشی از ضربات وارده به سر، طراحی و ارائه میشود. لازم به ذکر است که این کلاه‌ها طول عمر بالایی دارند و از مقاومت زیادی برخوردار هستند. همچنین کلاه ایمنی نقش به‌سزایی در سلامت و حفظ امنیت کارکنان در حوزه‌های گوناگون ایفا می‌کند. این ابزار ایمنی در برابر سقوط آوار و دیگر خطرات در کارگاه‌های ساختمانی و عمرانی نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. در ادامه مقاله کلاه ایمنی چیست به معرفی انواع و کاربردهای این ابزار ایمنی مهم اشاره خواهیم کرد.
آنچه در ادامه می‌خوانیم:
- تاریخچه حفاظت از سر
- آسیب‌های وارده به سر
- کاربرد کلاه ایمنی
- انواع کلاه ایمنی
- کلاس بندی کلاه ایمنی
- رنگ کلاه ایمنی
- ویژگی کلاه ایمنی استاندارد
- اجزای تشکیل دهنده کلاه ایمنی
- جنس کلاه ایمنی
- مراحل کنترل کیفیت کلاه ایمنی
- عمر کلاه ایمنی
- نکات مهم در انتخاب کلاه ایمنی
- فروش کلاه ایمنی
- جمع‌بندی
چرا باید از کلاه ایمنی استفاده کرد؟
پس از بررسی مشخصات کلاه کار به تاریخچه استفاده از این ابزار ایمنی می‌پردازیم. جالب است بدانید که کلاه کار ایمنی پیش از میلاد مسیح، مورد استفاده سربازان طی جنگ‌های متعدد قرار می‌گرفته است. ابتدایی‌ترین کلاه کار حدود 900 سال پیش از میلاد توسط سربازان عاشوری استفاده می‌شد.
جنس این کلاه‌ها در بیشتر مواقع از برنز ساخته می‌شد تا از جنگنده‌ها در برابر پرتاب‌های تیر و ضربات شمشیر محافت کند. لازم به ذکر است که در دوره ملکه ویکتوریا کارگرانی که در معادن مشغول به کار بودند، تنها از یک کلاه برزنتی استفاده می‌کردند. کلاه‌هایی از جنس برزنت هیچ‌گونه محافظتی در برابر وارد شدن ضربات شدید نداشتند.
آسیب های وارده به سر
در بسیاری از مشاغل، افراد با خطرات احتمالی بسیار زیادی روبه‌رو می‌شوند که می‌تواند ایمنی آنها را از بین ببرد. همچنین صدمات وارده به سر، می‌تواند اثرات کوتاه مدت و بلند مدت داشته باشد. در این بخش شما را با عوامل و حوادث احتمالی که در مشاغل گوناگون اتفاق می‌افتد، آشنا می‌نماییم.
- برخورد سر با منابع ایجادکننده شوک الکتریکی
- برخورد و سقوط اجسام بر روی سر
- برخوردر اجسام تیز و پرخطر با سر
- برخورد اجسام ثابت مانند لوله‌ها و تیرک‌ها به سر افراد
- کشیده شدن و یا گیرکردن موها توسط دستگاه‌های متحرک و عوامل دیگر
کاربرد کلاه ایمنی
امروزه کلاه ایمنی کاربرد مهم و زیادی در میان کاربران دارد. این ابزار ایمنی مورد استفاده کارگران ساختمانی، آتش‌نشان‌ها، جوشکاران و لوله‌کش‌ها قرار می‌گیرد. در لیست زیر به تعدادی از کاربردهای کلاه ایمنی در هنگام حوادث گوناگون اشاره خواهیم کرد:
- جلوگیری از آسیب سر در هنگام برخورد اشیاء مختلف به سر کاربران برای کارگران ساختمانی، مهندسین عمران، کارکنان کارخانه‌ها و معادن
- جهت استفاده کارکنان در کارخانه‌ها و کارگاه‌های تولید شیشه و فولاد
- جلوگیری از آسیب سر در هنگام برخورد سر به لوله‌ها و دیواره‌های ساختمان
- جلوگیری از ایجاد شوک الکتریکی در شرایط خاص و ویژه برای مهندسین برق
- جلوگیری از گیر کردن موها در هنگام برخورد با دستگاه های مخصوص و …
انواع کلاه ایمنی
انواع کلاه کار مهندسی با توجه به موقعیت شغلی افراد و کاربردی که دارند، در گستره وسیعی قرار می‌گیرند. در ادامه این بخش از مقاله کلاه ایمنی چیست هر یک از انواع کلاه کار را به صورت تخصصی مورد بررسی قرار می‌دهیم:
کلاه ایمنی مهندسی
کلاه مهندسی معماری در انواع مختلف لبه‌دار و بدون لبه تولید میشود. معمولاً رنگ این کلاه سفید و گاهاً سبز است. این کلاه قابلیت خاصی ندارد و از لحاظ قیمت، جزو کم هزینه‌ترین انواع کلاه‌ها است. این محصول با استفاده از جنس ABS تولید میشود. کلاه مهندسی نقابدار یکی از پرطرفدارترین نمونه‌های این تجهیزات است.
کلاه آتش نشانی
کلاه آتش نشانی معمولاً در رنگ‌های قرمز و نارنجی تیره تولید و عرضه میشود. این کلاه نسوز است و حرارت را تا درجه‌ای مشخص بدون اینکه به سر آسیب بزند، کنترل می‌کند. این کلاه‌ها علاوه بر آتش‌نشانی در محیط‌هایی که افراد با حرارت در تماس هستند، مانند کوره که در آن حرارت و دما بالا است، استفاده میشود.
کلاه جوشکاری
این کلاه مخصوص عملیات جوشکاری است. در هنگام جوشکاری و پرت شدن جرقه‌ها بر روی صورت، کلاه جوشکاری از قسمت سر و موی سر مراقبت می‌کند. کلاه ماسک جوشکاری می‌تواند ساده و یا اتوماتیک باشد.
کلاه ایمنی ساختمان
کلاه ساختمانی همان‌طور که از نامش مشخص است، در کارگاه‌های ساختمانی و عمران مورد استفاده قرار می‌گیرد.
کلاه ایمنی کار در ارتفاع
کلاه کار در ارتفاع معمولاً از مشخصات ویژه‌ای برخوردار است. این کلاه از استانداردهای ویژه‌ای برخوردار است و بر روی سر به صورت ثابت قرار می‌گیرد. این کلاه کار بدون لبه طراحی میشود تا کاربران دید قوی نسبت به محیط اطراف داشته باشند. همچنین این محصول به بند زیر چانه مجهز شده است و ایمنی افراد را در ارتفاعات تأمین می‌کند.
کلاس بندی کلاه ایمنی
کلاه‌های ایمنی در سه دسته‌بندی اصلی یعنی کیفیت B ،A و C تولید و به بازار عرضه می‌شوند. این کلاه‌ها به طور کلی به سه گروه مجزا تقسیم می‌شوند. هر یک از انواع کلاس‌بندی این کلاه‌ها با یکدیگر تفاوت‌هایی دارند و از ویژگی‌های خاصی برخوردار هستند. در ادامه به معرفی تقسیم‌بندی انواع کلاه کار می‌پردازیم:
کلاه ایمنی نوع A
کلاه‌های ایمنی کلاس A به گونه‌ای طراحی شده‌اند که از نفوذ ضربه ابزارآلات جلوگیری می‌کنند و در برابر جریان برق 2200 ولت مقاومت دارد.
کلاه ایمنی نوع B
این مدل کلاه ایمنی نسبت به مدل A، سطح بالاتری از حفاظت را در برابر خطرات احتمالی تأمین می‌کند. کلاه ایمنی نوع B از افراد در برابر شوک‌های برقی ولتاژ بالا و خطرات الکتریکی تا 2000 ولت محافظت مینماید. همچنین بهره‌گیری از این ابزار ایمنی، حفاظت و امنیت هنگام سقوط را بهتر تضمین می‌کند.
کلاه ایمنی نوع C
این مدل کلاه‌های ایمنی کلاس B از وزن سبک‌‌تر و راحتی بیشتری برخوردار هستند. با اینکه این محصول در برابر آسیب‌های فیزیکی از مقاومت بالایی برخوردار است، اما در برابر آسیب‌های برقی و الکتریکی مقاومتی ندارد.
بیشتر بخوانید: معرفی انواع کلاه ایمنی
رنگ کلاه ایمنی
کلاه های ایمنی براساس رنگ و باتوجه به کاربردی که دارند، در انواع گوناگونی تولید و به بازار عرضه می‌شوند. در ادامه مقاله کلاه ایمنی چیست به کلاه ایمنی مناسب برای هر یک از مشاغل می‌پردازیم:
- رنگ سفید: این رنگ برای کارکنان سطح بالا مانند مهندسین، سرپرستاران و مدیران استفاده میشود.
- رنگ زرد: کلاه ایمنی زرد رنگ از پرکاربردترین رنگ موجود در کارگاه‌های عمرانی و دیگر پروژه‌ها است. این رنگ نماد نیروی کار اصلی مانند کارگران است.
- رنگ قرمز: این رنگ برای نیروی‌های آتش‌نشانی، نیروهای امداد و اطفاء حریق در نظر گرفته شده است.
- رنگ سبز: این رنگ برای نمایندگان و مسئولین بهداشت و ایمنی در نظر گرفته شده است.
- رنگ آبی: این رنگ برای نیروهای فنی، تعمیراتی، گروه نجاری و تکنسین های برق به کار می رود.
- رنگ قهوه ای: این رنگ برای افرادی است که در محیط هایی با دمای بالا کار می‌کنند مانند جوشکاران و …
- رنگ خاکستری: این رنگ برای مهمانان، پیمانکاران و بازدیدکنندگان به کار می‌‌رود.
ویژگی کلاه ایمنی استاندارد
شاید از خود بپرسید که ویژگی‌های یک کلاه ایمنی چیست؟ یک کلاه ایمنی خوب و استاندارد باید از ویژگی‌های خاص و منحصر به فردی برخوردار باشد. در ادامه به مهم‌ترین ویژگی‌های کلاه ایمنی استاندارد می‌پردازیم:
- بهترین کلاه ایمنی باید در برابر نفوذ اجسام مختلف از مقاومت بالایی برخوردار باشد.
- یک کلاه ایمنی مناسب باید شوک ضربه وارده را جذب نماید.
- بهترین کلاه ایمنی باید در برابر آب مقاوم باشد.
- کلاه ایمنی مناسب و استاندارد باید از قابلیت سوختن آرامی برخوردار باشد.
- یک کلاه ایمنی خوب و باکیفیت باید دستورالعمل‌های خاصی را داشته باشد. این دستور‌العمل‌ها اطلاعات لازم مانند روش تنظیم درست، تعویض نوار دور سر و … را در اختیار کارگران قرار می‌دهند.
- به طور کلی یک کلاه ایمنی خوب و قوی باید از یک پوسته خارجی محکم و یک لایه آستر جذب‌کننده ضربه برخوردار باشد.
- درون کلاه ایمنی استاندارد، یک تسمه یا نوار قرار گرفته میشود تا پوسته خارجی کلاه در فاصله 2 الی 3 سانتی‌متری از سر معلق نگه داشته شود.
بیشتر بخوانید: اهمیت استفاده از کلاه ایمنی در محیط کار
اجزای تشکیل دهنده کلاه ایمنی
در این بخش از مقاله کلاه ایمنی چیست به بررسی اجزای تشکیل دهنده این ابزار ایمنی می‌پردازیم:
- لبه‌‌های کلاه که وظیفه حفاظت از گردن و صورت را برعهده دارند.
- قسمت خارجی کلاه که وظیفه اصلی آن مقاومت در برابر ضربههای وارده است.
- بند و تسمه که کلاه را بدون تماس بر روی سر نگه می‌‌دارد. همچنین ضربههای وارده به کلاه را جذب مینماید.
- بند چانه که جهت ثابت نگه داشتن کلاه بر روی سر مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- نوار عرق‌‌گیر که قابل شست و شوی است و در قسمت پیشانی قرار دارد.
- نوار پشت گردن که جهت تنظیم کلاه بر روی سر کاربرد دارد.
جنس کلاه ایمنی
کلاه ایمنی در انواع پوشش‌های خاصی تولید و به بازار ارائه میشود. پس از آشنایی و آگاهی درباره کلاه ایمنی چیست به بررسی انواع پوشش‌ها و جنس‌های این ابزار ایمنی می‌پردازیم:
کربن
این نوع کلاه ایمنی از جنس پلی‌کربنات ساخته شده است. کلاه ایمنی‌هایی که با پوشش کربن تولید می‌شوند، از وزن سبک و مقاومت بالایی برخوردار هستند. همچنین انرژی ضربه‌ای واردشده را جذب می‌کنند.
فایبرگلاس
کلاه‌های ایمنی که تحت پوشش فایبرگلاس تولید می‌شوند، ضد حرارت بوده و جهت استفاده برای افرادی که در صنایع با حرارت بالا سروکار دارند، گزینه مناسبی هستند. این کلاه ایمنی از مقاومت بالایی برخوردار است اما تهویه چندان مناسبی ندارد.
آلومینیوم
کلاه‌هایی که با جنس آلومینیوم تولید می‌شوند، از خاصیت ضربه‌گیری مطلوبی برخوردار هستند و در برابر مواد مذاب مقاومت بالایی دارند.
پلی اتیلن
این نوع کلاه‌های ایمنی که با جنس پلی‌اتیلن عرضه می‌شوند، قیمت مقرون به‌صرفه ای داشته و در برابر ضربات وارده عملکرد خوبی دارند.
پلیمر ABS
برخی از کلاه‌های ایمنی از جنس پلیمر ABS تولید و عرضه می‌شوند. ABS یک ترکیب پلیمری است. این کلاه‌ها انعطاف کمتری دارند و از مقاومت بالایی برخوردار هستند.
بیشتر بخوانید: بهترین مارک کلاه ایمنی مهندسی
مراحل کنترل کیفیت کلاه ایمنی
همان‌طور که گفته شد، کلاه ایمنی از ابزار مهم و کاربردی در صنایع گوناگون است که امروزه مورد استفاده قرار می‌گیرد. در ساختار این ابزار ایمنی باید از کیفیت‌های مطلوبی استفاده شده باشد. زیرا در صورت وجود کوچک‌ترین نقصی در تولید این محصول، اثرات جبران‌ناپذیری برای افراد به وجود می‌آید.
از این رو جهت ساخت و تولید این محصول از آزمون‌های مختلفی استفاده میشود. در ادامه این بخش از مقاله کلاه ایمنی چیست به آزمون‌های اصلی کلاه ایمنی می‌پردازیم:
آزمون جذب ضربه
در این آزمون یک جسم کروی 5 کیلوگرمی از ارتفاع 1 متری، بر روی کلاه ایمنی که بر روی یک سر مصنوعی قرار دارد، رها میشود. حداکثر نیروی واردشده به سر نباید بیشتر از 500 نیوتن باشد. لازم به ذکر است که این تست در دمای 10- تا 50+ درجه سانتی‌گراد و در هوای مرطوب انجام میشود.
آزمون نفوذ
در این سنجش یک میله به وزن 3 کیلوگرم، با قطر 100 میلی‌‌متر و با زاویه 60 درجه، به کلاه ضربه وارد می‌کند. پس از انجام این آزمون،قسمت بالایی کلاه نباید سوراخ شده باشد.
آزمون اشتعال
این تست همان‌طور که از نامش پیداست، به این گونه است که به مدت 10 ثانیه کلاه را در شعله پروپان قرار می‌دهند. پس از دور کردن کلاه از آتش، شعله پوسته بیرونی آن تا قبل از 5 ثانیه باید خاموش شود.
عایق بودن الکتریسیته
در تست آزمون عایق بودن در برابر جریان برق، کلاه را در محلول NaCl آغشته نموده و مقدار نشت الکتریسیته را در ولتاژ 12000 ولت و 50 هرتز اندازه گیری می‌کنند. جریان نشتی در این آزمون نباید بیش از 2.1 میلی‌آمپر باشد.
آزمون گدازه فلزی
انجام این تست در صنایع آهن و فولاد از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در این آزمون 300 گرم فلز مذاب را با درجه حرارت 1400 درجه بر روی پوسته بیرونی کلاه می‌ریزند. همچنین پوسته کلاه نباید بیش از مقدار ذکرشده دچار آسیب شود.
بیشتر بخوانید: چه نوع کلاه ایمنی بخریم؟
عمر کلاه ایمنی
عواملی مانند قرار گرفتن در معرض نور خورشید، باعث خشک و شکننده شدن کلاه میشود. نکته دیگری که هنگام نگهداری از این ابزار ایمنی حائز اهمیت است، تطابق استاندارد این محصول با محیط کاری است. به طور معمول طول عمر کلاه های کار، 5 سال پس از تاریخ اولین استفاده از آن است.
لازم به ذکر است که کارفرمایان هر مشاغل، با توجه به نوع فعالیت و پروژه‌های مختلف، باید عمر کلاه را تعیین کنند. به این نکته باید توجه داشته باشید که در صورت پرتاب کلاه از ارتفاع، باید کلاه را تعویض نمایید. زیرا با ضربههای وارده به این وسیله، پوسته‌های آن ضعیف شده است و میزان ایمنی کاهش می‌یابد.
چه زمانی باید کلاه ایمنی را تعویض کنیم؟
یکی از موارد تعویض کلاه کار تاریخ انقضای آن است معمولاً 5 تا 7 سال پس از تولید، قابلیت استفاده دارند. البته در صورتی که کلاه شما در حادثه‌ای دچار خرابی، سوختگی، شکستگی و موارد دیگر شد، باید به تعویض آن اقدام نمایید. به طور کلی نمی‌توان تاریخ انقضاء کلاه ایمنی jsp و دیگر کلاه‌های کار را مشخص کرد.
نکات مهم در انتخاب کلاه ایمنی
در ادامه این بخش از مقاله کلاه ایمنی چیست به نکاتی که در هنگام خرید و انتخاب این محصول باید به آنها توجه داشته باشید، می‌پردازیم:
همان‌طور که در ابتدا به این موضوع پرداخته شد، یک کلاه کار ایمنی استاندارد و مناسب باید از دو بخش پوسته خارجی محکم و یک لایه آستر جذب‌کننده ضربه برخوردار باشد. همچنین داخل کلاه باید یک تسمه یا یک نوار جهت معلق نگهداشتن پوسته خارجی کلاه نیز وجود داشته باشد. در ادامه به موارد مهم در راهنمای خرید کلاه کار پرداخته شده است:
- در ابتدا به برگه مشخصات کلاه که شامل برند تولیدکننده و نام کارخانه، استاندارد بهره‌گیری در ساختار کلاه و … است، توجه داشته باشید.
- بررسی عایق بودن کلاه در برابر جریان برق و همچنین ضدآب بودن آن از دیگر نکاتی است که هنگام خرید این محصول باید به آن توجه نمود.
- وزن کلاه ایمنی از دیگر مواردی است که از اهمیت بالایی برخوردار است. لازم به ذکر است که وزن کلاه ایمنی نباید بیشتر از 400 گرم باشد.
- به لبه دور تا دور کلاه توجه داشته باشید تا از حفاظت آن مطمئن شوید.
- مقاومت در برابر رطوبت از دیگر نکاتی است که هنگام انتخاب این محصول کاربردی باید مورد توجه قرار بگیرد.
فروش کلاه ایمنی
اگر در زمینه فروش انواع کلاه حفاظتی فعالیت می‌کنید یا فروشگاه فیزیکی دارید، می‌توانید در راندنو ثبت نام کنید. پس از تأیید فروشگاه شما از طرق راندنو، با قیمت‌گذاری محصولات می‌توانید فعالیت خود را ادامه دهید. با ادامه فعالیت شما، خریداران بسیاری به صورت مستقیم با شما ارتباط برقرار می‌کنند. نتیجه این فعالیت کمک به‌سزایی در افزایش فروش شما خواهد داشت.
جمع‌بندی
در این مقاله به بررسی کلی کلاه ایمنی کار و ویژگی‌های این ابزار ایمنی پرداخته شد. این کالا با رنگ‌بندی‌های گوناگون و با استفاده از مواد اولیه مختلف تولید میشود. به همین دلیل امکان استفاده از در محیط‌های مختلف شغلی مناسب است و تنها باید به محیط کاری خود توجه داشته باشید و متناسب‌ترین نمونه این محصول را خریداری نمایید.
امیدواریم که این مقاله برای شما مفید واقع شده باشد و اطلاعات کافی در مورد کلاه ایمنی چیست را کسب کرده باشید. جهت خرید کلاه ایمنی در سایت راندنو می‌توانید مشخصات محصول مورد نظر خود و قیمت انواع کلاه ایمنی را مشاهده نمایید و بهترین انتخاب را داشته باشید.
